Ekonomik paketlerde yer alan kısa çalışma ödeneğinden ücretsiz izne kadar birçok konuda tüm çalışanları ilgilendiren sorular yanıt buldu. Peki kısa çalışma ödeneğinde sigorta primi ödenir mi? Ücretsiz izinde işveren işçiyi çalıştırabilir mi? İşte merak edilen tüm detaylar…
Hürriyet yazarı Noyan Doğan, kısa çalışma ödeneğinden işsizlik maaşına kadar tüm çalışanları ilgilendiren merak edilen sorulara yanıt verdi.
KISA ÇALIŞMADA SİGORTA PRİMİ ÖDENMEZ
Soru: Çalıştığım şirket pandemi süresince evden tam zamanlı çalışma yapmama rağmen benim adıma ve benim gibi çalışan 12 kişilik proje gurubu adına kısa çalışma ödeneğine başvurmuş. Bize de mail attılar, İŞKUR'dan sizi ararlarsa haftalık 22.5 saat çalıştığınızı belirtin diye. Maaşımın üçte ikisi kısa çalışmadan, üçte biri şirketten yatıyor. Sigorta girişi yapılmamış. Ne gibi bir yol izlemem gerekiyor? Murat K.
Cevap: Kısa çalışma ödeneğinde çalışılmayan günler için işveren çalışanı çalıştıramaz. Bu konuda yanlış beyanda bulunulduğunun tespiti üzerine işverene cezai yaptırım uygulanır ve İŞKUR'dan yapılan ödemeler yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu kapsamda işvereni şikayet edebilirsiniz. Kısa çalışma uygulanan çalışanlar adına çalışılmayan günlerin sigortası ödenmez. Ancak işvereni çalıştırdığı ve maaşını ödediği günler kadar sigorta primi ödenmek zorunda.
İŞVEREN DESTEĞİ YILSONUNDA BİTİYOR
Soru: Ev işlerinde 10 günden fazla çalışmaya başlayacağım. Teşvikten yararlandığımda bu teşvik yılsonunda bitiyor. 2021'de de teşvikten yararlanabilir miyim? Aslı K.
Cevap: Teşvikten siz değil, sizi işe alan işveren yararlanır. Ev hizmetlerinde çalışanlar için de bu yıl için iki tür teşvik var. Biri, işe yeni biri alındığında yararlanılan teşvik. Bu teşvik 2020 sonunda bitiyor. İkinci destek ise 18 yaşından büyük kadın ise bu teşvik 18 ay sürüyor. 2021'de desteğin devam edip etmeyeceği ise sene sonu belli olacak.
İSTİFA ETTİĞİNİZ İÇİN TAZMİNAT ALAMAZSINIZ
Soru: Kronik hastalıklarım var. Pandemiden dolayı izin verilmediği için işten sağlık korkusu nedeni ile ayrıldım. Emekliyim, sigortalı olarak 3 sene 8 ay çalıştım. Kıdem tazminatı hakkım var m? Mustafa E.
Cevap: Çalıştığınız işten kendi isteği ile istifa ederek ayrılanlar kıdem tazminatına hak kazanamıyor. Tazminat alabilmeniz için işverenin sizi işten çıkarması lazım. Bu şartlarda kıdem tazminatı alamazsınız.
ÜCRETSİZ İZİNDE İŞVEREN İŞÇİYİ ÇALIŞTIRAMAZ
Soru: İs yerim bilgim olmadan 1 Nisan itibariyle beni ücretsiz izine çıkarmış, kısa çalışma ödeneğinden faydalanacak is gününü doldurmadığım için. Ücretsiz izin ödeneğinden faydalandıracaklarını söylediler ama ücretsiz izin süresinde bütün ay çalıştım. Ödenekten geriye kalan maaşımın yatacağını söylemelerine rağmen yatırmadılar. Kendileriyle bu süreçten sonra çalışmayacağımı söyledim ama hakkımı aramak için yapabileceğim bir şey var mı? Ayşenur T.
Cevap: Ücretsiz izin desteği süresince işveren çalışanı çalıştıramaz. Çalıştırırsa işverene cezai yaptırım uygulanır ve ödenen para işverenden yasal faizi ile birlikte alınır. Yeni kanun gereği 17 Nisan'dan sonra siz de işten ayrılamazsınız, işveren de sizi işten çıkartamaz ancak yine yasa gereği işveren sizi ücretsiz izne çıkartabilir. Bu durumda işvereni ücretsiz izin süresince sizi çalıştırdığı için şikayet edebilirsiniz.
KRONİK HASTALIĞI OLANLAR İDARİ İZİNLİ SAYILACAK
Soru: Kamuda çalışanlar raporları ile kronik hastalıklarını belgelemek sureti ile idari izinli sayılarak görevlerini yerine getirmiş sayılıyorlar. Resmi kurum ya da kuruluşlar bu durumu ileri sürerek söz konusu pozisyonda olan personelini malulen ya da zorunlu olarak emekli yapmaya kalkarsa, ayrılmak istemeyen çalışanlar haklarını nasıl arayacaklar? Bülent V.
Cevap: Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar (yönetici kadro ve pozisyonunda bulunanlar hariç) 60 yaş ve üzerinde olanlar ile kronik hastalığı bulunanlar 1 Haziran'dan itibaren idari izinli sayılacak.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi olduğu için bahsettiğiniz zorunlu emeklilik ya da malulen emeklilik diye bir şey söz konusu olamaz.
17 TEMMUZ'A KADAR İŞTEN AYRILAMAZSINIZ
Soru: Otelde çalışıyorum. İşveren kısa çalışma ödeneğine başvurdu, nisan-mayıs aylarında ödeme aldık. İşveren bizi 17 Temmuz'a kadar izne çıkartmak istiyor. Kısa çalışmaya 2 ay başvurmuş. Yasal hakkım nedir, kabul etmeyip haklarımı alıp çıkabilir miyim? Mehmet A.
Cevap: İşverenin sizi ücretsiz izne çıkarma hakkı bulunuyor. Yeni yasa gereği 17 Temmuz'a kadar işten ayrılamazsınız, işveren de işten çıkartamaz ama ücretsiz izin verebilir. Bu şartlarda yasal haklarınızı alamazsınız.
İŞVEREN TELAFİ ÇALIŞMA İSTEYEBİLİR
Soru: Özel şirkette çalışıyorum. Rahatsızlığım nedeniyle koronavirüs tedbirleri kapsamında 16 Mart'tan beri idari izinliyim. İşveren bu dönemde maaş ödemelerini düzenli yaptı.İdari izinli sayıldığım bu süreyi işveren sonradan ücretimden keser mi? Yıllık izinden mahsup edebilir mi? Bu süreyi daha sonra fazladan çalıştırarak mahsup edebilir mi? Faik H.
Cevap: İzinli olduğunuz sürede ödenen ücretinizi işveren sonradan kesemez. İdari izinli olduğunuz süreyi de yıllık izninize mahsup edemez. Ancak izinli olduğunuz ve ücretinizin ödendiği süre için sonradan işveren telafi çalışması yaptırabilir.