Milyonları ilgilendiren Torba Yasa ile ilgili yeni gelişmeler yaşanıyor. Milyonlarca çalışan ve işvereni ilgilendiren yasa teklifine göre 3 ay boyunca çalışanlar işten çıkartılamayacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın gerekli görmesi halinde bu yasak 6 aya kadar uzatılabilecek. Temel gıda maddelerinin tedarik sürecinin aksamaması için et ve süt ürünleri ile üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi, büyük ölçekli işletmelerde 30 günü geçemeyecek. Bir mal veya hizmetin satış fiyatında aşırı artış yapılamayacak. Öğrenim kredilerinde geri ödeme Yİ-ÜFE üzerinden yapılacak. Mücbir sebep halinde öğrencilerin kredi borçlarında indirim ya da erteleme yapılabilecek. İşte tüm detaylar
3 aylık fesih yasağının da istihdam kaybını önleyecek önemli bir düzenleme olduğunun altını çizen Kılıç, "Bu iki hususun getirilmesiyle kayıtlı istihdamın neredeyse tamamına devletin elinin dokunduğu ve doğrudan bir destek sisteminin devreye girdiği düşünülebilir." dedi.
Bunun istisnası, işçinin yaşantısından kaynaklanan sağlık gerekçesi, ahlak kurallarına uymamak, tutuklanma vb. haklı fesih nedenleri olacak. Fesih yasağı Cumhurbaşkanı kararıyla 6 aya kadar uzatılabilecek. Fesih yasağı sırasında, işveren işçiyi ücretsiz izne ayırabilecek. İzne ayrılan çalışana görev veren işletmeye ağır ceza kesilecek.
Ücretsiz izne ayrılan işçilere ve 15 Mart 2020 tarihinden sonra işten çıkarılmış olup, kanuna göre işsizlik ödeneğinden istifade edemeyen işçilere, fesih yasağı süresince İşsizlik Fonu'ndan her gün için 39.24 lira nakdi ücret desteği verilecek. Ücret desteği de 6 aya uzatılabilecek. 62 maddeden oluşan taslaktaki diğer düzenlemeler şöyle:
Şartsız bakım ücreti
Gelir ölçütleri dikkate alınmadan bakım hizmetlerine ihtiyaç duyan yaşlılara bakım hizmeti verilebilecek, bakım ücreti ödemesi yapılabilecek. Aynı olanak engelliler için de sağlanacak.
Öğrenim kredisi
Öğrenim kredilerinde geri ödeme Yİ-ÜFE üzerinden yapılacak. Mücbir sebep halinde öğrencilerin kredi borçlarında indirim ya da erteleme yapılabilecek.
Öğretmen izinleri
Öğretmenler yaz tatilinde aralıksız iki ay izin yapacaklar. Ancak, bu iki aylık izin sürelerine dokunulmadan, kalan tatil zamanlarında mesleki çalışmalara katılmakla yükümlü olacaklar. Genel hayatı etkileyen salgın hastalık, doğal afet gibi nedenlerle eğitim öğretim faaliyetinin iki haftadan fazla süreyle yapılamaması halinde, ders yılı içerisinde telafi yapılamaması durumunda yaz tatilinde öğretmenlerin izin süresi bir ay kısaltılabilecek.
Rehberlik öğretmenleri, tercih danışmanlığı, alan ve ders seçimi, öğrenci tanılama sürecine bağlı olarak yapılacak çalışmalarda ihtiyaç duyulması halinde izin ve tatil dönemlerinde de görevlendirilebilecek. Bu durumda rehberlik öğretmenlerinin izinleri bir aydan az olamayacak.
Fiyat artışı yok
Temel gıda maddelerinin tedarik sürecinin aksamaması için et ve süt ürünleri ile üretim tarihinden itibaren otuz gün içinde bozulabilen hızlı tüketim mallarına ilişkin ödemelerin süresi, büyük ölçekli işletmelerde 30 günü geçemeyecek. Bir mal veya hizmetin satış fiyatında aşırı artış yapılamayacak.
Prof. Dr. Cem Kılıç, "Düzenlemeyle ücretsiz izine çıkarılan işçilere aylık yaklaşık bin 200 lira ödenmiş olacak. Bence çok olumlu. İçinde bulunulan süreçte bir çok işveren, ücretsiz izine doğru kaymak zorundaydı. İşçiler de bunu kabul etmek zorunda kalacaktı. O yüzden gelen bu transfer çok anlamlı" dedi.
İşveren örgütlerinin görüşüne sunulduğu belirtilen 'Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi Taslağı'na göre "Geçici İstihdam Güvencesi" maddesi ile İş Kanunu kapsamında olsun olmasın her türlü iş sözleşmesi, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay süreyle feshedilemeyecek.
Ücreti iade etmeyene ağır ceza
Perakende Ticareti Kanunu'nun ceza maddelerinde değişiklik yapılacak. Küçük işletme niteliğindeki üretici ve tedarikçiden et ve süt ürünü ile 30 gün içinde bozulabilecek ürün satın alan büyük işletmeler bir ay içinde ürün bedelini ödemedikleri takdirde 500 bin liraya kadar para cezasına çarptırılabilecek.Fahiş fiyat uygulayanlara 10 bin liradan 100 bin liraya kadar, stokçuluk yapanlara da 50 bin liradan 500 bin liraya kadar para cezası verilecek.
Şirket kar payları dağıtamayacak
Kamuya ait şirketler hariç olmak üzere, sermaye şirketlerinin 31 Aralık 2020 tarihine kadar dağıtabilecekleri nakit kar payı tutarı, 2019 yılı net dönem karının yüzde 25'ini aşamayacak. Şirket genel kurullarınca yönetim kuruluna kar payı avansı dağıtımı yetkisi verilemeyecek.
Kar payı dağıtımı kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, yüzde 25'i aşan kısma ilişkin ödemeler yıl sonuna kadar ertelenecek.
Kamu taşınmazları ile ilgili düzenleme
Bulaşıcı hastalık, salgın gibi mücbir sebeplerin varlığı halinde Hazine taşınmazlarına ilişkin sözleşme bedelleri ile ecrimisil bedellerinin mücbir sebep halinin devamı süresince alınmaması konusunda Çevre ve Şehircilik Bakanı yetkili olacak.
Yabancı sosyal medya şirketlerine temsilci zorunluluğu
Türkiye'den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, Türkiye'deki yetkili makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi için yetkili en az bir kişiyi Türkiye'de temsilci olarak belirlemekle yükümlü olacaklar. Bildirime rağmen 30 gün içinde temsilci belirlemeyen sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50'si oranında daraltılacak. Yeniden 30 günlük süre içinde temsilci belirlenmemesi halinde bant genişliği yüzde 95 oranında daraltılacak.Türkiye'den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, özel hayatın gizliliğini ihlal eden içeriklere ilişkin başvuruda bulunan kişilere en geç 72 saat içinde cevap vermek zorunda olacak. Bu kuruluşlar, Türkiye'deki kullanıcıların verilerini Türkiye'de barındırmakla yükümlü olacak.
Özel halk otobüslerine destek
Belediyeler doğal afet ve salgın hastalık gibi durumlarda, gerçek ve tüzel kişilere ait toplu taşıma araçları için belediye meclisi kararıyla gelir desteği ödemesi yapabilecek.Cumhurbaşkanı, mücbir sebeplerin varlığı halinde belediyeler ile bağlı kuruluşlarının gelir vergisi, sosyal sigorta primi ödemeleri ile elektrik borçları ve su tüketimine bağlı alacaklarını gerektiği süreye kadar ertelemeye yetkili olacak.
Belediye başkanları, mücbir sebep hallerinde belediyelerin ve bağlı kuruluşlarının mülkiyetinde bulunan taşınmazlara ilişkin kira ve ecrimisil bedellerini erteleyebilecekler.
Torba yasa nedir?
Kamuoyunun "torba yasa" olarak bildiği, bu düzenlemelerdeki sistem, tasarı ve tekliften farklı işliyor. Buna göre, milletvekillerine teklif olarak verdirilen ve ayrı ayrı konularda düzenleme içeren bu metinler, komisyon aşamasında tek bir yasa metnine dönüştürülüyor. Üzerine de, "Çeşitli kanunlarda değişiklik yapan yasa teklifi" ibaresi konuluyor. Düzenlemeler "temel yasa" ilan ediliyor ve maddeler yerine bölümler halinde görüşülüyor. Torba düzenlemelerin birçok maddesi de komisyonlarda değil, Genel Kurul'da önergelerle monte ediliyor.