Koronavirüs önlemleri kapsamında mart ayının sonlarında hem çalışanları hem de işverenleri desteklemek için çalışanlara kısa çalışma ödeneği ödenmeye başladı. Kısa çalışma ödemesinin süresi ise 3 aydı ve haziran sonunda bitti.
Ancak salgın nedeniyle 31 Ekim tarihine kadar birkaç defa süreme uzatımı yapıldı. Dün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile kısa çalışma ödeneğine bir düzenleme daha geldi ve 31 Aralık tarihine uzatıldı. Son durumda, çalışanlar, bu yılın sonuna kadar kısa çalışma ödeneği alabilecek. Peki, kimler bu uzatımdan yararlanacak?
YENİ BAŞVURU YAPILMAYACAK
Aslında, haziran ayında normalleşmeye geçiş ile birlikte işverenlere verilen destekler de farklılaştı. Bu kapsamda, 30 Haziran'a kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş olanlar kısa çalışma ödeneği almaya devam edecek.
İşyerleri, kısa çalışma ödeneğinden bir daha yararlanmak için yeni başvuru yapmayacak, uygunluk tespitine girmeyecek. Hürriyet'te yer alan habere göre, daha önce kısa çalışma ödeneği alan işyerleri, aynı çalışanlar için yine aynı şartlarda aralık sonuna kadar kısa çalışma ödeneği almaya devam edebilecek.
Buna göre de kısa çalışma ödeneğine yeni başvuru olmayacak, 30 Haziran'a kadar başvurmuş olanlar için ödeme yapılmaya devam edilecek. Ancak, dediğim gibi, haziran ayında normalleşme ile birlikte kısa çalışmanın yerine normalleşme desteği getirildi.
Özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananlar ile bu süreçte işvereni tarafından ücretsiz izne çıkartılıp da nakdi ücret desteği alanlar; çalıştıkları işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönmeleri halinde, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigortalı ve işveren paylarının tamamı 3 ay boyunca İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanıyor.
Kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısı kadar primi devlet karşılıyor. Nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar içinse prim desteği, nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçmeyecek.
Buna göre de asgari ücretli bir çalışan için yararlanılacak en yüksek destek tutarı 956 lira. Bu destek, 2020'nin Aralık sonuna kadar devam edecek.
Ancak Meclis'te görüşülen yeni istihdam paketi kapsamında normalleşme desteği 2021'nin Haziran ayına kadar uzayacak. Yani, kısa çalışmadan çıkıp, normal çalışmaya dönen işyerleri, gelecek yılın haziran ayına kadar desteklenecek.
Şunu da belirteyim, Meclis'te görüşmeleri süren ve istihdam teşviklerini kapsayan kanun tasarısı ile Cumhurbaşkanı'na, kısa çalışma ödeneğini, 30 Haziran 2021'e kadar uzatma yetkisi de veriliyor.
ÜCRETSİZ İZİN 17 OCAK'A UZADI
Gelelim, nakdi ücret desteğine. Burada durum biraz daha farklı Nisan ayından bu yana ücretsiz izne çıkartılan, işvereni tarafından işten çıkartılıp da işsizlik ödeneği alamayanlara ücretsiz izinde oldukları ve işsiz kaldıkları süre içinde günlük 39.24 lira, aylık da 1.177 lira nakit ücret desteği ödeniyor.
Son olarak eylül ayında alınan kararla işverene, çalışanını işten çıkarma yasağı -bir başka adıyla sözleşme fesih yasağı- ve işverenin işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne çıkarma hakkı uzatılmış, bu kapsamda da nakdi ücret desteği de 17 Kasım tarihine kadar uzatılmıştı.
Dünkü Resmi Gazetede yayımlana Cumhurbaşkanlığı Kararı ile bu süre, 17 Kasım tarihinden itibaren 2 aylığına daha uzatıldı. Daha açık bir anlatımla, ücretsiz izne çıkartılanlara ödenen nakdi ücret desteği, 2021'nin 17 Ocak ayına kadar sürecek.
Buradan da anlaşılacağı üzere, işten çıkarma yasağı da bu kapsamda uzamış oldu. Tabi, fesih sözleşmesinin bazı istisnai durumları var. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmayan haller ile belirli süreli iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, işyerinin herhangi bir sebeple kapanması veya faaliyetine son vermesi durumlarında iş sözleşmesi feshedilebilecek.