İkinci kez emeklilik imkanı! İşte yapmanız gerekenler hakkında bilgiler sayfamızda detaylı olarak anlatıldı. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) milyonlarca çalışanı ilgilendiren yeni bir emeklilik sistemi yer almıştı. Tamamlayıcı emeklilik olarak tarif edilen yeni sistem, çalışanların emekli olduklarında geliri düşmeden, ikinci bir maaşa kavuşmalarını içeriyor. Üstelik ikinci emeklilik kamu emekliliğine göre daha kısa sürede gerçekleşecek. Peki emeklilikten sonra çalışanlar 2.kez emekli olabilir mi? İşte tüm detaylar sayfamızda.
ÇALIŞMALAR SÜRÜYOR
Tamamlayıcı emeklilik sistemi için çeşitli modeller üzerinde çalışmalar devam ediyor. İlk düşünülen sistemde zorunluluk esas alınacak. Böylece çalışanlar kazançlarına göre bütçelerini sarsmadan birikim yapacak, buna devlet ve işveren katkısı da dahil olacak. Mevcut duruma göre 10 yıl 56 yaş tamamlandığında ise emeklilik olacak. Yeni emeklilik sisteminde masada olan bir diğer konu ise çalışanların aldıkları maaşı emeklilikte de alabilmelerini sağlayacak bir düzenleme. Sisteme göre alınan maaşta bulunan ek ödemeler çıkarıldıktan sonra kalan net tutar kadar emekli maaşı ödenmesi üzerinde duruluyor. Bir diğer model ise BES'ten farklı olarak riskli, yıpranma payı yüksek olan mesleklere yönelik uygulanan emeklilik modeli.
DÜNYADA NASIL UYGULANIYOR
Tamamlayıcı emeklilik sistemleri bazı ülkelerde şöyle uygulanıyor:
İNGİLTERE: Zorunlu sosyal güvenlik dışında işverenler kanalıyla işleyen mesleki emeklilik ve bireysel emeklilik bulunuyor.
MACARİSTAN: Zorunluluk esasıyla ve tümüyle çalışanların katkılarıyla finanse edilen bireysel emeklilik hesaplarına dayalı emeklilik fonları bulunuyor.
ARJANTİN: Devletin sosyal güvenlik sistemi dışında emeklilik fonu yöneticileri tarafından işletilen bireysel emeklilik sistemi bulunuyor.
AVUSTURYA: 1 Ocak 2013'ten itibaren çocuğu 3 yaşını geçmemiş kişiler sisteme girince devlet teşviki alıyor.
FİNLANDİYA: Kazanç ve prime odaklı yeni bir tamamlayıcı emeklilik sistemi devreye sokuldu.
ŞİLİ: 2008'de özellikle düşük gelir gruplarındaki çalışanların emeklilikte yeterli emekli aylığı alabilmesi için tamamlayıcı emeklilik uygulaması hayata geçirildi.
DANİMARKA: Zorunlu sosyal güvenlik sisteminin yanında bir de zorunlu tamamlayıcı emeklilik uyguluyor.
İTALYA: Mesleki tamamlayıcı emeklilik sigortası uygulanıyor.
Emeklilikten sonra çalışanlar ikinci kez emekli olabilir mi?
Ben aynı zamanda emekliyim ve çalışıyorum. Bu işyerinde yaklaşık 10 yıldır çalışıyorum. Bunun bana ayrıca bir getirisi var mıdır yani ikinci emeklilik ya da benzeri bir faydası olabilir mi?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş;
1- 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu,
2- 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu,
3- 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu, 5510 sayılı Kanunda sayılan maddeler hariç yürürlükten kaldırılmış ve sosyal güvenlik sistemi tek çatı altında birleştirilmiştir.
5510 sayılı Kanunun Geçici 14. maddesinin birinci fıkrası gereği; yürürlük tarihinden (01.10.2008) önce iştirakçi veya sigortalı olanlar, vazife malullüğü, malullük ve yaşlılık veya emekli aylığı bağlananlar ve sosyal güvenlik destek primi ödemeye devam edenler hakkında; Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında çalışmaya başlayanlar hariç olmak üzere, sosyal güvenlik destek primine tabi olma bakımından bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanmasına devam edilir.
Daha önce yanıtladığımız sorunuzda emeklilikten sonra özel üniversitede çalıştığınız işte on yıllık bir kıdeminiz olduğunu belirtmiştiniz. Buna göre 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden önce emekli olduğunuz anlaşılmaktadır. Bu konuda ayrıntı belirtmediğinizden emekli olduktan hemen sonra işçi olarak belirttiğiniz özel üniversitedeki işinize başladığınızı varsayarsak, 506 sayılı Kanun hükümlerine göre durumunuzu incelemek gerekir. 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu uyarınca; kanunla kurulu sosyal güvenlik kurumlarından malullük veya emekli aylığı almakta iken bu Kanuna tabi sigortalı bir işte çalışanların prime esas kazançları üzerinden Sosyal Güvenlik Destek Primi kesilir. Sosyal güvenlik destek primi kesilen süreler, sigortalılık süresinden sayılmaz, bu sürelerle ilgili toptan ödeme yapılmaz. Ancak hastalık ve iş kazası halindeki yardımlar verilir.
Kısacası emekli olduktan sonra emekli maaşınız kesilmeden sosyal güvenlik destek primi ödeyerek işçi statüsünde çalışmanız halinde bir ikinci emeklilik söz konusu olmayacaktır. Yeniden emekli olmayacağınız için emeklilik nedeni ile kıdem tazminatı talebinde de bulunmanız mümkün değildir. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu düzenlemesi gereği işçinin haklı nedenle sözleşmeyi sona erdirmesi veya işverenin haksız-geçersiz nedenle iş sözleşmesini sona erdirmesi halinde kıdem tazminatı talep etme hakkınız mevcut olacaktır.
EMEKLİLİK YAŞ ŞARTI 65'E ÇIKARILIYOR
Emeklilik yaşı kademeli olarak yükseltiliyor. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılında çıkartılırken, bir önceki kanunda yer alan kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan emeklilik yaşı da korunmakla birlikte 2048 yılına kadar kademeli bir şekilde yükseltilerek 65'e çıkarıldı. Yani 2036 yılından itibaren emekli olabilme yaşı kademeli olarak yükselecek. Bu artış ile birlikte hem kadınlarda hem de erkeklerde emeklilik yaşı 65 olacak.
65 YAŞA KADEMELİ GEÇİŞ NASIL OLACAK?
4A'lılar için 7200, 4B ve 4C'liler için 9000 Yaş Yaş Prim gün sayısı
Prim gününün tamamlandığı tarih Kadın Erkek 4A 4B ve 4C
01.05.2008-31/31.2035 58 60 7200 9000
01.01.2036-31.12.2037 59 61 7200 9000
01.01.2038-31.12.2039 60 62 7200 9000
01.01.2040-31.12.2041 61 63 7200 9000
01.01.2042-31.12.2043 62 64 7200 9000
01.01.2044-31.13.2045 63 65 7200 9000
01.01.2046-31.12.2047 64 65 7200 9000
01.01.2048 ve sonrası 65 65 7200 9000
NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRİM?
Bu hizmet Sosyal Güvenlik Kurumu işbirliği ile e-Devlet Kapısı altyapısı üzerinden sunulmaktadır. Hesaplamanın yapılabilmesi için karşınıza çıkan alanlara giriş yapılması gerekmektedir. Hesaplamalar kullanıcı tarafından girilen veriler üzerinden yapılmaktadır.
Sorgulama yapmak için öncelikle T.C kimlik numaranız ve e-Devlet şifreniz ile sisteme giriş yapmalı, ardından sistemin sizden istediği bilgileri doğru şekilde yazmalısınız. Tüm bu aşamaları eksiksiz şekilde geçtiğiniz takdirde, emeklilik hakkını elde etmeniz için gereken koşulların neler olduğu karşınıza çıkacak.