Türkiye'nin Karadeniz'de yaptığı "dev" doğal gaz keşfi, ülkenin 2021 itibarıyla sona erecek toplam 11,6 milyar metreküplük uzun dönemli doğal gaz alım kontratlarının yenileme görüşmelerinde avantaj sağlayacak.
Bilkent Enerji Politikaları Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan "Türkiye'nin Karadeniz'deki Doğal Gaz Keşfi: Kısa Tarihçe ve Etkileri" adlı rapordan derlenen bilgilere göre, söz konusu keşfin Türkiye'ye sağlayacağı önemli avantajlar olacak.
Bu avantajların en başında Sakarya Gaz Sahası'ndaki üretime bağlı olarak gaz ithalatının azalacak olması geliyor. Örneğin üretilecek yıllık 10 milyar metreküplük doğal gaz ülkenin gaz talebinin yüzde 20'sini karşılayabilecek. Rapora göre, doğal gaz ihtiyacının yüzde 99'unu ithal eden bir ülke için bu pay ne küçük ne de "göz ardı edilebilir".
Raporda, keşfedilen gazın iç talebi karşılamak için kullanılması durumunda ithalatın azalmasıyla ülke ekonomisine de fayda sağlanacağı belirtilerek, boru hattı ve Sakarya sahasıyla ilgili çalışmalar nedeniyle birçok Türk şirketine fırsatlar doğacağı dolayısıyla iş imkanlarının da sağlanacağı vurgulandı.
Söz konusu keşfin en önemli etkilerinden birinin de doğal gaz alım kontratlarıyla ilgili olacağı belirtilen raporda şunlar kaydedildi:
"Türkiye'nin 2021 itibarıyla uzun dönemli alım kontratlarının bir kısmı sona erecek. Toplam 11,6 milyar metreküplük alım kontratları yeniden görüşülecek. 2026'da daha büyük miktarların buna eklenmesi bekleniyor. Sakarya gaz sahası ve olası gelecek keşifler gelecek yıllarda gerçekleşecek görüşmelerde Türk şirketlerinin elini hem fiyat hem de kontrat şartları hakkında kuvvetlendirecektir."
BOTAŞ'ın 2020 Eylül'de Katar'la 2,1 milyar metreküplük LNG alım anlaşması sona erecek. 2021'de yine BOTAŞ'ın Gazprom'dan Trans Balkan üzerinden aldığı 4 milyar metreküplük anlaşma ve Nijerya'dan aldığı 1,3 milyar metreküplük LNG alım sözleşmesi sona erecek.
Avrasya Gaz ve Bosphorus Gaz'ın Rusya ile olan şirket başına 750 milyon metreküp olmak üzere toplam 1,5 milyar metreküplük gaz anlaşmasının 2021'de sona ermesi bekleniyor. Ayrıca Enerco Enerji'nin 2,5 milyar metreküp ve Shell Enerji'nin 250 milyon metreküplük sözleşmeleri de 2021'de sona erecek.
11,6 MİLYAR METREKÜPLÜK GAZ ALIM ANLAŞMASI İÇİN GÖRÜŞMELER 2021'DE
Böylece toplamda 11,6 milyar metreküplük doğal gaz alım anlaşması için görüşmeler 2021'de yeniden yapılacak.
Sakarya keşfinin Türkiye'nin hidrokarbon arama faaliyetlerinde yeni bir sayfa açacağı ifade edilen raporda, "Gelecekteki olası keşifler ve üretim faaliyetleri, Türkiye'nin derin deniz hidrokarbonları konusunda bilgi, deneyim ve uzmanlık biriktirmesine olanak sağlayacak. Bu faaliyetlerin gerçekleşeceği tesisler Türkiye'deki genç profesyoneller için bir eğitim yeri olacaktır." değerlendirmesinde bulunuldu.
TÜRKİYE'NİN ENERJİ POLİTİKASINDA YENİ BİR SAYFA
Söz konusu keşifle birlikte, Türkiye'nin bölgesel bir doğal gaz güç merkezi olmak için yeterli esneklik ve çeşitliliğe sahip olacağına değinilen raporda, hali hazırda bulunan LNG, FSRU tesisleri ve depolama imkanlarıyla bölgesel gaz güvenliğinin de artacağı belirtildi.
Fiyatlandırma anlamında da Sakarya Gaz Sahası'nın bölgesel piyasaları etkileme potansiyeline değinilerek, fiyatlama anlamında EPİAŞ'ın rolünün çok önemli olduğunun altı çizildi.
Çalışmada, "Anlaşılan o ki Türkiye'nin enerji politikasında yeni bir sayfa açıldı. Zorluklar öncekinden az değil ancak ödül daha büyük." ifadesi kullanıldı.
Raporda, Türkiye'nin Sakarya Gaz Sahası'ndan ilk gazı 2023'te üretme hedefine dair eleştiriler konusunda Mısır'ın Zohr sahasındaki keşfine değinilerek, söz konusu sahada sondajın 3 Temmuz 2015'te başladığı ve 2 ay sonra 30 Ağustos 2015'te keşfin duyurulduğu hatırlatıldı.
Zohr sahasından gaz akışının Aralık 2017'de başladığı anımsatılan raporda, "Sahada hızlı bir çalışma ve Mısır hükümetiyle İtalyan ENİ şirketinin mükemmel iş birliği başarıyı getirdi. Zohr sahası kolay bir saha olmamasına rağmen keşiften sadece 28 ay sonra üretime başlandı. Bu perspektifle bakıldığında 2023 hedefi, muhtemelen 29 Ekim 2023, imkansız değil." ifadeleri kullanıldı.