Sosyal güvenlik mevzuatına göre eşini ya da babasını kaybeden bir kadın belirli şartları taşıyorsa çift maaş alabiliyor. Bu durumda kadının çalışması ya da emekliliği maaşı etkilemiyor. Babadan ve eşten çifte maaş almanın şartları 2008 tarihi itibarıyla bazı değişikliklere uğradı. Peki eş ve babadan çifte maaş nasıl alınır? Eş ve babadan çifte maaş almak için şartlar nelerdir? Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem detayları yazdı... Emekli hangi sigortalılığa (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) tabi olursa olsun, vefat eden eşinden dul aylığı yani ikinci bir maaş alıyor. Örneğin; kadın SSK emeklisi, eşi vefat etmiş Bağkur emeklisi ise dul aylığı alıyor. Vefat eden eş SSK veya Bağkurlu ise dul emekli eş, maaşın yüzde 50'sini, eş Emekli Sandığı'na tabi (memur) ise maaşın yüzde 75'ini alıyor.
EN AZ 900 GÜN LAZIM
Dul maaşında, 01.10.2008'den sonra Bağ- Kurlular ve Emekli Sandığı'na tabi olanlar için 1800 gün, SSK'ya bağlı olanlar için ise 900 gün prim ödeme aranıyor. Bundan önceki durumlarda eksik günler doğum ya da askerlik borçlanmasıyla tamamlanabilmekteydi. Ama şimdi kabul edilmiyor. Yetim maaşı alanların da tek bir geliri olmasına bakılıyordu. Ancak geçtiğimiz günlerde Yargıtay 21. Hukuk dairesi bir karar ile hem anneden hem babadan yetim maaşı alınabileceğine hükmetti.
KURUMLARA BAKILIYOR
Kocası ölen kadına; kocasının sigortalılık süresi uygunsa, kadının geliri olup olmadığına bakılmaksızın aylık bağlanıyor. Yetim kalan kız çocuklarına evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara da öğrenci oldukları sürece (25 yaşa kadar) maaş ödeniyor.
En çok merak edilen mesele, bir kadının hem ölen kocasından hem de ölen babasından iki maaş alıp alamayacağı. Bu durum 2008 yılı öncesinde farklı kurumlar olmak şartıyla geçerli oluyordu. Ancak 2008 ile birlikte çift maaşın önü de kapanmış oldu. Yine de ölüm tarihine göre bazı durumlarda çift maaş ödeniyor. Burada baba ya da eşin ölüm tarihi hangi kuruma bağlı olarak çalıştıkları önem kazanıyor. Bununla ilgili kimin alabileceği ve nasıl alabileceği ile ilgili detaylar haberimizdeki tabloda görülüyor. Örneğin SSK'lı eşi 2008 öncesi ölen bir kadın Bağ-Kur'lu babası 2008 sonrası ölmüşse her iki maaşı da alabiliyor.
HER İKİSİNİ DE ALABİLİR
* Kocası ölen bir kadın eğer emekli ise hem kendi emekli maaşını hem de kocasından kalanı maaşı alabiliyor. Yani çift maaş alır.
* Dul kadın çalışabilir. Hem kocasından hem de sigortalı olarak çalıştığı yerden maaş alır ve şartlar oluşursa emekli de olur.
* Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne babasından aylık alıyor.
* Kız çocuk çalışmaya başlarsa, SSK ya da Bağ-Kur'dan bağlanan aylık kesiliyor.
* Emekli Sandığı'ndan bağlanan aylık ise kız çocuğu SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu olarak çalışıyorsa, kesilmiyor. Memur olursa kesiliyor.
* Çalışmayan bekâr kız çocuğunun da çift maaş alma imkânı var. 1 Ekim 2008'den itibaren, yetim kız çocuğu ölen anne ve babasından iki maaş alabilir. Yüksek olanın tamamı, diğerinin ise yarısını alıyor. Evlenince maaşı kesiliyor.
* 1 Ekim 2008'de 5510 Sayılı Yasa yürürlüğe girmeden önce, dul kalan ve çalışmayan kadına kurumlar (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) farklı olmak şartıyla, eşten ve babadan aylık veriliyordu. 1 Ekim 2008'den sonra çift maaş kalktı. Ancak yine ölüm tarihlerine bakılarak çift maaş bağlanabiliyor…
ÇİFT MAAŞ NASIL ALINIR?
Emekli hangi sigortalılığa (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) tabi olursa olsun, vefat eden eşinden dul aylığı yani ikinci bir maaş alıyor. Örneğin; kadın SSK emeklisi, eşi vefat etmiş Bağkur emeklisi ise dul aylığı alıyor. Vefat eden eş SSK veya Bağkurlu ise dul emekli eş, maaşın yüzde 50'sini, eş Emekli Sandığı'na tabi (memur) ise maaşın yüzde 75'ini alıyor.
ÜÇ MAAŞ HAKKI HANGİ DURUMLARDA OLUYOR?
Kendi çalışmasından dolayı SSK emeklisi olarak maaş alırken, vefat eden Bağkur emeklisi kocasının ölümünden sonra dul aylığı alan kadın, Emekli Sandığı'ndan emekli olmuş babasının vefatından sonra yetim aylığı da alabiliyor. Yani üç maaşa da hak kazanıyor.
BAŞVURU GEREKLİ Mİ?
Eşini kaybeden bir kişinin dul aylığı alabilmesi, başka bir evlilik yapana ya da ölene kadar devam eder. Baba veya annesini kaybeden bir erkek, 18 yaşına kadar kesintisiz, öğrenciliği devam ederse 25 yaşına kadar kesintisiz yetim aylığı almaya hak kazanır.
Eğer erkek çocuğunun çalışmasına engel olacak bir malül durumu mevcut ise o zaman yaşına bakılmaksızın ömür boyu yetim aylığı alabilir. Baba veya annesini kaybeden bir kız çocuğu,evlenene kadar ve sigortalı bir işe girene kadar yaşı ne olursa olsun ömür boyu yetim aylığı alır.
Kız çocuğu, evlenirse ya da bir işe girerse aylık kesilir. Boşandığında ya da işten ayrıldığında aylık yeniden kendisine bağlanır.
Hiçbir geliri, mal varlığı bulunmayan ve sigortalının ölmeden önce bakmakla yükümlü olduğu 65 yaş üzeri anne ve babası, ölüm aylığı adı altında maaşa bağlanabilir.
Dul ve yetim aylığı alabilmek için resmi talepte bulunulması şart.
Bunun için ölüm aylığı talep belgesi il ve ilçelerde bulunan sigorta müdürlüklerine teslim edilmeli.
Dul ve yetim aylığı ödemeleri sigortalının ölüm tarihini izleyen ilk aybaşında ödenmeye başlar.
TEMMUZ AYI EMEKLİLER İÇİN ZAM AYI OLACAK
Yaklaşan Temmuz ayı, milyonlarca kişi için zam ayı olacak. SSK ve Bağ- Kur emeklileri, bu yılın ilk 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon oranında zam alacak. Memurlar ve memur emeklilerine ise yüzde 4 zam ve ilk 6 aylık enflasyon yüzde 4'ü aşarsa aşan kısım kadar fark yansıtılacak. Enflasyon verileri merakla izlenirken; zam oranına ilişkin ipucu, Merkez Bankası'nın Mayıs ayı beklenti anketinden geldi.
EMEKLİ ZAM HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
EMEKLİ SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
SGK SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
İLK 6 AYLIK ENFLASYON NE KADAR OLACAK?
Ekonomistlerle yapılan beklenti anketinde, enflasyon tahmini Mayıs ayı için yüzde 0.76, Haziran ayı için yüzde 0.45 çıktı. Bu tahmine göre; ilk 6 aylık enflasyon yüzde 4.41 olarak gerçekleşecek.
SSK ve Bağ-Kur emeklileri yüzde 4.41 zam alırken, memurların ve memur emeklilerinin artışı ise yüzde 0.41 enflasyon farkıyla yüzde 4.41'e yükselecek.
EMEKLİ BAYRAM İKRAMİYELERİ NE KADAR OLACAK?
Emekliler, halen bin lira olan bayram ikramiyesinde artış yapılmasını bekliyor. Eğer ikramiye artışı enflasyona endekslenirse, emeklilere ödenecek tutar bin 118 lira 40 kuruşa çıkacak. Yeniden değerleme artışı gelirse de ikramiye yüzde 22.58 yükselerek bin 225 lira 80 kuruşa ulaşacak.
Bu artış, dul ve yetimlerin ödemesine de yansıyacak. Ölüm aylığı oranı yüzde 50 olan kişiye 500 lira yerine 559,20 ya da 612,90 lira, yüzde 25 olana 250 lira yerine 279,60 ya da 306,45 lira ödenebilecek.