Erken emekli olmak isteyenler için büyük fırsat geldi. İşte 8 yıl erken emekli için yapmanız gerekenler... Yoğun stres ve tempoda uzun yıllardır sürdürdüğünüz çalışma hayatınızda herkeste olduğu gibi sizin de doğal olarak en büyük arzunuz rahat ve yaşam kalitesi yüksek bir emeklilik hayatıdır.
EMEKLİ OLMAK İSTEYENLERE FIRSAT! 8 YIL ERKEN EMEKLİ NASIL OLUNUR?
4 Ekim 2000'den önce 'bir gün dahi' Bağ-Kur tescili olan esnaf, 20 Nisan 1982'ye kadar tescilini geriye götürebilir. Yeter ki sigorta tescili olduktan sonraki dönemlerle ilgili vergi kaydı veya şirket ortaklığı olsun. Oda kaydı olanlar da sigortasını 22 Mart 1985'e kadar çekebilir. 4 Ekim 2000'den sonra Bağ-Kur tescili olanlar 2000 öncesi işletilemiyor. 2000'den önce esnaf olduğu halde, 4 Ekim 2000'e kadar Bağ-Kur'a kayıt ve tescilini yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğü, 4 Ekim 2000'den itibaren başlatılıyor.
1 Ekim 2008'den önce Bağ-Kur tescili olanlar da 4 Ekim 2000'e kadarki sürede vergi mükellefi veya odaya kayıtlı ise Bağ-Kur'unu geriye götürebilir. Bağ-Kur'u silinmişse de aktif hale getirilebilir. Bu tarihlerde tescil yaptırmayanlar için ise son şans 1 Ekim 2008.Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, konuyla ilgili yaptığı açıklamada emeklilik yaşı gelen ancak 2000 yılından önce Bağ-Kur'a kayıt yaptırmayan esnafın oda ve vergi kayıtlarının dikkate alınmasını istedi.
Çok sayıda esnafın, daha önce sağlanan geriye dönük borçlanma imkanından ekonomik sorunları nedeniyle faydalanamadığını belirten Palandöken, şunları kaydetti:"Esnafın gözü kulağı, vergi ve oda kaydı dikkate alınarak geriye dönük borçlanma hakkı sağlayacak yeni bir yasal düzenlemede.
Emeklilik yaşı gelen ancak 2000 yılından önce Bağ-Kur'a kayıt yaptırmayan esnafın oda ve vergi kayıtları dikkate alınsın."Şu ana kadar hiçbir Bağ-Kur kaydı olmayan esnaf ve sanatkarlar, (takvim.com.tr) vergi ve oda kaydıyla 1 Ekim 2008'den başlamak koşuluyla sigortalı olabilir. Diğer bir deyişle bugün itibarıyla yaklaşık 8 yıl kazanması mümkün. Örneğin: 1 Mayıs 2005'te vergi mükellefi olarak kasaplığa başlayan ve vergi kaydı devam eden Enes Bey, bugüne kadar Bağ-Kur kayıt ve tescil yaptırmadıysa, SGK'ya başvurduğunda 1 Ekim 2008'den itibaren sigortalı olabilir.
YAŞTAN EMEKLİLİK
Kısmi emeklilik olarak bilinen yaştan emekli olabilmek için belirli bir prim gününün, sigortalılık süresinin ve yaşın doldurulması gerekmektedir. 3600, 4500 ve 5400 prim günü ile yaştan emekli olabilirsiniz. İlk sigorta başlangıç tarihinden itibaren 15 yıl ve 3600 günü tamamlamış olanlar için yaş şartları şöyledir;
– 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında,
– 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 yaşında,
– 3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 yaşında,
– 24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 yaşında,
– 24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 yaşında.
Kadınlarda ise;
– 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 52 yaşında,
– 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 54 yaşında,
– 3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında,
– 24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 yaşında emekli olabiliyor.
EVLAT EDİNMİŞ KADINLARIN BORÇLANMASI
Evlat edinen kadınlar da doğum borçlanması yaparak erken emekli olabiliyor. Sigortalı olarak çalışan kadınlar 2 yaşından küçük olmak şartıyla evlat edindikleri çocuklar üzerinden erken emeklilik hakkına sahip olabiliyorlar. Borçlanma çocukların evlat edinildiği tarihten itibaren başlıyor.
Diğer şekilde ise yine doğum yaptıktan sonra çocuğunu başka bir aileye veren kadınlar da doğum borçlanması yapabiliyorlar. Çocuğunu başka ailelere evlatlık olarak veren kadınların doğum borçlanma süresi ise yalnızca 6 ay olarak belirlenmiştir.
ENGELLİ ÇOCUK SAHİBİ OLANLAR
Sürekli olarak başkasının bakımına muhtaç olan ve ağır bir engeli bulunan çocukların anneleri erken emeklilikten yaralanabiliyor. Engelli çocuğu olan kadınların çalışma günleri 1 Ekim 2008 tarihinden itibaren 1.25 gün olarak hesaplanıyor. Böylelikle emeklilik yaşı da daha erkene çekiliyor.
Ayrıca bu tarihten itibaren prim gün sayılarının da dörtte biri indirilmiş oluyor. Bu yasadan yararlanabilmek için erken emeklilik için başvuracak kadınların çocuklarının engellik durumunu gerekiyor ve tüm çalışan kadınlar yararlanabiliyor.
YAŞ VE PRİM GÜN SAYISININ BELİRLENMESİNDE ÖNEMLİ
Şu anki mevzuat uyarınca 18 yaş öncesi sigortalı olarak gösterilenlerin giriş tarihi 18 yaşa girdikleri gün olarak belirleniyor. Dolayısıyla süre bakımından sağlayacağı bir avantaj yok. Ancak 18 yaşından önce sigortalı olunan tarih, emeklilik için gerekli yaş ve prim ödeme gün sayısının belirlenmesinde önemli. Bu açıdan 18 yaşından önce sigortalı olmak daha erken yaşta emekli olabilmeyi sağlayabiliyor. Örneğin 1 Ocak 1990 doğumlu bir kişinin 1 Ocak 2008'de sigortalı olması halinde 1 Ocak 2008'e kadar geçen süre, bu kişinin prim ödeme gün sayısına ekleniyor.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr