Karma bir emeklilik modeli hayata geçirilecek. Ekonomi yönetimi, bu model için işçi ve işveren tarafıyla görüşmeye başladı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Tamamlayıcı Emeklilik Sisteminin (TES) devreye gireceğini açıkladı. TES ile birlikte çifte maaşın önü açılacak ve en büyük katkıyı devlet yapacak. Peki Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi nedir, ne zaman yürürlüğe girecek?
Karma model geliyor
Mevcut sistemde, işçilerin kıdem tazminatı alma oranı yüzde 14'lerde kalırken, tüm çalışanların çeşitli nedenlerle bu haktan yararlanması mümkün olmuyor. Geliştirilen yeni karma modelde, istifa edenlerin de haklarını alacağı ve davalara son verecek bir sistem öngörülüyor.
Çalışan istifa ettiğinde bireysel fon hesabındaki tutarlar, kazanılmış hak olarak kendisinde kalacak.
566 lira fazla maaş
Katılımcı, 60 yaşını tamamladıktan sonra emekli olmaya hak kazanacak. Talepte bulunanlara emeklilik hesabındaki birikimlerinin yüzde 25'ini geçmemek üzere defaten ödeme yapılabilecek.
Asgari ücretli (bu yıl için 2.943 lira) bir çalışan, 25 yıl sistemde kalırsa emekli maaşına, TES sayesinde bugüne göre 300 lira ile 566 lira arasında ilave maaş alabilecek.
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK NEDİR?
Yeni sistem BES sisteminin yenilenmiş hali olarak sunulacak. Gündemde, çalışanların emeklilik hesabına iş verenlerin de katkıda bulunması var. Yeni sisteme geçişin öncelikli amacı tasarrufların artmasını sağlamak. Artan tasarruf da sermaye piyasalarının derinleşmesine ve finansal istikrarın güçlenmesine katkıda bulunacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, tamamlayıcı emeklilik sistemine ilişkin şu ifadeleri kullanmıştı;
"60 ila 100 milyar TL büyüklük sağlayacak tamamlayıcı emeklilik sistemi, sosyal tarafların mutabakatıyla kurularak, özellikle sermaye piyasalarını derinleştirecek kapsamlı bir reform paketi devreye sokulacak"
TAMAMLAYICI EMEKLİLİK SİSTEMİ İLE MAAŞ ARTACAK
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) sosyal tarafların mutabakatı ile kurulacak bir sistem olacak. TES, emekli aylığını artırıcı ve yaşlılık döneminde gelirin korunmasını amaçlıyor. Yapılacak çalışmayla 2017'de başlayan otomatik Bireysel Emeklilik Sistemi'nin (BES),TES haline getirilmesi de planlanıyor. Çalışanların tamamı zorunlu olarak TES'e dahil edilecek.
Hem çalışanın maaşından kesinti olacak ancak hem işveren hem de devlet katkı sağlayacak. Ayrıca İşsizlik Fonu'ndan katkı yapılması da masadaki seçeneklerden biri. Her çalışanın bir TES hesabı olacak ve tüm kesintiler bu hesapta birikecek. İstediği zaman TES'ten çıkamayacak. Çalışan, emekliliği geldiğinde sistemden çıkabilecek. Ancak kademeli çıkış hakkı da tanınabilir. Sisteme emekliliği yaklaşanların dahil edilmesi ise planlanmıyor.
DEVLET VE İŞVEREN KATKISI
İlk düşünülen sistemde zorunluluk esas alınacak. Böylece çalışanlar kazançlarına göre bütçelerini sarsmadan birikim yapacak, buna devlet ve işveren katkısı da dahil olacak. Yeni emeklilik sisteminde bir diğer model ise BES'ten farklı olarak riskli, yıpranma payı yüksek olan mesleklere yönelik uygulanan emeklilik sistemi.
DÜNYADA NASIL UYGULANIYOR?
İNGİLTERE: Zorunlu sosyal güvenlik dışında işverenler kanalıyla işleyen mesleki emeklilik ve bireysel emeklilik bulunuyor.
MACARİSTAN: Zorunluluk esasıyla ve tümüyle çalışanların katkılarıyla finanse edilen bireysel emeklilik hesaplarına dayalı emeklilik fonları bulunuyor.
ARJANTİN: Devletin sosyal güvenlik sistemi dışında emeklilik fonu yöneticileri tarafından işletilen bireysel emeklilik sistemi bulunuyor.
AVUSTURYA: 1 Ocak 2013'ten itibaren çocuğu 3 yaşını geçmemiş kişiler sisteme girince devlet teşviki alıyor.
İTALYA: Mesleki tamamlayıcı emeklilik sigortası uygulanıyor.
25 YAŞ ALTI 50 YAŞ ÜSTÜ NEREDE ÇALIŞACAK?
İstihdam kalkanı düzenlemesi kapsamında reform niteliğinde değişikliklere gidiliyor. Bunlardan biri de 25 yaş altı gençlerle iş bulmakta zorlanan 50 yaş üstü vatandaşlar. Buna göre bu gruba kolay istihdam konusunda çeşitli seçenekler sunulacak. Örneğin projelerde 3 yılı geçmemek üzere belirli iş sözleşmeleri yapılacak. Bu yaş grubundan işe alım yapan işletmelere prim desteği sağlanacak. Bu kesimin iş hayatına daha kolay katılabilmesi için süreli sözleşme şartları esnetilecek.
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Ne Zaman Yürürlüğe Girecek?
"Türkiye'nin İstihdam Kalkanı'nı hızlıca devreye aldıktan sonra tamamlayıcı emeklilik sistemini de 2022'de yürürlüğe sokacağız."