Çalışma hayatına adım atan herkes emeklilik zamanını bekler. Emeklilik uzun yıllar süren yoğun ve yorucu çalışma hayatının ödülüdür. Ancak emekli olmak için yalnızca çalışmak yeterli olmaz. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında emeklilik için çeşitli kriterler belirlenmiştir. Milyonlarca çalışanın hayali olan emeklilik, prim gününü dolduran herkesin kazandığı bir haktır. Uzun yıllar çalıştıktan sonra emekli olmak isteyen milyonlarca vatandaş, nasıl yüksek emekli maaşı alabileceğini merak ediyor. Çalışma hayatına adım atan herkes emeklilik zamanını bekler. Emeklilik uzun yıllar süren yoğun ve yorucu çalışma hayatının ödülüdür. Ancak emekli olmak için yalnızca çalışmak yeterli olmaz. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında 1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı yapılanların emekli olabilmesi için gerekli olan koşullar belirlenmiştir.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SGK GİRİŞİ OLANLARIN EMEKLİLİK İÇİN AVANTAJLARI NELERDİR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu çerçevesinde 2000 yılında getirilen güncellemeler ışığında; sigorta başlangıcı 1999 öncesinde ve sonrasında olanlar şeklinde farklı katmanlara ayrılmıştır. Bu ayrılmanın temel nedeni ise; 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanların emeklilik konusunda diğer yıllarda sigortalandırılanlara göre daha avantajlı olmasıdır. Buna göre; 1999 tarihi ve öncesinde Sosyal Güvenlik Kurumuna tescil edilenler, erken emeklilik ve maaş miktarı konusunda avantajlıdır.
8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olarak çalışma hayatına başlayanlar yaş engeline takılmadan erken emekli olabilirler. Erken emeklilik konusunda kişilere 3600 prim günü ve 15 yıllık hizmet süresi şartlarını tamamlamaları halinde de hak verilmiştir.
1999 tarihi ve öncesinde ilk defa sigortalandırılanların emekli maaşlarının oranları 2000 yılında sigortaları başlayanlarla kıyaslandığında daha yüksektir.
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SGK GİRİŞİ OLANLARIN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında 1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı yapılanların emekli olabilmesi için gerekli olan koşullar belirlenmiştir.
İlk adımda sigorta başlangıç tarihinin 8 Eylül 1999 tarihi ve öncesine ait olması gerekir. Staj başlangıcı, sigorta başlangıç tarihi kapsamında değerlendirilmez.
1999 tarihi ve öncesinde sigortalandırılanlar 3600 günlük prim ödemesi ve 15 yıllık hizmet süresi şartlarını tamamlamalıdır.
Sigortalı vatandaşların uzun ya da kısa vadeli prim ödemeleri 4A, 4B ve 4C sigortalılık statüsünde değerlendirilerek yatırılmalıdır. Kişilerin SGK'ya borcunun olmaması gerekir.
KADIN SİGORTALILAR NE ZAMAN EMEKLİLİĞİ HAK EDER?
Sigortalılık statüsüne bakılmaksızın kadın işçilerin 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 günlük prim ödemesi şartlarının tamamlanmasının sonrasında yaş kriterlerine bakılır. Belirlenen iki şartı yerine getirmesinin ardından kadın sigortalıların emeklilik yaşları da şu şekildedir:
24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında 52 yaşında,
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında 54 yaşında,
24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında 56 yaşında,
24.04.2011 tarihinden sonra 58 yaşında
ERKEK SİGORTALILAR NE ZAMAN EMEKLİLİĞİ HAK EDER?
Sigortalılık statüsüne bakılmaksızın erkek işçilerin 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 günlük prim ödemesi şartlarının tamamlamasının sonrasında yaş kriterlerine bakılır. Belirlenen iki şartı yerine getirmesinin ardından erkek sigortalıların emeklilik yaşları da belirlenmiştir:
24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında 56 yaşında,
24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında 57 yaşında,
24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında 58 yaşında,
24.04.2011-23.05.2014 tarihleri arasında 59 yaşında,
24.05.2014 tarihinden sonra 60 yaşında
1999 TARİHİ VE ÖNCESİNDE SGK GİRİŞİ OLANLAR NE KADAR EMEKLİ MAAŞI ALABİLİR?
1999 tarihi ve öncesinde sigorta başlangıcı olan kişilerin emeklilik maaşları hizmet süresinin geçtiği yılların yoğunluğuna göre belirlenir. 31.12.199 tarihinden önce çalışma hayatına başlayarak emekliliği hak edenler en az 1600 TL emekli maaşı alırlar.
EMEKLİLİK TARİHİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR
Askerlik borçlanması, malullük ve yıpranma payı gibi bazı hususlar emeklilik tarihini etkiliyor. Bu nedenle emeklilik yaşı ve emeklilik tarihini kişilerin kendi bilgileri üzerinden hesaplamakta fayda var. Bunun için de SGK'nın internet üzerinden çalışan bir uygulaması size yardımcı olabilir.
Bu uygulama ile erken yaşlanma, malullük, askerlik borçlanması ve birkaç sigorta kurumuna bağlı geçirilen süreler gibi tüm detaylar girilerek emekli olunacak tarih hesaplanabiliyor. (https://uyg.sgk.gov.tr/nezaman/)
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
■ 28.07.1980 doğumluyum, 1994 yılından beri 6500 gün sigortam var. D. ALTUN
İşe girişiniz 24 Mayıs 1994 tarihinden önce ise 25 yıl, 54 yaş, 5675 prim gün şartlarına, bu tarihten sonra ise 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim gün şartlarına tabisiniz. Prim gün sayınız tamamlanmış. 2023 yılında 25 yıl şartınız, 2034-2035 yıllarında yaşınız dolacak.
Yaş şartınızı tamamlayınca emekli olursunuz.
■ 12.05.1979 doğumluyum. 1996 sigorta girişliyim. F. GÜN
İşe girişinize göre 25 yıl, 56 yaş ve 5825 prim gün şartlarına tabisiniz. Emekli olabilmeniz için 56 yaşınızın dolacağı 2035 tarihine kadar 5825 günü tamamlamanız gerekmektedir.
■ 07.12.1973 doğumluyum, ilk sigorta girişim 22.05.1995, şu an itibarıyla toplamda 7000 günüm var. 1993 ve 1994 yıllarında 19 ay askerliğimi yaptım. A.K.
İşe girişinize göre 25 yıl, 55 yaş ve 5750 prim gün şartlarına tabisiniz. 12.5 aylık askerlik borçlanarak 25 yıl, 54 yaş ve 5675 prim gün şartlarına tabi olabilirsiniz. Prim gün sayınız tamamlanmış. 54 yaşınız 2027'de dolacak. Bu durumda emekli olacağınız tarih 07.12.2027 olacaktır.
■ 01.10.1985 tarihli sigorta girişliyim. 3600 günüm mevcut. F. AYKAN
İşe başlama tarihinize göre 25 yıl, 49 yaş ve 5300 prim gün şartlarına tabisiniz. İşe giriş askerden sonra ise 4.5 aylık askerlik borçlanıp 25 yıl, 48 yaş ve 5225 prim gün şartlarına tabi olabilirsiniz. 3600 prim günden ve hangi yaşta emekli olabileceğinizi hesaplamamız için doğum tarihinizi bilmemiz gerekiyor.
Çünkü 55 yaşınızı hangi tarihte tamamladığınızı bilmeliyiz ki yaş-kademe hesabını ona göre yapalım.