Meclis'te görüşmeleri devam eden istihdam paketi hem işçiyi hem de işvereni koruyan maddeler içeriyor. Özellikle işsizlik maaşı alanlara ve ilave istihdama getirilen teşvikler işsizlikle mücadeleye büyük katkı yapacak. Yeni Ekonomi Programı'nda belirtilen istihdam hedeflerine ulaşmak için hazırlanan istihdam paketi çok önemli düzenlemeler içeriyor.
*İstihdamda öncelik 12 aydan daha uzun süredir işsiz olanlara verilecek.
*1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri arasında çıkardığı çalışanı geri alanın primi devletten olacak.
* Bu kişileri alan işverene günlük 44.15 lira ödeme yapılacak.
*Yasa sonrası 30 günde başvuran işçi için devlet 1.324 lira destek verecek
*Destek fesih yasağı süresince devam edecek
*Bu işverenlere sigortasız çalıştırmışsa geriye dönük ceza verilmeyecek.
*8 milyon çalışana verilen 16 milyar liralık asgari ücret desteği sürecek
*İşe başladıktan sonra ücretsiz izne çıkarılanlar aylık bin 168 lira nakdi ücret desteğinden yararlanacak.
*İlave istihdama prim desteği verilecek.
*Destek süresi 12 ay olacak. Kadın, genç ve engellide 18 aya çıkacak.
Henüz görüşmeleri devam eden bu tasarının uygulanması ve detayları ise şöyle olacak:
ÖNCELİK İŞSİZLERE
Düzenlemede önceliğin işsizlere verildiğini görüyoruz. 12 aydan daha uzun süredir işsiz olanların istihdamına öncelik tanınacak. Buna göre 1 Ocak 2019'tan işten çıkarma yasağının başladığı 17 Nisan 2020 tarihine kadar yaklaşık 16 aylık sürede işini kaybetmiş olanları çalıştırmaya başlayan işverenlere prim desteği sağlanacak. İşsizler eski işyerlerine başvurduklarında işe girerlerse prim desteği olarak işverene günlük 44 lira 15 kuruş yani ayda 1.324 lira 50 kuruş ödenecek. Bu destekler işverenin SGK'ya olan prim ödemelerinden mahsup edilerek ödenecek.
CEZALAR ORTADAN KALKACAK
Sigortasız işçi çalıştıran işverenler için de bir kolaylık getiriliyor. 1 Ocak 2019-17 Nisan tarihleri arasında işten çıkardığı işçisini işe alan işverenler geriye dönük para cezası ile karşılaşmayacak. Ancak ücret hakları saklı kalacak.
Bu madde uyarınca başvuruda bulunanlardan hizmetlerini SGK'ye bildirilmeksizin istihdam ettiğini kabul eden işverenlere ilgililerin işveren yanında hizmetleri bildirilmeksizin çalıştırıldığı dönemler için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanmayacak. İşsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek, ilgili mevzuatta yer alan ortalama ve toplam sigortalı sayısı hesabında dikkate alınmayacak.
İLAVE İSTİHDAMA DESTEK
Tasarının 9. Maddesine göre İşsizlik Sigortası Kanunu'na eklenen 28 numaralı geçici maddeye göre de işverene, Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan ay veya dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edeceği her bir sigortalı için her ay SGK'ye ödeyeceği tüm primlerden mahsup edilmek üzere nakdi ücret desteği sağlanacak. Bu kapsamda İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak destek tutarının, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 lira, ilave işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacaklara ise günlük 39,24 lira olması öngörülüyor. Cumhurbaşkanı, söz konusu destek ve nakdi destek tutarlarını, maddelerin yürürlük tarihinden sonra tespit edilecek asgari ücret artış oranında artırmaya yetkili olacak.
Aynı dönemde ilave alınan işçiler için de aylık bin 324 lira destek sağlanacak. Bu süre sona erdiğinde mevcut ilave istihdam teşviki devam edecek.
KISMİ ÇALIŞANA DESTEK
Tasarının 16. Maddesinde 193 nolu kanuna eklenen 92 numaralı geçici madde ile 31.12.2020 tarihine kadar kısmi süreli çalışmaya başlayan hizmet erbabının ücretleri, kısmi süreli çalışmaya geçmesi sebebiyle çalışmadığı gün sayısı kadar kısmi süreli yeni bir çalışan istihdam edilmesi ve bu çalışanın en az 6 ay süreyle çalışmaya devam etmesi şartıyla gelir vergisinden istisna olacak.
25 YAŞ ALTINA DESTEK
Tasarının 28. Maddesinde ise İş Kanunu'nunu 11. Maddesine bir fıkra ekleniyor. Buna göre, Belirli süreli iş sözleşmesi işçinin 25 yaşını doldurmamış veya 50 ve daha yukarı yaşta olma koşulunu sağlaması kaydıyla yazılı şekilde yapılır. 25 yaşını doldurmamış işçiler ile yapılacak belirli iş sözleşmelerinin süresi işçinin 25 yaşını doldurduğu tarihi geçemez. Bu fıkra uyarınca bir defada veya yenilenerek yapılan belirli süreli iş sözleşmelerinin toplam süresi 2 yılı geçemez. Tasarının 32. Maddesinde ise 25 yaş altı gençlerin istihdama girişlerinin esnek çalışma modellerinden olan kısmi süreli çalışma ile sağlanması gençlerin istihdamındaki oranın artırılması genç işsizliğin azaltılması amaçlanıyor. Düzenhleme ile iş vernen emrinde ay içinde 10 günden az çalışanlar için yüzde 2 iş kazası ve meslek hastalıkları primi ile yüzde 12,5 oranında genel sağlık sigortası primi işverence ödenecek.
DESTEK SÜRELERİ UZATILDI
İstihdamın korunması ve artırılması amacıyla özel sektör işverenlerine kolaylık ve başta dezavantajlı gruplar olmak üzere işsizlerin istihdam edilmelerini sağlamak amacıyla 2020 yılı sonuna kadar uygulanacak olan destek ve teşviklerin uygulama sürelerinin ihtiyaç duyulması halinde 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatmak üzere Cumhurbaşkanına yetki verilecek.
KISA ÇALIŞMA UZATILIYOR
*Kısa çalışma ödeneğine hak kazanmak için gerekli olan son 3 yılda 600 gün prim ödeme şartı 450 güne; kısa çalışma başlamadan önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olma şartı ise 60 güne düşürülecek. Ayrıca Kısa çalışma ödeneğinde Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın verilen yetki 31 Haziran 2021'e uzatılacak.