Milyonlarca çalışanın en büyük hayali bir an önce emekli olabilmektir. Bu anlamda çalışanalr erken emeklilik şartlarının detaylarını oldukça merak ediyorlar. Emeklilik hesapları yapılırken çalıştığınız günler ve ödediğiniz primler çok önemli. Bu primlerin hangi kurumdan yapıldığı da sizin emeklilik tarihiniz açısından önem kazanıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında toplanan Bağ-Kur, SSK ve Emekli Sandığı kurumlarının birden fazlasında çalışması bulunanlar için seçim yaparken devreye son 3.5 yıl, yani 1261 gün giriyor. İsteğe bağlı sigortalılar daha az primle 3.5 yıl erken emekli olabiliyor. Peki 3.5 yıl erken emekli olmak için şartlar neler? 3.5 Yıl erken emeklilik şartı nedir ve nasıl olur?
3,5 YIL ERKEN EMEKLİ OLUN
Sosyal güvenlik sistemi kapsamında değişiklik yapıldığını ilk olarak sizlere duyurmuştuk. 2008 öncesinde SSK, Bağ-kur veya Emekli Sandığı kapsamında isteğe bağlı emekli olunabiliyordu. Sistem 2008 yılında SSK'ya tabi tutulmasına son verilip Bağ-kur bağlanmıştı. Ancak o tarihten sonra tüm isteğe bağlılar Bağ-kur 4B kapsamında değerlendirilirken, 2008'den önce 4A kapsamında prim ödemekte olanlar 4B geçirildi. 2008 yılından önce SSK statüsünde isteğe bağlı sigorta primi ödemeye başlayanlar, Bağ-Kur statüsüne alındıkların farkında değillerse daha çok prim ödeyip geç emekli olursunuz. Ancak;
İlk prim ödemesinde 5.000 gün prim ödemesi yeterli iken, statü değişikliğinde 9.000 gün prime tabi olursunuz. İsteğe bağlı sigortalılar SSK statüsünde daha az primle daha erken emekli olmaları mümkün. Ayrıca SSK statüsünde emekli aylığı Bağ-kur'a göre yüzde 30'a varan oranda artıyor. SGK güvenlik sisteminde birden fazla statüde çalışması bulunanlar son 7 yıldaki statüsüne bakılarak, ödediği ve geçirdiği statüye göre emeklilik işlemleri yapılır. İsteğe bağlı sigorta primi ödeyenler, SSK statüsünde emekli olabilmek için hesap kitap yaptırarak araştırıldı ve 3.5 yıl emekli olma fırsatı çıktı.
BORÇLANMA EKLENİYOR
Çalışanların emeklilik hesapları yapılırken tüm hizmetleri hesaba katılıyor. Tabii bunun için hizmet birleştirmesi dediğimiz yöntemin uygulanması gerekiyor. Bir çalışan hem SSK'lı hem Bağ- Kur'lu, hatta hem de Emekli Sandığı'na tabi olarak çalışabilir. Çalışmalarının tamamı prim gününü oluşturuyor. Birleştirilen çalışmalara askerlik/doğum borçlanmasıyla elde edilen günler de ilave edilebiliyor.
2 FARKLI İŞLEM
Birden fazla kurumda çalışan kişinin hangi kurumdan emekli olacağı konusu gündeme getiriliyor. Bu noktada iki ayrı işlem bulunuyor 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlar için kural son 7 yıldaki 1261 gün olarak işletiliyor. Yani siz son 1261 gün hangi kuruma prim ödemişseniz hizmetlerinizin birleşmesinden sonra o kurumdan emekli oluyorsunuz. 1 Ekim 2008'den sonra sigortalı olanlarda ise hangi kuruma daha çok prim ödenmişse emeklilik de o kurumdan gerçekleşiyor.
EŞİTLİK DURUMUNDA...
1 Ekim 2008 öncesi sigortalıların son 7 yılda çalıştıkları iki kurumun hizmet süreleri eşit ise (1260 gün) o zaman son çalışılan kurum emeklilikte geçerli oluyor ve maaş buradan bağlanıyor. Örnekle anlatalım. Bay A 02.10.1997'de Bağ-Kur'lu (4B) olarak ilk kez sigortasını yaptırdı. 10 yıl sonra işyerini kapatan Bay A 2007 yılından sonra bir firmada SSK'lı (4A) olarak çalışmaya başladı. Emeklilik zamanı gelen Bay A hizmet birleştirmesi yaptı. Bay A'nın emekli olacağı kurum son 7 yıldaki çalışmalarından bulunuyor. Buna göre; son 7 yıl en az 3.5 yılı SSK'lı olan Bay A'nın emekliliği SSK'ya göre yapılıyor.
HİZMET BİRLEŞTİRMESİ NE ZAMAN YAPILMALI?
Birden fazla kurumda çalışmanız varsa hizmet birleştirmesi yaparak primi tamamlayabilirsiniz. Emeklilik döneminiz gelmeden bir süre önce SGK'ya başvurarak işlemi yapabilirsiniz. Ancak başvurunuz mutlaka yazılı olmalı. Memurlar hizmet birleştirmesi yaparak 1 Ekim 2008 öncesi hizmetleriyle emekli aylığına esas teşkil eden derece ve kademelerini yükseltebiliyor.
ÇİFTE SİGORTA
2011 öncesinde 'tek statüden sigortalılık' mecburiyeti varken, torba yasa ile farklı sigortalılık imkanı getirildi. Yani bir kişi aynı anda kendine ait firmada Bağ-Kur'lu olurken bir başka şirkette de SSK'lı çalışabiliyor. Burada kazançlar toplandığından, emekli maaşını artırıyor.
MAAŞI DA ARTIRIR
Emekli maaşı hesabında Bağ-Kur yerine SSK'dan emekli olmak daha avantajlı. Eğer SSK'dan emekli olma imkanınız varsa; isteğe bağlı sigorta, tarım SSK, tarım Bağ-Kur, zorunlu Bağ-Kur seçeneklerini ikinci planda tutun. 1 Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olanlarda hangi kurumdan emekli olunacağının belirlenmesi için son 7 yıldaki çalışmalara bakılır. Yani SSK'dan emekli olmak için son 3.5 yıl SSK'lı olmak ya da 7 yıl içinde 3.5 yılı aşan süre SSK'lı olmak gerekiyor. SSK'dan emeklilik çalışanlara hem daha erken emekli olma hem de daha yüksek maaş alma imkanı sunuyor.
SGK Ne Zaman Emekli Olabilirim Sorgulama Nasıl Yapılır?
Sosyal Güvenlik Kurumu'nun resmi internet sayfası üzerinden mevcut sigortalılık bilgileriniz üzerinden hangi tarihte emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Ancak ne zaman emekli olabilirim sorgulamalarında alacağınız sonuçlar ile SGK resmi verileri arasında farklılık olabileceğinden, kesin sonuç olmadığına dikkat etmelisiniz. Yine de buradan yapacağınız sorgulamalarda emeklilik tarihinizi kolayca hesaplayabilmeniz mümkündür.
• SGK ne zaman olabilirim uygulamasına ulaşarak, emeklilik tarihi sorgulamanızı yapabilmek için "e.sgk.gov.tr" adresine erişim sağlamalısınız.
• E-SGK sayfasında "Vatandaş" kategorisine giriş yapmalısınız.
• Vatandaş kategorisinde yer alan e-hizmetler arasında sigortalılık durumunuza göre 4A/4B/4C ne zaman emekli olabilirim uygulamalarından sizin için uygun olanını seçmelisiniz.
4A Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
4A yani SSK çatısı altında sigortalı olarak çalışıyorsanız kolay bir şekilde 4A ne zaman emekli olabilirim ekranından 4A emeklilik tarihinizi öğrenebilirsiniz. Bunu öğrenmek için;
• Üst kısımda belirtilen seçim sayfasında "4A Ne Zaman Emekli Olabilirim" seçeneğine tıklamalısınız.
• Açılan ekranda sağ kısımda bulunan "Uygulamaya Git" seçeneğine tıklamalısınız.
• Uygulama ekranında ise cinsiyet ve doğum tarihi gibi bilgileri seçmelisiniz.
• Maluliyet ve erken yaşlanma durumu seçimini yapın.
• Hizmete başlama tarihinizi girin.
• SSK prim ödeme gün sayınızı girin.
• Diğer sandıklara ait gün sayınızı girin.
• Askerlik/Sanatçı gün sayınızı girin(isteğe bağlı).
• Fiili gün sayınızı girin.
• Yurtdışı gün sayınızı girin(varsa).
• 3600 günün doldurulduğu tarih seçimini yapın.
• Bu bilgileri girdikten sonra "Gönder" butonuna basarak, hesaplamanızı yapabilirsiniz.
4B Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
4B yani Bağkur sigortalısı iseniz 4B ne zaman emekli olabilirim öğrenme seçimini E-SGK portalındaki "Vatandaş" hizmetleri ekranında yapmalısınız.
Uygulama ekranına ise açılan ekrandaki sağ kısımda bulunan "Uygulamaya Git" seçeneğine tıklayarak ulaşabilirsiniz. Daha sonra emeklilik hesaplamanız için;
• Tam veya Kısmi olacak şekilde emeklilik türü seçimini yapın.
• Cinsiyet ve doğum tarihi bilgilerini girin.
Özel durumunuz varsa;
• Maluliyet var mı sorusu karşısında "Evet/Hayır" seçimini yapın.
• Maluliyet Derecesini "%" üzerinden seçin.
• erken yaşlanma var mı sorusu karşısında "Evet/Hayır" seçimini yapın.
• Bakıma muhtaç malul çocuk varsa karşısını işaretleyin.
Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olmak istiyorsanız;
• "Sadece yurtdışı borçlanması ile emekli olmak istiyorum" karşısındaki boş kutucuğa tıklayın.
4C Ne Zaman Emekli Olabilirim Öğrenme
Emekli Sandığı(4C) sigortalısı yani kamu kurum ve kuruluşlarında görevli olarak çalışıyorsanız yine Sosyal Güvenlik Kurumu' nun "E-SGK" ekranından kolayca öğrenebilirsiniz. 4C ne zaman emekli olabilirim öğrenmek için;
• Doğum tarihi ve cinsiyet bilgilerinizi girin.
• 4C dahilindeki hizmetlerinizi, hizmet başlangıç ve bitiş tarihi bilgilerinizi girin.
• Devredilen 4A (SSK), devredilen (4B) ve 506SK/Madde 20 dahilindeki hizmetleriniz mevcutsa ekleyin.
"Hesapla" tuşuna basarak, hesaplamayı tamamlayabilirsiniz.