Vatandaşların çalışma imkanı bulamaması durumunda; prim ödemelerinin tamamlanmaması halinde askerlik, doğum veya yurtdışı borçlanması imkanıyla geriye dönük prim ödemesi yapılmasına imkan tanınıyor. Takvim Gazetesi yazarı Faruk Erdem köşesinde kaleme aldığı yazıda SGK, SSK, emekli, Bağkur, EYT'li milyonlarca kişiyi ilgilendiren konulara değindi gelen sorulara cevaplar vererek kafalardaki soru işaretlerini kaldırdı.
Ödenen Sigorta Primleri Hangi Durumlarda Geri Alınır?
Sosyal Güvenlik Kurumu'na ödenen primlerinin geri alınmasında etkili olan iki yöntem söz konusudur. Prim ödemelerinin toplu bir şekilde nakit olarak iadesine imkan veren formüller yasalar kapsamında düzenlenmiştir:
• Emekli yaşı gelmesine rağmen yeterli prim gününü tamamlayamadıkları için emekliliği hak edemeyen vatandaşlar kendi adına kuruma ödenen primleri geri alabilirler.
• Birden fazla işyerinde sigortalı olarak çalışanların adına yatan primlerin toplamı prime esas kazancın üst sınırını aşıyorsa; fazla olan parayı SGK'dan geri alabilirler. Prime esas kazancın üst sınırını aşan ücretin tamamı çalışana hissesi oranında ve başvurusunu takip eden ay içinde ödenir.
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında prime esas kazancın üst limiti belirlenmiştir. Buna göre üst limit; günlük olarak brüt asgari ücretin otuzda birinin 7.5 katıdır. Günlük kazancın alt sınırı brüt asgari ücretin otuzda biri kadardır. Buna göre üst sınır aylık 22.072,50 TL pim ödemesi yapılabilir. Belirlenen sınırı aşan miktarı işçi SGK'dan geri alabilir.
Prim İadesi İçin Başvuru Nasıl Yapılır?
Prim iadesi otomatik olarak yapılmıyor. Bu nedenle kişilerin mutlaka Sosyal Güvenlik Kurumu İl Müdürlüklerine veya Merkezlerine dilekçe ile başvurularını yapmaları gerekir. SGK başvuruları inceledikten sonra belirlenen şartların taşınması halinde nakit olarak ödemeler yapılır:
• 4A kapsamındaki SSK'lılar için 2008 yılından önce hem kendileri hem de işverenlerin primleri, 2008 yılından sonra ise yalnızca çalışanların primleri geri ödenir.
• 4B sigorta kolunda olan BAĞ-KUR'lular için tarihe bakılmadan ödedikleri tüm primler geri verilir.
• Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmaları için yapılan geriye dönük prim ödemeleri iade edilmez.
SGK, SSK, emekli, Bağkur, EYT'li milyonlarca kişiyi ilgilendiren sorular ve cevaplar
- 21.01.1971 doğumluyum 1985 sigorta girişim var. Toplamda 4 bin 450 günüm var. Askerlik borçlanması yapabilir miyim? (15 ay askerlik yaptım) teşekkürler. İsmail Maden
- Askerlik borçlanması yapabilirsiniz ancak size sadece prim günü kazancı sağlayabilir. Sizin sigortalılık başlangıcınız askerlik sürenizden önce olduğundan yaş şartınızda bir değişiklik olmayacaktır. (Doğum tarihinize göre 1991 yılında askerlik yapmışsınız gibi hesaplanmıştır.) 2020 Yılı için askerlik borçlanması en düşük günlük 31,39 TL'dir. 15 Aylık süre için ödeyeceğiniz en düşük tutar 14 bin 125 lira 50 kuruştur.
- Merhaba, 01.10.1992 SGK başlangıcım prim 8000 gün üzeri şimdiki kanuna göre 2023 de emekli olacakmışım. Benim sorum şudur; 1990 da askere gittim geldikten sonra SGK'lı oldum askerlik borçlanması yaparsam emeklilik yaşım aşağı düşer mi? Nazım Zamur
Mevcut işe giriş tarihinize istinaden 53 yaş 5600 prim günüyle emekli olmaktasınız. 500 Gün askerlik borçlanması yaparsanız 52 yaş 5525 prim gününe kadar indirebilirsiniz müracaat şartınızı. 2020 Yılı için günlük askerlik borçlanması tutarı 31,39 TL'dir. 500 günlük toplam borçlanma tutarının maliyeti en düşük 15 bin 696 TL olacaktır. Sosyal yardımlar SGK Merkezlerinden değil il ve ilçelerde bulunan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Merkezlerinden yapılmaktadır. Genelde kaymakamlıklar içerisinde bulunmaktadır, buradan gelir testine girersiniz. Hane halkının toplam geliri yaşayan kişi sayısına bölünür. Çıkan rakam asgari ücretin 1/3'ünden az ise Genel Sağlık Sigortanız (GSS) primleriniz buradan karşılanır. Diğer sağlanan nakdi yardımlar için bağlı bulunduğunuz kaymakamlığa müracaat edebilirsiniz.
08.05.1970 doğumluyum- 01.05.1990 işe girişliyim ve halihazırda 4A statüsünde çalışmaktayım. (4348 gün) 01.01.2000-01.08.2010 tarihleri arasında 4B statüsünde iş yerim vardı ve BAĞKUR primi ödüyordum. (3810 gün ) Henüz birleştirme yapılmadı fakat toplam gün sayısı 8158 dir. Bu durumda 52 yaşına kadar beklemem gerektiğini biliyorum. 2020 itibariyle 10 bin 25 TL brüt maaş üzerinden prim yatırılmaktadır. Bu durum emekliliğim de alacağım aylık için avantaj sağlar mı yoksa gereksiz yere prim ödemesi mi yapılıyor. Bu prim ödemesiyle devam edilirse emekli maaşım yaklaşık ne olur? Bilgilerinizi rica ediyorum. Aydın Erman
Asgari ücretin 2 katı ve üzeri tutarlarda fazla prim bildirilmesi bağlanacak olan aylık bakımından sakıncalı değildir. Hatta bağlanacak olan aylığınızı da artırır, 2008 sonrası yüksek prim bildirene yüksek, düşük prim bildirene düşük aylık bağlayan bir sisteme geçtik. Sizin daha öncelerde adınıza bildirilen prim tutarı 10 Bin TL üzeriyle ve bu tutara düşürülmüşse bağlanacak olan aylığınızı aşağı yönde etkileyecektir. Ancak bundan önceleri daha düşük rakamlar bildirilmişse ve bu tutara yükseltilmişse aylığınızı artıracaktır. Emekli maaşı hesaplaması için tüm hizmet listenizi görüntülememiz gerekecektir
Annemizin bakımı için evdeki yabancı yardımcısına çalışma izni çıkarttım. SGK girişini yapmak istiyorum. Ne yapmam gerekiyor? Süreç nasıl? Teşekkürler. Ahmet Pınar Bulca
Merhaba, yabancı çalışan için internet üzerinden '10 günden fazla ev hizmetlisi işe giriş formunu doldurarak kuruma iletmeniz gerekiyor. (İkametinizin bağlı bulunduğu SGK merkezine) Ayrıca bunun bir kopyasını yabancıların çalışma sistemi otomasyonuna da yüklemeniz gerekmektedir. Başka yapmanız gereken bir işlem yoktur. Her ay TC kimlik numaranız üzerine SGK prim borcu tahakkuk ettirilecek ve ödemenizi yapacaksınız.
İyi günler benim ayak bileğimde platin var o yüzden askerlik yapmadım bunun için engelli raporu alınabilir mi ve ya erken emeklilik mümkün mü? Devran Dayan
Askerlikten muaf tutulma durumu ile engellilik durumu çok farklı tanımlamalar gerektirir. Her askerlikten muaf olan kişiye engelli raporu verilmez. Askerlik hizmetiniz boyunca koşacak, atlayacak ve ağır eğitimlere katılacağınızdan bacağınızda bulunan platin risk teşkil etmektedir. Bu durum askerlik için elverişsiz sayılabilir ancak normal hayatınızı sürdürmenize engel değildir. Yine de SGK merkezlerine giderek engelli raporu talebinde bulunabilirsiniz. Kurum sizi hakem hastanelere sevk edecek ve burada heyet raporunuz düzenlenecektir.
Merhum dedem Methi Yalçın'dan dolayı Anneme yetim aylığı bağlanmasını istememiz üzerine emeklilik sicil dosyası incelendi ve 01.12.1945 yılı ile 31.08.1961 tarihleri arasında 5434 sayılı kanuna tabi geçen toplam 09 yıl 06 ay hizmetinin bulunduğu anlaşıldı. Tasfiye olan hizmetlerinin 5510 sayılı kanunun geçici 4.maddesine göre ihya edilerek 3 bin 825,71 TL ödeme haziran ayı içerisinde gerçekleşti. (dedemin ölüm tarihi 1984 35 yıl aradan sonra zor bela)Sonuçta Anneme 01.06.2019 tarihinde emekli sandığı tarafından bağlandı. Benim sorum ise bu tarihten önceki (01.06.2019 ) 5 yıllık toplu emekli maaşlarını alabilme ihtimali var mı, varsa nasıl bir yol izlememiz gerekir acaba? Şimdiden teşekkür eder, saygılarımı sunarım.
Ölüm aylıkları (dul ve yetim aylığı) 5510 sayılı kanunun 32,33,34 ve 35'inci maddelerinde belirtilmiştir. 5510 Sayılı kanunun 32.maddesinin değişik fıkrası gereği yazılı müracaat şartı bulunmaktadır. Bu konuda bir örnek vermek gerekirse sigortalı eşini 2015 yılında kaybetmiş bir bayan 2020 yılında ölüm aylığına müracaat eder ise aylığı müracaat tarihi itibariyle hesaplanır. Müracaat öncesi süreler hak kazanılmış olarak değerlendirilmez.
Benim derdim Ocak 2020 sonu itibari ile çalıştığım yer ( özel sektör ) iş akdimi fesih etti. İşten çıkış kodu 04 olarak tarafıma kıdem ihbar tazminatımı ödedi. Bende emekliliği hak ettiğim için işyeri çıkış bildirgem ile ilgili sosyal güvenlik merkezine emeklilik başvurusu yaptım. Hemen sonrasında da işe iade davası açtım. Mart 2020 ilk haftasında arabulucuda ilk görüşmem var ama zannederim davaya konu olacak. Benim sadece tek sorum var, davayı kazanmam sonucunda boşta geçen 4 ay süre için beni işten atan şirket bu parayı ödeyecek ve sigorta primlerini yatıracak. (Şubat, mart nisan mayıs 2020 dönemleri için ) öte yandan da 1 Mart 2020 tarihinden itibaren emekli maaşım bağlanacak. Sorum şu yukarda bahsettiğim olay gerçekleştiğinde boşta geçen süre için emeklilik maaşımı iade etmem gerekecek mi? Yok iade etmeyeceksem işyerimi nasıl yönlendirmeliyim yani destek primi olarak mı sigortaya prim yatıracaklar? Görüşleriniz için şimdiden teşekkür ederim. Saygılarımla… Ozan Suphi Ertürk
Not : çalıştığım işyeri SGK kayıtlarında özel sektör görünmekte olup, bir belediye şirketidir. Benim bildiğim kadarı ile belediye şirketlerinde emekli olduktan sonra destek primi ödeyerek çalışılamamaktadır. ( Gerçi yukardaki konu farklı ortada bir mahkeme kararı olacak )
Merhaba, sizin durumunuzda olan kişilerin işlemlerinde uygulanacak olan prosedür SGK'nın 2011/58 sayılı genelgesinde düzenlenmiştir. Belirtilen Genelgeye göre işe iade davanızda bildirilecek olan 4 aylık sürede emeklilik var ise o süreler SGDP'ye tabi olarak bildirilecektir.
Yani davanın lehinize sonuçlanmasıyla birlikte bu konuda sizin işyerinize bilgi vermeniz gerekecektir. İşyeriniz de şubat ayını normal, mart, nisan ve mayıs aylarını ise emekli olduğunuzdan SGDP'ye tabi bildirecektir.
ekonomi@takvim.com.tr
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR -TAKVİM'E SORUN