İş gücü piyasasında normalleşme sürecinin hızlandırılması, Kovid-19 salgını gerekçesiyle iş akitlerinin feshedilmesini engelleyen uygulama ile kısa çalışma uygulamasının uzatılması, Soma'daki maden işçilerinin kıdem tazminatlarının ödenmesine ilişkin düzenlemelerin de bulunduğu İşsizlik Sigortası Kanunu ile bazı kanunlarda değişiklik öngören kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edildi.
AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan "İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi" ile Yükseköğretim Kanunu'nun kamu kuruluşları ve vakıflarda görevlendirme düzenlemesi kapsamında Türkiye Bilimler Akademisinde görevlendirilenlerin sosyal ve mali hakları emsalleri ile eşitleniyor.
Teklifle, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını gerekçesiyle Cumhurbaşkanı'nın kısa çalışma başvurusunu 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatma yetkisi genişletiliyor. Buna göre, Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020 tarihi korunarak, kısa çalışma ödeneğinin süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatabilecek.
Teklifte ekonominin normalleşmeye başlamasıyla birlikte iş yerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesinin teşvik edilmesine ilişkin düzenlemeler yer alıyor.
Buna göre, Kovid-19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör iş yerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları iş yerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi halinde sigortalı ve işveren paylarının tamamı 31 Aralık 2020 tarihini geçmemek üzere 3 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak.
İşverene her bir ay için sağlanacak destek süresi; Kısa çalışma ödeneği alanlar için kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını, nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecek.
Kısa çalışmadan yersiz yararlanıldığının tespiti veya kısa çalışma başvurusuna yönelik uygunluk tespitinin olumsuz sonuçlanması ya da nakdi ücret desteğinden yersiz yararlandığının tespiti halinde, iş yeri bu düzenleme kapsamında sağlanan destekten yararlanamayacak veya yersiz yararlanmış sayılacak. Destekten yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yararlanılan destek tutarı işverenden gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecek.
Söz konusu teşvikten yararlanmakta olan işverenler, bu teşvikten yararlanılan ayda aynı sigortalı için diğer sigorta primi indirimi, teşvik ve desteklerinden yararlanamayacak.
Düzenleme kapsamında İşsizlik Sigortası Fonu tarafından işverene sağlanan, sigortalı hissesine karşılık gelen destek tutarının sigortalıya ödenmesi işverenden talep edilemeyecek. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan düzenleme kapsamında karşılanan tutarlar, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gelir, gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacak.
Cumhurbaşkanı, düzenlemede yer alan 3 aylık süreyi sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 6 aya kadar uzatmaya yetkili olacak.
Kovid-19 salgını gerekçesiyle işçilerin iş akitlerinin feshedilmesinin önüne geçilmesine yönelik düzenlemenin uygulama süresini, 3'er aylık sürelerle 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilmesi için Cumhurbaşkanı'na yetki veriliyor.
Ayrıca, belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması ve faaliyetinin sona ermesi, ilgili mevzuata göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri, fesih engelinin istisnaları arasına ekleniyor.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ KİMLER ALABİLİR?
İşçilerin ödenekten yararlanabilmesi için;
• İşverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması,
• İşçinin kısa çalışmaya tabi tutulması ve
• Kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 60 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az
450 gün süreyle prim ödeme şartlarını taşıması gerekmektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NE KADAR?
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60'ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150'sini geçemez. Bu kapsamda, işçilerin çalışmadıkları günler için ödeme yapılacak olup, tamamen faaliyetin durdurulması halinde yapılan ödemeler her halükarda üst sınır olan 4.380,99 TL'yi aşamaz.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALIRKEN RAPOR ÜCRETİ ALINABİLİR Mİ?
Kısa çalışma ödeneği alındığı dönemde geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibarıyla kısa çalışma ödeneği durdurulur. Durdurulan dönem için geçici iş göremezlik ödeneği ödenir. İşverenlerin bu durumu İŞKUR'a bildirmesi gerekmektedir.
KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ ALIRKEN SAĞLIK HİZMETLERİNDEN YARARLANILABİLİR Mİ?
Kısa çalışma uygulaması süresince işçilerin çalışmadıkları günler için Genel Sağlık Sigortası primleri İŞKUR tarafından SGK'ya bildirilmekte olup ilgililer ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler sağlık hizmetlerinden faydalanabilir.
KISA ÇALIŞMA UYGULANAN SÜREDE İŞVEREN İŞTEN ÇIKARMA YAPABİLİR Mİ?
İşyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25/II bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekir.