Memur, işçi fark etmiyor çalışanlar işten ayrılsalar bile mesai, yıllık izin ve ikramiye gibi haklarını almaları için zaman aşımı süresi var. Peki bu süre kaç yıl? SGK primleriniz ödenmemişse ne yapmanız gerekir?
SORU: Ben devlet hastanesinde geriye dönük 3 yıl alamadığım ekstra ücretleri alabilir miyim? Sözleşmeliden kadroya geçtim.
CEVAP: İşçi özlük alacakları (fazla mesai, yıllık izin ve ikramiyeler gibi) iş akdi sona erdikten sonra 5 yıllık zaman aşımına tabidir. Tazminatlar ise 10 yıllık zaman aşımına tabidir. Tarafınıza ödenmeyen haklarınız varsa alacak davası açabilir veya Alo 170'i arayarak denetim talebinde bulunabilirsiniz. İş akdinizin devamını de ele alırsak bu durumu öncelikle varsa sendika temsilciniz ve sonra hastane yönetimine ileterek yürütmeniz gerekmektedir.
SORU: Merhabalar kolay gelsin. Benim özellikle merak ettiğim konular 'ne zaman emekli olurum ve şartlarım tutuyor mu' Doğum tarihim:10/10/1973, 14/08/1990 Başlangıç 4 A Toplam SGK 4626 günüm var. 4B-2000 yılı öncesi toplam günüm 579 gün, Bağkur 1997/1999 arası. Askerlik 1995/1997 Arası 540 gün borçlanma yapabilir miyim emekliliğimi daha erkene alır mı? Size sormak istediğim 4.yıl yurtdışında yaşadım fakat kaçak olarak sadece 3 aylık turist vizem var geçmiş bunu borçlanabilir miyim? Saygılarımla kolay gelsin Mahmut Acer...
CEVAP: Öncelikle sigortalılık başlangıcınız askerlik hizmetinizden önce olduğundan borçlanma yapmanız durumunda yaş şartında bir indirime gidilemeyeceğini belirtmek isterim. 14.08.1990 Tarihli sigortalılık başlangıcınıza göre 52 yaş 5525 prim günü şartlarına tabisiniz. Mevcutta Bağkur süreleriniz de dahil 5205 prim gününüz var. Eksik kalan 320 günü ister çalışarak ödeyin ister isteğe bağlı olarak ödeyin. Tabi askerlik borçlanması şeklinde de tamamlayabilirsiniz. Daha sonrasında 52 yaşınızı beklemeniz gerekecektir. Yurtdışında kayıt dışı çalıştığınız süreleri borçlanmanız mümkün değildir.
SORU: Merhaba, ben 2017'de emeklilik için başvuruda bulundum. Başvurudan 3 ay sonra bir yazı geldi, 3 ay içerisinde bu parayı yatırmak gerektiği yazıyordu. Paramda vardı ama başka bir sorun çıktı yatıramadım. Şimdi benim sorum bu yapmış olduğum başvuru iptal mi oldu yoksa tekrardan başvurup aynı şeyden faydalanabilir miyim? E-devletten gidişimde başvuru yaptığım kayıt halen daha duruyor ne yapmalıyım yeni prosedür nasıl işliyor? Eski haklar geri geldi mi. Teşekkür ederim.
CEVAP: Emeklilik müracaatında yaş ve prim günü şartı dışında kuruma herhangi bir borcunuzun da bulunmaması gerekiyor. Başvuru esnasında olmayıp sonrasında tahakkuk eden borçlar için kurum sigortalıya ödeme emri gönderir. Ödeme emrini belirtilen süre içerisinde ödemezseniz başvurunuz iptal edilir. Borcunuzu ödedikten sonra tekrardan emeklilik tahsis talebinde bulunmanız gerekir. Bu konuyla ilgili herhangi bir düzenleyici torba kanun çalışması bulunmamaktadır.
SORU: Merhaba 09.07.1970 doğumluyum, sigorta giriş tarihim 02.10.1989, 1990/10'uncu ayından 108 gün pirimim var. Toplam 8914 günüm oldu, yaşı bekliyorum. Erken emekli olma şansımız var mı? Teşekkür ederim ismim Mustafa…
CEVAP: Sigortalılık başlangıç tarihinize istinaden 51 yaş 5450 prim gününe tabisiniz. Prim günlerinizi tamamlamış ancak yaşa takılmışsınız. Mevcut durumda sadece malul ya da engelli raporunuzun olması halinde yaş şartı aranmaksızın emekli olabilirsiniz. Bunun dışında ne yazık ki emeklilikte yaşa takılanlara bir düzenleme yapılmadı. Yıllardır siyasi partiler bu yönde oldukça fazla mesai harcamış ancak bir sonuç alınamamıştır. En son geçtiğimiz yıl sayın Cumhurbaşkanı bir araştırma yapılmasını talep etmiş ancak yine somut bir adım atılarak düzenleme yönüne gidilmemiştir. Sonrasında yine sayın Cumhurbaşkanı, Çalışma Bakanı ve Hazine ve Maliye Bakanımız da bu konunun gündem dışında olduğunu söylemiştir. Önümüzdeki dönem için de bu yönde bir çalışma olacak gibi görünmüyor.
SORU: Ben torunuma bakıyorum, anne ve babası ayrıldı. Mahkeme çocuğu babaya verdi. Anne istemedi, ben babaanneneyim. Tabi ki de büyütüyorum, yedi aylıktı şimdi üçüncü sınıfa gidiyor. Baba da annede başka yuva kurdu çocuk benimle kalıyor. Baba asgari ücretle çalışıyor, bakması gereken iki çocuğu daha var. Ben nereden ve nasıl yardım alabilirim, torunum için bilmiyorum bana yardımcı olursanız sevinirim.
CEVAP: Öncelikle belirtmek isterim ki eli öpülecek bir babaanneye sahip torununuz. Söylemek istediğim çok şey var ama ben sadece sorunuza cevap vereyim şimdilik; durumu olmayan ve muhtaç kimselere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı birçok yardım sağlamaktadır. Bu yardımlara erişebilmeniz için hanedeki kişi başına düşen gelirin en fazla 701,32 TL olması gerekmektedir. Yani bulunduğunuz hanede siz ve torununuz yaşıyorsa sadece toplamda 1.402,64 TL'den az geliriniz mevcutsa bu yardımlardan faydalanabilirsiniz. Sağlanan yardımlara aşağıdaki link üzerinden ulaşabilirsiniz. Bazı il ve ilçe Belediyeleri ve Kaymakamlıkları da yardıma muhtaç ve durumu olmayan ailelere eğitim, gıda ve yakacak yardımı sağlamaktadır. Yardımlar listesine buradan ulaşabilirsiniz. https://www.ailevecalisma.gov.tr/sygm/programlarimiz/sosyal-yardim-programlarimiz/
SORU: 01.09.1994 yılından sigorta girişim var (Sultanahmet SGK müdürlüğü vardı o zaman oradan) numara verilmiş ama hiç prim yatırılmamış. Primlerim 01.09.1997 yılında işe başladığımda ödenmeye başladı. Şu anda sigortam devam ediyor. 23 yıl kesintisiz devam etti. SGK 1994 girişini kabul etmiyor. Prim ödemeye başlanan 1997 yılından başlatıyor. Dolayısıyla emeklilik yaşım 55 ten 57 ye yükseliyor. Ne yapmam lazım 1994 girişini kabul ettirmek için. Bir yol gösterirseniz sevinirim. Doğum tarihim 04.11.1966
Sigortalı işe giriş bildirgeleri ve bordroların bildirimleri 1990 – 2000 yılları arası cezalar yüksek olmadığından işverenlerin çokta üzerinde durduğu bir yükümlülük değildi. Yani işveren sizin işe girişinizi yapıyor ama prim ödemeye 2-3 yıl sonra da başlayabiliyordu. Ancak bu durum sorun yaratınca önlem alınmaya başlandı. Sosyal Güvenlik Kurumu'nın bu gibi hataları kabul edip düzeltmesi de yasal olarak mümkün değil. Ancak hizmet tespit davası işçinin lehine sonuçlanırsa hizmete işleniyor. Sizin bu döneme ilişkin elinizde bir belge ya da ispatlayıcı delilleriniz varsa dava yoluna gidebilir işe girişinizi saydırabilirsiniz. Konuyla ilgili bir avukattan destek almanız gerekecektir.
SORU: Sayın Mert bey, benim sigorta girişim 1995 ama staj yaptığım için 4250 günüm mevcut 18 ay askerlik var toplamda 25 yıl gözüküyor yaşım 40 beni aydınlatırsanız sevinirim.
CEVAP: Öncelikle belirtmem gerekir ki staj süreleri sigortalılık başlangıcı olarak kabul edilmemektedir. Sigortalılık başlangıç tarihiniz 23.11.1995 tarihinden önce ise 55 yaş 5750 prim günü, bu tarihten sonra ise 56 yaş 5825 prim günü şartlarına tabisiniz. 1995 Yılındaki girişiniz staj süresi ise ilk sigortalılık tarihinize göre yeniden hesaplama yapmak gerekecektir. Bana doğum tarihinizi, ilk uzun dönem çalışmaya başladığınız tarihi de belirterek tekrardan mesaj atarsanız detaylı olarak yeniden bir hesaplama yapabiliriz.
SORU: 11.06.1991 SGK girişim var ve halen çalışmaktayım. 7940 Gün EYT'den yararlanabilir miyim çıkarsa? 1993-94'te 19 ay askerlik yaptım, askerlik borçlanmasıyla 1 yıl erken emekli olabilir miyim?
CEVAP: EYT ile ilgili herhangi bir yasa düzenlemesi gerçekleşmesi durumunda yararlanabilirsiniz. Ancak şuan değiştiremeyeceğimiz gerçek siz de milyonlarca yaşa takılan vatandaşımızdan birisiniz. Askerlik borçlanmanıza gelecek olursak sizde yaşı değiştiren bir durum olmayacak. Sigortalılık başlangıç tarihi askerlikten sonra olan kişiler için askerlik süresi boyunca borçlanma suretiyle sigortalılık başlangıcı geriye çekilir. Siz zaten askerden önce sigortalı olmuşsunuz, borçlanma size sadece prim günü kazandırmış olacaktır ki buna da ihtiyacınız yok. Mevcut sigortalılık başlangıç tarihinize göre 53 yaş 5600 prim günü şartlarına tabi bulunmaktasınız.
SORU: Ben 01.01.1965 doğumluyum sigorta başlangıcım 01.09.1983 - 4704 günüm ve 373 gün yurt dışı ödenmiş günüm var ne zaman emekli olurum yardım eder deniz sevinirim.
CEVAP:Sigortalılık başlangıç tarihinize istinaden istenilen yaş şartını tamamlamışsınız ancak prim günü eksiğiniz bulunmaktadır. Mevcut durumda 47 yaş ve 5150 prim günü ile tahsis talebi gerçekleştirebilirsiniz. Eksik kalan 73 günü askerlik ya da yurtdışı borçlanması şeklinde borçlanabilir, isteğe bağlı ödeme yaparak ya da çalışarak da tamamlayabilirsiniz. Bunları yapacak imkânınız yok ise yine 15 yıl 3600 prim gününe istinaden yaşlılık aylığı talebinde bulunabilirsiniz.
SGK girişim 1985, 1911 günüm var. 4B 2100 günüm var. Nasıl emekli olabilirim? Mutlu Atik...
Bağkur kapsamında emekli olabilmeniz için 9000 prim gününe ihtiyacınız olacaktır. Bu süreyi tamamlamak istemiyorsanız 5400 gün ile 60 yaşınızda yaşlılık aylığına da müracaat edebilirsiniz. Prim günlerinizi askerlik borçlanması veya mümkünse yurtdışı borçlanması şeklinde de tamamlayabilirsiniz. 4/a Sigortalısı olmak isterseniz son 1261 gün sigortalı olarak hizmet bildirmeniz gerekecektir. Bu durumda tüm hizmetleriniz 4/a kapsamında değerlendirilecektir. Sigortalı olarak 49 yaş 5300 gün ile tam aylık yada 60 yaş 3600 gün ile yaşlılık aylığına müracaat edebilirsiniz. Toplamda 3896 prim gününüz var ama Bağkur'a tabisiniz, 4/a'ya tabi olmak için 1261 gün sigortalı olarak hizmet bildirmeniz gerekmektedir.
İşe başlama 04/10 2000. Askerlik borçlanmasını yapmadım. 15 yıl pirimim var 12/12/1974 doğumluyum emekli ne zaman kaç yaşında olurum? Bir de askerlik borçlanırsam geriye dönük olur mu? Teşekkürler
08/09/1999 Tarihi sonrası sigortalı olan tüm erkek 4/a'lılar 60 yaş 7000 prim günü şartıyla tahsis talebi gerçekleştirmektedir. Askerlik süreniz 395 gün ise borçlanma yaparak 58 yaş 5975 prim günü şartına indirebilirsiniz. Borçlanmanızda dikkat etmeniz gereken nokta 08/09/1999 ve öncesi bir tarihe sigorta başlangıcınızı çekmektedir. Uzun dönem askerlik yaptıysanız yukarıda belirtilen süre kadar borçlanma yapabilirsiniz.
SORU: Merhaba SSK öncesi doğumlarla ilgili gelişme var mı? Bir de eşim 61 doğumlu 03.20.2001 SSK girişi var 6360 gün sigorta pirimi var nasıl ne zaman emekli olur?
CEVAP: Sigortalılık öncesi gerçekleşen doğumlara borçlanma imkânı getirilmesi birçok kez gündeme getirildi. Meclise bazı partiler kanun teklifi bile sunmuş ancak kabul görmemiştir. Sigortalılık öncesi doğum borçlanması imkânı tanınması halinde yaklaşık 1 milyona yakın kişi emeklilik imkânına kavuşacaktır. Emeklilik sorunuza gelecek olursak 09.09.1999 sonrası sigorta girişi olan tüm erkek 4/a'lılar 60, kadın sigortalılar ise 58 yaşında 7000 prim günü şartına tabi emekli olacaktır. Yaşlılık aylığı almak ister ise eşiniz 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 prim günü ve 60 yaş şartını tamamlaması gerekecektir.