Emekliler, çalışanlar, herkes özlük hakları ve maaşları ile ilgili sorulara yanıt arıyorlar. Takvim gazetesi yazarı Faruk Erdem kendisine gelen sorulara yanıt verdi. Bazı durumlarda emekli maaşlarının eksik yattığı olabiliyor. Bunun da farklı nedenleri var... Türkiye'de milyonlarca emekli var. Emeklilik süresi gelen de yüz binler sıra bekliyor. SGK tespit ediyor ve bazı vatandaşların emekli maaşları yıllar sonra bazı hatalardan dolayı kesiliyor. Bunun için 10 yıllık süre çok önemli. Peki bu durumda ne yapmak lazım? Hatalı kurumsa ödeme nasıl oluyor? Emekli maaşı kesilen ne yapmalı? İşte son dakika haberi ve detaylar takvim.com.tr'de
Katılım payları yansır
Emekli maaşı kesintilerini internet ortamında görebilirsiniz. Eğer muayene katılım payları nedeniyle kesinti yaşıyorsanız e-Devlet üzerinden yaptığınız sorgulamada reçete bilgilerinize de ulaşabilirsiniz. Genelde bu kesintiler muayene olunan kurumun veya ilaç alınan eczanenin bildirim zamanına göre değişebiliyor. Bu ay muayene olup ilaç aldıysanız, bunun yansımasını bir sonraki ayın maaşında hissedebilirsiniz.
Ödenmeyen borç varsa
Banka kredi ve kredi kartları borcu nedeniyle de maaşlarda kesinti mümkün. Geciken ve yasal takibe düşen borçlar nedeniyle maaş haczedilmiş olabilir. Haciz nedeniyle maaşınızda kesinti yapılıyorsa bunu yine e-Devlet'in (Adalet Bakanlığı) mahkeme dava dosyası sorgulama kısmında görebilirsiniz. Kesinti için adınıza açılmış icra davası olması gerekiyor.
Hangi durumda kesinti olur?
Devlet kurumuna borçlu olmanız (vergi borcu, idari para cezası gibi...) ve bu borcun icra takibine düşmesi sonucunda aylığınıza 1/4 oranında (yüzde 25) kesinti uygulanır.
Nafaka borcunuzun olması ve dava edilmeniz durumunda emekli maaşınız nafaka bedelinden azsa maaşınızın tamamına el konulabilir.
Muayene ücretleri, reçete ve ilaç katılım payları maaşınızdan kesilir. Muayene katılım paylarını e-Devlet'ten sorgulayabilirsiniz.
Dernek aidatları nedeniyle de maaşta eksilmeler olabilir.
Dernek aidatları yılda bir kez ve şubat ayında kesiliyor.
Banka kredi kartı ve kredi borcu nedeniyle maaş azalabilir.
E-Devlet'ten sorgulama
e-Devlet sistemine T.C. kimlik numaranız ve şifreniz ile giriş yaptıysanız 'Arama' kısmına 'emekli aylığı kesintileri' yazmanız yeterli. Buradan ilgili ay ve yıl seçilerek geçmiş ay kesintileri de görülebiliyor. Ayrıca 4A, 4B, 4C muayene katılım payını sorgulamak isterseniz; giriş yaptığınız sayfadaki 4A/4B/4C Muayene Katılım Payı Sorgulama sekmesini kullanabilirsiniz.
10 YIL GERİYE GİDİLİR
Bu hükümlere göre yapılacak tahsillerde, tespitin yapıldığı tarihten geriye doğru en fazla on yıllık süre içinde yapılan fazla veya yersiz ödemeler geri alınabilir. Dolayısıyla sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından veya kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanan nedenlerle bağlanmaması gereken bir aylığın bağlandığının tespit edilmesi sonucu, SGK aylık başlangıç tarihi itibariyle aylığı iptal eder ve bugüne kadar yapılan ödemeler yersiz ödeme olarak kabul edilir. Yersiz ödemenin, sigortalıların kasıtlı veya kusurlu davranışlarından kaynaklanması halinde de, yersiz ödeme tespit tarihinden geriye doğru 10 yıllık sürede ödenen aylıklar tespit edilerek tahsili yoluna gidilir.
Bu durumda, sahte hizmetlerle emekli olduğunuz hangi tarihte tespit edilmişse, bu tarihten itibaren geriye dönük 10 yıl içinde size ödenen aylıkları geri ödemeniz gerekir. Burada 10 yıllık sürenin aylığınızın bağlandığı tarihten değil, sahte hizmetlerinizin tespit edildiği tarihten itibaren geriye dönük olarak hesaplanır.
İHBAR EMEKLİYE ÖDENİR
Emekli olarak bir işyerinde çalışırken işten çıkarıldım. Tazminatımı ödediler. Ancak ihbar tazminatımı ödemediler. Emeklilerin ihbar tazminatı hakkı yok mu? Metin AKYURT
İhbar tazminatı İş Kanununun 17 nci maddesine uyarak yapılan geçerli nedenle fesihlerde fesih ihbar süresi tanımaksızın sözleşmenin işverence feshedilmesi durumunda ödenmesi gerekir. Bu bakımdan emekli yahut emekli olmayan işçi ayrımı yapılamaz. Keza iş sözleşmesinin haklı neden olmaksızın işçi tarafından işverene ihbar süresi tanımaksızın derhal feshedilmesi durumunda da bu defa işçi tarafından işverene ödenmesi gerekir ki bu bakımdan da işçinin emekli olup olmadığını önemi bulunmamaktadır.
30 GÜNE BİR MAAŞ ÖDENİR
Kıdem tazminatımı alarak işimi sonlandırdılar. Ben tazminatların hangi şartlara göre hesaplandığını öğrenmek istiyorum.
Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan sürelerde oranlanarak hesaplamaya dahil edilecektir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanısıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşulu, ikramiye ödemeleri v.b.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.
ÜCRET KESİNTİSİ YASAYLA OLUR
İşverenimiz işe geç kalma, performans düşüklüğü gibi konuları bahane ederek ücretimizden kesinti yapıyor. buna hakkı var mı? (Bir grup işçi)
Bu konuda yasalarımızın belirlediği sınırları anlatalım. 4857 sayılı Kanun'un 38'nci Maddesi'ne göre ücret kesme cezasının uygulama koşulları şu şekilde sıralanabilir. İşveren, toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez. (4857 sayılı Kanun md. 38/1). İşçi ücretlerinden ceza olarak yapılacak kesintilerin işçiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. (4857 sayılı Kanun md. 38/2). İşçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
ASKERLİK 1 YIL KAZANDIRIR
23.02.1974 doğumluyum, sigorta giriş tarihim 1.11.1998, 3502 günüm var. Boşluğum çok oldu, askerliğimi borçlanırsam 18 ay, ne zaman emekli olabilirim? Metin KARASU
İşe başlama tarihinize göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. Askerliği borçlanıp öderseniz 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabi olursunuz. Bu durumda askerliği borçlanıp 1783 gün daha prim ödeyip 5825 günü tamamlayarak 56 yaşınızın dolacağı 23.02.2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.
SGK 2009 yılında emekli aylığı bağladı. Ancak SGK daha sonra yaptığı araştırmalarda benim aylık bağlamada dikkate alınan hizmetlerimin bir kısmının eksik ya da hileli olduğunu tespit etmiş ve bana aylıklarımın geri alınacağını söylediler. Bugüne kadar aldığım maaşları geri mi alacaklar?
5510 sayılı kanunun 96'ncı maddesinde, "Kurumca fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu kanun kapsamındaki her türlü ödemeler; kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, takvim.com.tr hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden itibaren hesaplanacak olan kanuni faiziyle birlikte, ilgililerin kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır" hükmü yer alıyor.
23.02.1974 doğumluyum, sigorta giriş tarihim 01.11.1998, 3502 günüm var. Boşluğum çok oldu, askerliğimi borçlanırsam 18 ay, ne zaman emekli olabilirim? E. SARI
İşe başlama tarihinize göre 25 yıl, 57 yaş ve 5900 prim gün şartlarına tabisiniz. Askerliği borçlanıp öderseniz 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabi olursunuz.
Bu durumda askerliği borçlanıp 1783 gün daha prim ödeyip 5825 günü tamamlayarak 56 yaşınızın dolacağı 23.02.2030 tarihinde emekli olabilirsiniz.
23.03.1974 doğumluyum. İşe giriş tarihim 20.03.1994, 6520 gün SSK primim var, 18 ay askerlik borçlanması yapmadım. Askerlik borçlanması yapsam ne zaman emekli olurum? Nihat A.
İşe girişinize göre 25 yıl, 54 yaş, 5675 prim gün şartlarına tabisiniz.
Prim gün sayınız ve 25 yıl şartınız 2019'da tamamlanmış. 54 yaşınız 2028 yılında dolacak. Bu durumda emekli olacağınız tarih 23.03.2028 olacaktır. İşe girişiniz askerden önce olduğundan, borçlansanız bile emeklilik yaşınızı aşağıya çekmez.
27.06.1978 doğumlu erkeğim. 10.09.1996 SSK başlangıç tarihim. Toplam 4781 gün prim ödemesi bulunuyor. Aynı işyerinde 7 senedir çalışıyorum. S.A.
İşe girişinize göre 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabisiniz.
Prim gün sayınızın tamamlanması için 1044 gün daha prim ödemeniz gerekmektedir. Bu da yaklaşık 3 yıla tekabül eder. Ancak 56 yaşınız 2034 yılında dolacak. Bu durumda prim günü tamamlasanız bile emekli olacağınız tarih 27.06.2034 olacaktır.