Erken emeklilik denildiğinde aklımıza ilk hizmet borçlanması ve prim günü ile emeklilik gelmektedir. Aynı zamanda kişilere yıpranma payı ile erken emeklilik hakkı da verilmiştir. Geliştirilen erken emeklilik formülleri ile eksik olan prim miktarları tamamlanır. Prim ve hizmet sürelerine dair şartlarının tamamlanmasından sonra kişilerin yaş kriterlerini de doldurması şarttır.
ERKEN EMEKLİLİK FORMÜLLERİ NELERDİR?
Erken emeklilik denildiğinde aklımıza ilk hizmet borçlanması ve prim günü ile emeklilik gelmektedir. Aynı zamanda kişilere yıpranma payı ile erken emeklilik hakkı da verilmiştir. Geliştirilen erken emeklilik formülleri ile eksik olan prim miktarları tamamlanır. Prim ve hizmet sürelerine dair şartlarının tamamlanmasından sonra kişilerin yaş kriterlerini de doldurması şarttır.
Doğum borçlanması kadın sigortalılara özel olarak tanınan bir haktır. Doğum öncesindeki ve sonrasındaki dönemi kapsayacak şekilde iki yıllık prim geriye dönük olarak ödenebilir. Doğum borçlanmasıyla en fazla üç çocuk için olmak üzere toplam 6 yıl daha erken emekli olmanın yolu açılmıştır.
Doğum borçlanmasının geçerli olması için sigorta başlangıç tarihinden sonra doğumun gerçekleşmesi gerekir.
Askerlik borçlanmasından yararlanmak için erkek sigortalıların er, erbaş olarak silah altına alınması ya da yedek subaylık okulunda eğitim görmesi gerekir. Askerlik borçlanması ile sigorta başlangıcı öne çekilebilir ya da eksik primler tamamlanabilir.
Kısmi emeklilik için kişilerin sigorta başlangıç tarihi oldukça etkilidir. 1999 tarihi ve öncesinde SGK'ya sigortalı olarak bildirilen kişilere 3600 prim günü (10 yıl) ve 15 yıllık hizmet süresi şartlarını tamamlaması durumunda erken emeklilik hakkı verilmiştir.
Yıpranma hakkı ile erken emeklilik ise; çalışma koşulları ağır olan meslek gruplarına verilen bir haktır. Özel olarak verilen yıpranma süreleri yaş haddinden düşürülerek erken emeklilik imkanı sağlanır. Yıpranma hakkından yararlanacak meslek grupları arasında; su altında çalışanlar, emniyet ve MİT mensubu, itfaiyeci, gazeteci, madenci ve demir-çelik çalışanları yer almaktadır. Bu meslek grupları içinde yer alan kişilere 3600 prim günü şartını tamamlaması durumunda 1 yıllık süre için 60-180 gün arasında değişen fiili hizmet süresi zammı verilmektedir.
Çalışma hayatının büyük bir bölümünü yurt dışında geçiren Türk vatandaşları erken emekli olabilmek için bu süreyi belgeler. Belgelenen süreyi kişilerin borçlanabilmesine imkan verilmiştir.
DİĞER HİZMET BORÇLANMASI SÜRELERİ NELERDİR?
Kamu görevlisi personelin aylıksız izin süreleri,
Yurt içi ve yurt dışında geçirilen doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,
Avukatlık stajını tamamlayanların normal staj süreleri,
Sigortalı olarak çalışırken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanların burada geçirdiği süreler,
Kanuni grev ve lokavtta geçen süreler,
Hekimlerin fahri asistanlık süreleri borçlanılabilir.
KADINLARA DOĞUM BORÇLANMASI
Kadın çalışanlar için geçmiş yıllarda çıkarılan yasalar ve düzenlemeler sayesinde çocukları üzerinden prim kazanma imkanı bulunuyor. Bu hak ilk olarak SSK kadın çalışanlarına tanınmış olsa da daha sonra aynı haklardan memur kadınlar ve Bağ Kurlu kadınlar da yararlanmaya hak kazandılar. Bu imkan 3 çocuğa kadar borçlanma ile 2160 gün yani 6 yıl kazandırıyor. Burada tek şart annenin borçlanacağı çocuklarının sigortalı olunan tarihten sonra dünyaya gelmiş olması. Maalesef sigortadan önceki doğumlara bu hak tanınmıyor. Anneler ise bu hakkın tanınmasını bekliyor. Staj için yapılan sigorta başlangıcı emeklilikte geçerli olmaz iken doğum borçlanmasında geçerli sayılıyor.
DOĞUM BORÇLANMASININ ŞARTLARI
1- Doğumdan önce SSK tescili
2- Doğumun gerçekleştiği tarihten sonraki iki yıl içinde adına herhangi bir prim yatmamış olmak (Bazı bölümlerinde prim yatmışsa yine aynı süre içinde prim yatmayan süreler borçlanılır.)
3- Doğumdan sonra iki yıl içinde çocuğun sağ olması.
ASKERLİK BORÇLANMASI İLE ERKEN EMEKLİLİK
Erkeklerde ise askerlik süreleri hem yaşı geriye çekerken hem de prim kazanma imkanı veriyor. Askerliğini işe girmeden önce yapan çalışanlar, borçlanma ile hem prim şartını azaltıyor hem de 1-2 yıl kazanabiliyor.
1988 girişli birisi 1 yıl askerlik borçlanırsa 1987 girişli oluyor ve şartları buna göre belirleniyor. Böylece en az bir yaş önce emeklilik imkanı bulunuyor.
YAŞTAN EMEKLİLİK
Kısmi emeklilik oldukça bilinen bir kavramdır. Yaştan emekli olma durumuna kısmi emeklilik denilmektedir. Kısmi emeklilikte yaştan emekli olabilmek için belirli bir prim gününün, sigortalılık süresinin ve yaşın doldurulması gerekmektedir. Yaştan emeklilikte 3600, 4500 ve 5400 prim günü ile emekli olabilirsiniz. Mesela erkeklerde aşağıda ilk sigorta başlangıç tarihinizden itibaren 15 yıl ve 3600 günü tamamlamış olduğunuz tarihe göre yaş şartlarına bakabilirsiniz.
24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 57 yaşında
3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 58 yaşında
24.05.2011-23.05.2014 tarihleri arasında yerine getirenler 59 yaşında
24.05.2014 tarihinden sonra yerine getirenler 60 yaşında
Aynı durum için kadınlarda;
24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında yerine getirenler 52 yaşında
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında yerine getirenler 54 yaşında
3.24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında yerine getirenler 56 yaşında
24.05.2011 tarihinden sonra yerine getirenler 58 yaşında emekli olabiliyorsunuz.