Koronavirüsün ekonomiye etkilerini azaltmak için yürütülen mücadelenin finansal cephesinde mucizeler yaratan kamu bankalarının uyguladığı stratejiler, kredi faizlerini tarihin en düşük seviyelerine çekti. Merkez Bankası'nın açıkladığı verilere göre, 3 Nisan'da yüzde 16.10 olan tüketici kredisi ortalama faizleri 17 Nisan'da yüzde 9.45 ile verinin tutulmaya başlandığı 2002'den bu yana en düşük seviyeye geriledi. Tüketici kredisi faizleri, yüzde 11.78'e inmişti. 2018 yılındaki kur saldırısı öncesinde yüzde 19 olan faiz, 12 Ekim 2018'de yüzde 39.36'ya yükseldi.
FAİZİ % 0.49'A İNDİRDİLER
Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine başlamasından önce yüzde 26.78 olan tüketici kredisi faizleri, 3 Nisan 2020'de yüzde 16.10 olarak gerçekleşti. Bu tarihten sonra kamu bankalarının başlattığı Temel İhtiyaç Destek Paketi, faizlerdeki düşüş hızlandırdı. Geliri 5 bin liranın altında olan bireysel tüketici için hazırlanan Temel İhtiyaç Destek Paketi'de 6 ay ödemesiz dönem, 36 ay vade, faiz yüzde 0.49 olarak belirlendi. Kamu bankalarının küçük işletmeler ve esnaf için başlattığı kampanyalar, ticari kredi faizlerini 5.5 yılın en düşük seviyesine indirdi. Merkez Bankası verilerine göre ticari kredide ortalama faiz 17 Nisan'da yüzde 10.72'ye inerek 26 Eylül 2014'ten bu yana en düşük seviyeye geriledi. Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine başladığı Temmuz 2019'dan bu yana ticari kredide faiz yüzde 50 düştü.
FİRMALARA 2 KRİTİK DESTEK
Ticari kredi faizlerinde son dönemde hızlanan faiz düşüşünde, kamu bankalarının uygulamaları belirleyici oldu. Kamu bankaları Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın koordinatörlüğünde salgının etkilerini hafifletmek için çok önemli adımlar attı. İlk başta limitleri yükselten kamu bankaları kredi taksitlerini de erteledikten sonra önemli kampanyalar başlattı. Firmaların çalışan sayılarının korunması için İşe Alım Kredisi'nde,6 ay ödemesiz toplam 36 ay vadeli yüzde 7.5 faizli destek sağlandı. Çeklerin arkasının yazılmasını önlemek için Çek Ödeme Destek Paketi hazırlandı. 3 ay ödemesiz dönem bulunan ve maksimum vadesi 12 ay olan bu pakette faiz ise yüzde 9.5 olarak belirlendi.
ÖZEL BANKALAR SESSİZ
Özel bankaların elini taşın altına koymadığı bu zor dönemde, kredi kanallarını açık tutan kamu bankaları ekonomiye nefes aldırdı. Bankaların TL kredi hacmi 10-17 Nisan tarihleri arasındaki bir haftada 34 milyar TL artarak 1 trilyon 852 milyar liraya çıktı. Aynı hafta kamu bankalarının kredi hacmi 32 milyar lira artarak 895 milyar lira olarak gerçekleşti. Yabancı ve yerli özel bankaların kredi hacimleri ise 1'er milyar lira arttı. TL kredi hacminde son iki haftada yaşanan 52 milyar liralık artışın 51 milyar lirasının kamu bankalarından kaynaklandığı gözlendi. Karantinanın yaygınlaştığı 13 Mart'tan bu yana TL kredi hacmi 93 milyar lira artarken 76 milyar lirasını kamu bankaları sağladı.