Ülkemizde hızla yayılan korona virüsü vakalarının artış göstermesin ardından, vatandaşlarımız virüse karşı etkin korunma yollarını titizlikle araştırmaya başladı. Son açıklanan vaka sayıları ile birlikte ülkemizde Korona virüsünden ölümler 100'ü geçti. Peki çıplak gözle göremediğimiz Korona virüsü nasıl bulaşır, bu virüsden en etkili nasıl korunulur? Ayrıca Amerikan Oftalmoloji Akademisi doktorları, bazı insanlarda yeni tip koronavirüs'ün belirtilerinden birinin konjonktivit olabileceği konusunda uyardı. Çin'deki verileri inceleyen doktorlar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedavisi gören her 30 hastadan birine konjonktivit tanısı konulduğunu tespit etti.
Koronavirüsün bir belirtisi daha ortaya çıktı: Konjonktivit
Amerikan Oftalmoloji Akademisi doktorları, bazı insanlarda yeni tip koronavirüs'ün belirtilerinden birinin konjonktivit olabileceği konusunda uyardı.
Sputnik'in aktardığına göre, Çin'deki verileri inceleyen doktorlar, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedavisi gören her 30 hastadan birine konjonktivit tanısı konulduğunu tespit etti.
BAZI HASTALARDA TESPİT EDİLDİ
Çin'deki 30 hastaneden toplanan verilerin yer aldığı bir başka çalışmaya da dikkat çeken ABD'li doktorlar, 1099 Koronavirüs hastasının 19'unda konjonktivit tespit edildiğini belirtti.
Sadece Kovid-19'un, göz hastalığının nedeni sayılamayacağını hatırlatan ABD'li doktorlar, konjonktivit tanısı konan bir kişinin koronavirüsle enfekte olduğundan şüphe edebilecek ilk kişilerin göz doktorları olduğunu kaydetti.
KONJONKTİVİT NEDİR?
Halk arasında kırmızı göz hastalığı olarak da bilinen konjonktivit, göz akını örten şeffaf dokunun ve göz kapaklarının içinin iltihaplanmasıdır. Bu durum da göz içinde kanlanmaya yol açar. Göz kapaklarının içini ve gözlerin beyaz kısmını (sklera) kaplayan zara konjonktiva adı verilir. Hastalık da ismini buradan almaktadır.
CORONA VİRÜSÜ İLK BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bu virüs grubuna bağlı virüsler, genellikle soğuk algınlığına benzer şekilde, hafif ve orta derecede üst solunum yolu hastalığı olan insanları hasta edebilir. Corona / Covid-19 (Korona) virüsü semptomları arasında burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı, muhtemel baş ağrısı ve bazen de birkaç gün süren ateş sayılabilir. Bağışıklık sistemi zayıf olan ileri yaştakiler ve çok genç olanlar için virüsün pnömoni veya bronşit gibi çok daha ciddi solunum yolu hastalığına neden olabilir. İnsanlarda ölümcül olabilecek seviyede çok az Corona / Covid-19 (Korona) virüsü vardır.
CORONA VİRÜSÜ KAÇ KİŞİYE BULAŞTI?
Aynı zamanda solunum problemlerine neden olan, MERS virüsü olarak da bilinen Ortadoğu Solunum Sendromu ilk olarak 2012 yılında Orta Doğu'da tespit edilmiştir. Hastalık Kontrol Merkezleri'nin verdiği bilgiye göre semptomları çok daha şiddetli olan MERS ile enfekte olan her 10 hastanın dörtte üçü ölmüştür.
SARS olarak da bilinen Şiddetli Akut Solunum Sendromu, diğer türlerine göre daha ciddi semptomlara neden olabilen diğer bir Corona / Covid-19 (Korona) virüsü türüdür. İlk olarak Güney Çin'deki Guangdong Eyaleti'nde tespit edildi. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre solunum problemlerine neden olmasının yanı sıra ishal, yorgunluk, nefes darlığı, solunum sıkıntısı ve böbrek yetmezliğine neden olabilir. Hastanın yaşına bağlı olarak, SARS ile ölüm oranı vakaların %0-502si arasında değişmekte olup, yaşlılar en riskli ve savunmasız durumda olan hasta grubudur.
CORONA VİRÜSÜ NASIL BULAŞIR?
Hasta bireylerin öksürmeleri aksırmaları ile ortama saçılan damlacıkların solunması ile bulaşır. Hastaların solunum parçacıkları ile kirlenmiş yüzeylere dokunulduktan sonra ellerin yıkanmadan yüz, göz, burun veya ağıza götürülmesi ile de virüs alınabilir. Kirli ellerle göz, burun veya ağıza temas etmek risklidir.
CORONA VİRÜSÜ TANISI NASIL KONUR?
Yeni Koronavirüs tanısı için gerekli moleküler testler ülkemizde mevcuttur. Tanı testi sadece Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Ulusal Viroloji Referans Laboratuvarında ve belirlenmiş Halk Sağlığı Laboratuvarlarında yapılmaktadır.
CORONA VİRÜSÜNDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPILMALI?
Akut solunum yolu enfeksiyonlarının genel bulaşma riskini azaltmak için önerilen temel ilkeler Yeni Koronavirüs (COVID-19) için de geçerlidir. Bunlar;
- El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir.
- Eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir.
- Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır (mümkün ise en az 1 m uzakta bulunulmalı).
- Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller sık sık yıkanmalıdır.
- Bugün için ülkemizde sağlıklı kişilerin maske kullanmasına gerek yoktur. Herhangi bir viral solunum yolu enfeksiyonu geçirmekte olan kişinin öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzını tek kullanımlık kağıt mendil ile örtmesi, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirsek içini kullanması, mümkünse kalabalık yerlere girmemesi, eğer girmek zorunda kalınıyorsa ağız ve burnunu kapatması, mümkünse tıbbi maske kullanması önerilmektedir.
CORONA VİRÜSÜ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Özel bir tedavi yöntemi yoktur. Çoğu zaman belirtiler kendiliğinden kaybolur. Uzman hekimler teşhis sonrası ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar ile belirtileri hafifletmek için tedavi uygulayabilirler. Yaşam alanlarındaki oda neminin dengelenmesi ve ılık duş ile boğaz ağrısı ve/veya öksürüğün hafiflemesine destek sağlanabilir. Ayrıca bol sıvı tüketmek, dinlenmek ve uyku tedavi için faydalı olacaktır. Belirtiler standart soğuk algınlığı sürecinden daha kötü seyretmeye başlarsa mutlaka uzman hekime danışılması gerekir.
Türkiye'de koronavirüs aşısı için ilk adım
Sağlık Bakanlığı geçtiğimiz günlerde Türkiye'de koronavirüse karşı aşı ve diğer çalışmaları yapmak isteyen tüm kurum ve kuruluşlara destek vereceklerini açıklamıştı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Bu anlamda altı üniversite ve bir merkeze çağrı yapıldı ve önümüzdeki günlerde bu üniversite ve merkezlerin ihtiyaçlarına göre hiç bu anlamda herhangi bir kısıtlamaya gitmeden, hepsinin önünü açacak şekilde bir destek sağlayacağız" demişti. O kurumları da şöyle sıralamıştı:
"Hacettepe, Erciyes, Ankara Üniversitesi Kanser Araştırma Enstitüsü, TÜBİTAK MAM ve Acıbadem." Sağlık Bakanlığı'nın destek vereceği kurumlar arasında yer alan Acıbadem Labcell Hücre Laboratuvarı Direktörü Prof. Dr. Ercüment Ovalı'dan müjdeli haber geldi. Prof. Ovalı, "kahramanlar" dediği ekibiyle birlikte çalışmalarını sürdürürken; koronavirüsü atlatmış kişilerden elde edilecek olan immün plazmayı 12 hasta üzerinde denemek için klinik çalışmalara başlayacaklarını duyurdu. Prof. Dr. Ovalı, bakanlıktan onay beklediklerini belirtti. Ovalı, "Aşı, klinik test aşamasında, bir aksilik olmazsa mayıs sonunda gelmiş olacak" dedi.
DUYURU YAPMIŞTI
Prof. Dr. Ercüment Ovalı, geçtiğimiz günlerde de sosyal medyadan, "20 güne kadar viral inaktive Kovid-19 konsantre immün plazma koruyucu ve tedavi amaçlı olarak klinikte test etmeye başlıyoruz. Bu amaçla bizler de ABD'de olduğu gibi hastalığı yenen yurttaşlarımızı hayat kurtarmak için plazma bağışına davet edeceğiz" çağrısında bulunmuştu.
"İLK BULGULAR ÇOK UMUT VERİCİ"
Çalışmada vücutlarının ürettiği antikorlarla Kovid-19'u yenenlerden alınacak antikorların, vücutları antikor üretemeyen hastalara nakledilmesi esas alınıyor. Prof. Dr. Ercüment Ovalı, 28 kişilik ekibiyle sürdürdüğü çalışmalar hakkında şunları söyledi: "Bakanlığa beş proje sunduk. Bunlar, KOVID 19 immun plazma üretimi, tedavide i-16 blokörünün kullanılması, aşı geliştirilmesi, virüs spesifik T hücre ile hastalığın kontrol edilmesi ve akciğerde akut solunum yolu sıkıntısı tedavisinde kök hücrenin kullanılması. Aşı ve immunglibulin (antikor tedavisi) projeleri onay aldı. IL6 tedavinin bir parçası olarak kullanılıyor. IL16 ile kök hücre altı hastada kullanıldı ve ilk bulgular çok umut verici oldu. Sonuçta önerdiğimiz projeler bir bir hayata giriyor. Aşı da mayıs sonunda klinik test aşamasında bir aksilik olmazsa gelmiş olacak."
KAHRAMANLARIYLA BİRLİKTE SAVAŞIYOR
"Kahramanlar" dediği ekibiyle çalışmalarını sürdüren Prof. Dr. Ercüment Ovalı şunları anlattı: "Salgın nedeniyle personelin yüzde 50'sini izne çıkarmıştık. Kovid-19 ile ilgili sadece proje yapmıştık ve bakanlıktan onay bekliyorduk. Bulut Yurtsever beni arayıp, 'Hocam bir şey yapamaz mıyız' dedi. 'Kovid-19'u hastalardan izole etmeye, aşı üretimine var mısınız? Virüsle temasa hazır mısınız' dedim. Küçük bir tabur gibi dizilip görev istediler. Labcell'in 28 kahramanı, Derya Kancağı, Gözde Sır, Cihan Taştan, Bulut Yurtsever öncü oldular. İki aya kadar yerli aşıyı ve hiperimmunglobini klinik testler için hazır etmeye söz verdiler. 6 Nisan'da ilk Kovid-19 spesifik immun plazma, 12 hastanın tedavisi için bir klinik çalışmada kullanılmaya başlanıyor. Bakanlığın cevabı yarın belli olacak. Bu ülke hep kahramanların sırtında yükselmiştir. Ah şu çılgın Türkler.