Azerbaycan'ın Şahdeniz-2 sahasından çıkarılan doğal gazı Türkiye'ye taşıyan TANAP, 12 Haziran 2018'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in katıldığı törenle açıldı. Projeden ticari gaz akışı ise 30 Haziran 2018'de başladı.
Projenin ikinci yılında AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Düzyol, TANAP'ın Türkiye ve Azerbaycan'ın enerji alanındaki süregelen iş birliğinin önemli göstergelerinden biri olduğunu söyledi.
Düzyol, TANAP'ın sadece iki ülke arasındaki bir proje olmanın ötesine geçtiğini belirterek, "TANAP, Güney Gaz Koridoru olarak adlandırılan, Avrupa Birliği ve küresel enerji jeopolitiği açısından stratejik değer taşıyan yeni bir gaz değer zincirinin en önemli halkasını oluşturuyor. 1850 kilometreyle Orta Doğu ve Avrupa'nın en uzun ve en büyük çaplı doğal gaz boru hattı olan TANAP, Türkiye'nin doğu-batı enerji koridoru olma hedefine ulaşmak için ihtiyaç duyduğu doğal gaz iletim altyapısının ana omurgasını oluşturuyor. TANAP, önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin çoğunlukla batısında yer alan tüketim merkezlerine ulusal iletim sisteminin kısıtlarından bağımsız şekilde doğrudan gaz arzı sağlanabilmesi açısından da önem taşıyor" diye konuştu.
TANAP'ın Türkiye'nin yanı sıra tek bir tedarikçiye bağımlı durumda olan Güney Doğu Avrupa ülkeleri için de arz ve güzergah çeşitliliği yarattığını kaydeden Düzyol, sözlerini şöyle sürdürdü:
"TANAP, bu ülkelerin arz güvenliğine katkıda bulunacak ve gazın gazla rekabetini sağlayarak diğer tedarikçiler karşısındaki alıcı gücünü artıracak. TANAP sayesinde Azerbaycan, tarihte ilk kez doğal gazını Avrupa'ya doğrudan ihraç etme, bu suretle iktisadi kalkınması için ihtiyaç duyduğu ihracat gelirlerini artırma ve Avrupa Birliği ile mevcut siyasi ve iktisadi ilişkilerini daha da geliştirme imkanına da kavuşmuş olacak. TANAP, taşıdığı gaz miktarı ile Azerbaycan'ı Türkiye'nin ikinci büyük gaz tedarikçisi ve Avrupa Birliği'nin yeni gaz tedarikçisi konumuna getirirken, Azerbaycan'ın Avrupa gaz piyasasına açılmasını sağlayarak uzun vadede ihraç ettiği doğal gaza yönelik talep güvenliğini de artıracak. Tüm bu açılardan baktığımızda, TANAP'ın Azerbaycan için çok stratejik bir öneme sahip olduğunu söyleyebiliriz."
GAZ AKIŞI KADENELİ OLARAK ARTTI
Düzyol, 30 Haziran 2018 itibarıyla TANAP'tan Türkiye'ye ticari gaz akışının başladığını anımsatarak, ilk yıl 2 milyar metreküp olarak gerçekleşen gaz sevkiyatının kademeli olarak arttığını kaydetti.
"Ticari operasyonumuzun ikinci yılının tamamlandığı 30 Haziran 2020 itibarıyla Azerbaycan'dan Türkiye'ye TANAP ile taşıdığımız toplam gaz 6 milyar metreküpe ulaşacak." diyen Düzyol, bundan sonraki dönemde de yıllık bazda 6 milyar metreküp gaz taşınacağını dile getirdi.
"AVRUPA'YA TİCARİ GAZ AKIŞINI BİR AN ÖNCE BAŞLATMAYI HEDEFLİYORUZ"
Düzyol, 1 Temmuz 2019 itibarıyla TANAP'ın Eskişehir'den Türkiye-Yunanistan sınırına kadar olan kısmının tamamlanmasıyla Avrupa'ya gaz akışına tamamen hazır hale geldiğini ifade etti.
Hattın bu kısmının da açılışının uluslararası bir törenle geçen yıl sonunda yapıldığını aktaran Düzyol, şöyle devam etti:
"Ancak Azerbaycan gazının Avrupa'ya ticari olarak akışının başlayabilmesi için devamımızda Avrupa sınırları içerisinde inşa edilen olan Trans Adriyatik Doğal Gaz Boru Hattı'nın (TAP) tamamlanmasını bekliyoruz. Karasal boru hattı inşaatının büyük ölçüde tamamlandığı TAP'a hali hazırda test ve devreye alma çalışmalarında kullanılmak üzere 21,4 milyon metreküp dolum gazı verdik. TAP yetkilileri de 9 Haziran itibarıyla projenin deniz geçişinin tamamlandığını açıkladı. Önümüzdeki aylarda kendilerinden gelecek talebe bağlı olarak dolum gazı miktarını artıracağız. TAP'ın test ve devreye alma çalışmalarının tamamlanmasını takiben Avrupa'ya ticari gaz akışını bir an önce başlatmayı hedefliyoruz."
KOVID-19 FAALİYETLERİ AKSATMADI
Düzyol, TANAP'ın ticari faaliyetine başladığı günden itibaren herhangi bir aksama olmadan yüzde 100 verimlilikle çalıştığını söyledi.
Projenin nihai yatırım kararı alma aşamasında gaz taşıtan firmalarla imzalanan yüzde 100 "taşıt ya da öde" taahhütleri içeren anlaşmaları bulunduğunu ifade eden Düzyol, "Taşıma miktarı ve tarifesi önceden belirlenmiş 15 yıl süreli gaz transit anlaşmalarımız kapsamında her yıl sabit bir taşıma gelirinin garanti altına alınmış olması sebebiyle dünyada yaşanan ekonomik ve sosyal içerikli krizler ticari faaliyetlerimizde herhangi bir aksamaya neden olmuyor." değerlendirmesinde bulundu.
Düzyol, bu kapsamda yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının etkisi altındaki bu dönemde de yaptıkları planlama ve aldıkları önlemleri sıkı bir şekilde uygulayarak iş sürekliliğini kesintisiz sağladıklarını sözlerine ekledi.
Yılda 16 milyar metreküp doğal gaz taşıyacak olan TANAP, bu kapasitenin 6 milyar metreküpünü Türkiye'ye sevkedecek. Söz konusu kapasitenin 10 milyar metreküpü ise Türkiye-Yunanistan sınırında TAP'a aktarılarak Avrupa piyasalarına gönderilecek.
