Milyonları oldukça yakından ilgilendiren yeni torba yasa merakla bekleniyor. Bu bağlamda 5000 güne maaş bağlanacak mı? Vergi, KYK ve sicil affı var mı? Soruları vatandaşlar tarafından sorulmaya devam ediyor. Özellikle sicil affı ile ilgili gelişmeleri takip edenler konu hakkında yapılan son açıklamaları öğrenmek istiyor. Dolayısıyla arama motorlarında sicil affı hakkında araştırma yapıyor. Kredi borçları nedeniyle sicili bozulan, kara listeye alındığı için kredi almakta zorlanan kişilere gelecek sicil affı vatandaşları rahatlatacak. Kamuoyunun "torba yasa" olarak bildiği, bu düzenlemelerdeki sistem, tasarı ve tekliften farklı işliyor. Buna göre, milletvekillerine teklif olarak verdirilen ve ayrı ayrı konularda düzenleme içeren bu metinler, komisyon aşamasında tek bir yasa metnine dönüştürülüyor
YENİ TORBA YASADA NELER VAR?
Şartsız bakım ücreti
Gelir ölçütleri dikkate alınmadan bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan yaşlılara bakım hizmeti verilebilecek, bakım ücreti ödemesi yapılabilecek. Aynı olanak engelliler için de sağlanacak.
Öğrenim kredisi
Öğrenim kredilerinde geri ödeme Yİ-ÜFE üzerinden yapılacak. Mücbir sebep halinde öğrencilerin kredi borçlarında indirim ya da erteleme yapılabilecek.
Öğretmen izinleri
Öğretmenler yaz tatilinde aralıksız iki ay izin yapacaklar. Ancak, bu iki aylık izin sürelerine dokunulmadan, kalan tatil zamanlarında mesleki çalışmalara katılmakla yükümlü olacaklar. Genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet gibi nedenlerle eğitim öğretim faaliyetinin iki haftadan fazla süreyle yapılamaması halinde, ders yılı içerisinde telafi yapılamaması durumunda yaz tatilinde öğretmenlerin izin süresi bir ay kısaltılabilecek.
Rehberlik öğretmenleri, tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması halinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilecek. Bu durumda rehberlik öğretmenlerinin izinleri bir aydan az olamayacak.
Fiyat artışı yok
Temel gıda maddelerinin tedarik sürecinin aksamaması için et ve süt ürünleri ile üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi, büyük ölçekli işletmelerde 30 günü geçemeyecek. Bir mal veya hizmetin satış fiyatında aşırı artış yapılamayacak.
Ücreti iade etmeyene ağır ceza
Perakende Ticareti Kanunu'nun ceza maddelerinde değişiklik yapılacak. Küçük işletme niteliğindeki üretici ve tedarikçiden et ve süt ürünü ile 30 gün içinde bozulabilecek ürün satın alan büyük işletmeler bir ay içinde ürün bedelini ödemedikleri takdirde 500 bin liraya kadar para cezasına çarptırılabilecek.Fahiş fiyat uygulayanlara 10 bin liradan 100 bin liraya kadar, stokçuluk yapanlara da 50 bin liradan 500 bin liraya kadar para cezası verilecek.
Şirket kar payları dağıtamayacak
Kamuya ait şirketler hariç olmak üzere, sermaye şirketlerinin 31 Aralık 2020 tarihine kadar dağıtabilecekleri nakit kar payı tutarı, 2019 yılı net dönem karının yüzde 25'ini aşamayacak. Şirket genel kurullarınca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecek.
Kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, yüzde 25'i aşan kısma ilişkin ödemeler yıl sonuna kadar ertelenecek.
Kamu taşınmazları ile ilgili düzenleme
Bulaşıcı hastalık, salgın gibi mücbir sebeplerin varlığı halinde Hazine taşınmazlarına ilişkin sözleşme bedelleri ile ecrimisil bedellerinin mücbir sebep halinin devamı süresince alınmaması konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkili olacak.
Yabancı sosyal medya şirketlerine temsilci zorunluluğu
Türkiye'den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, Türkiye'deki yetkili makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi için yetkili en az bir kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirlemekle yükümlü olacaklar. Bildirime rağmen 30 gün içinde temsilci belirlemeyen sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50'si oranında daraltılacak. Yeniden 30 günlük süre içinde temsilci belirlenmemesi halinde bant genişliği yüzde 95 oranında daraltılacak.Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, özel hayatın gizliliğini ihlal eden içeriklere ilişkin başvuruda bulunan kişilere en geç 72 saat içinde cevap vermek zorunda olacak. Bu kuruluşlar, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırmakla yükümlü olacak.
Özel halk otobüslerine destek
Belediyeler doğal afet ve salgın hastalık gibi durumlarda, gerçek ve tüzel kişilere ait toplu taşıma araçları için belediye meclisi kararıyla gelir desteği ödemesi yapabilecek.Cumhurbaşkanı, mücbir sebeplerin varlığı halinde belediyeler ile bağlı kuruluşlarının gelir vergisi, sosyal sigorta primi ödemeleri ile elektrik borçları ve su tüketimine bağlı alacaklarını gerektiği süreye kadar ertelemeye yetkili olacak.
Belediye başkanları, mücbir sebep hallerinde belediyelerin ve bağlı kuruluşlarının mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin kira ve ecrimisil bedellerini erteleyebilecekler.
Çek ve sicil affı hakkında
Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun'da değişikliğe gidildi.
Buna göre, anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24 Mart 2020'den önce olup da kullandığı nakdi ve gayrinakdi kredilerinin anapara, faiz ve/veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31 Aralık 2020'ye kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacak. Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cazai sorumluluk doğurmayacak.
Çek Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, 24 Mart 2020'ye kadar işlenen suçtan dolayı mahkum olanların cezalarının infazı bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durdurulacak. Hükümlü, tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödeyecek. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla 15 eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek. İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda biri ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkeme hükmün infazının devamına karar verilecek. Hükümlü, taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde, ödemediği bu taksit sürenin sonuna bir taksit olarak eklenecek. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecek. Hükmün infazının durdurulması halinde ceza zamanaşımı işlemeyecek. İnfazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre adli kontrol tedbirine karar verilebilecek. Verilecek kararlarda, hükmü veren icra ceza mahkemesi yetkili olacak. Mahkemece verilecek tüm kararlar alacaklıya tebliğ edilecek. Verilecek kararlara karşı itiraz kanun yoluna gidilebilecek. İtirazın incelenmesinde İcra ve İflas Kanunu'nca belirlenen itiraz usulü uygulanacak. Madde hükümleri, her bir suç için ancak bir kez uygulanabilecek.
Torba yasa nedir?
Kamuoyunun "torba yasa" olarak bildiği, bu düzenlemelerdeki sistem, tasarı ve tekliften farklı işliyor. Buna göre, milletvekillerine teklif olarak verdirilen ve ayrı ayrı konularda düzenleme içeren bu metinler, komisyon aşamasında tek bir yasa metnine dönüştürülüyor. Üzerine de, "Çeşitli kanunlarda değişiklik yapan yasa teklifi" ibaresi konuluyor. Düzenlemeler "temel yasa" ilan ediliyor ve maddeler yerine bölümler halinde görüşülüyor. Torba düzenlemelerin birçok maddesi de komisyonlarda değil, Genel Kurul'da önergelerle monte ediliyor.
Sicil affı nedir?
Bankalardan kredi kullanmış ve her hangi bir nedenden dolayı borcunu ödeyememiş vatandaşlar bankaların kara listesine giriyor. Meclise sunulan teklif ile borcunu 6 ay içerisinde ödemeleri durumunda kara listeden isimlerinin silinmesine sicil affı denir. Diğer yandan bu afla birlikte halen borcu olmayıp daha önceki borçları ve başka nedenlerden dolayı kara listeye giren vatandaşlar da listeden çıkacak.