Kendi zamanında az basılan ya da ender bulunan kıymetli paraların maliyeti dudak uçuklatıyor. Koleksiyoncuların, 93 senelik Cumhuriyet tarihi süresince muhtelif yarıyıllarda tedavülden kaldırılmış daha önceki kağıt paralara ödediği kıymet 1 milyon liraya kadar çıkıyor. Türkiye Cumhuriyeti tarihi süresince kullanıldığı yarıyıllarda enflasyona yenik düşerek tedavülden dolaşımdan kaldırılan banknotlar, koleksiyoncular tarafından 1 milyon liraya varan sayılarla el değiştirebiliyor. Belirlemelere göre, koleksiyoncuların en yüksek fiyatı biçtiği paralardan biri, birinci emisyon birinci tertip bin lira olarak göze çarpıyor.
Belirlemelere göre, koleksiyoncuların en yüksek fiyatı biçtiği paralardan biri, birinci emisyon birinci tertip bin lira... Merkez Bankasına geri dönmemiş sadece 23 adet birinci emisyon birinci tertip bin lira bulunurken, söz konusu banknotlar 500 bin lira ile 1 milyon lira arasında alıcı buluyor. Birinci emisyon birinci tertip 100 lira, 40 bin lira ile 70 bin lira arasında alıcı bulurken, birinci emisyon birinci tertip 500 lira 130 bin liradan başlıyor. Atatürk ve İnönü resimleriyle çıkan ikinci emisyon birinci tertip 100 lira 7 bin 500 lira ile 20 bin lira arasında; 500 lira 10 bin lira ile 26 bin lira arasında, bin liralık banknotlar da 54 bin lira ile 98 bin lira arasında değerlerle eski para meraklılarına sunuluyor.
Batan geminin 50 lirası servet değerinde
Antalya'da "Antika" isimli para, pul, obje ve sanat galerisi sahibi ve koleksiyoncu Hasan Mavi, İkinci Dünya Savaşı sırasında İsmet İnönü döneminde İngiltere'de bastırılan paraları taşıyan ve Nisan 1941'de Yunanistan'ın Pire Limanı'nda Alman savaş uçaklarının saldırısı sonucu batan gemiden çıkarılan paraların da çok kıymetli olduğunu belirterek, "Özellikle batan gemiden çıkarılan 50 liralar birinci emisyon bin lirası kadar kıymetlidir. Zaten bu batan gemideki 50 liraları gören çok az sayıda kişi vardır. Birçok kişi birinci emisyon bin liralardan bile kıymetli olduğunu söyler. Batan geminin 100 lirası da vardır ama 50 lirası çok daha kıymetli parçalardır. Bugüne kadar alınıp satılmadığı için henüz değer biçilemedi."
Eski paraların değeri dudak uçuklatıyor! D serili 500 TL'ler 5 bin TL'ye satılıyor
Kendi döneminde az basılan ya da nadir bulunan değerli eski paraların fiyatı dudak uçuklatıyor.
Samsunlu emekli öğretmen İslam Acar, Osmanlı döneminden bu zamana kadar gelen madeni ve kağıt paraları satarak, genç nesillere tarihi değerleri ve koleksiyonculuğu sevdirmeye çalışıyor. Antika eşyalar ve eski paraları koleksiyon haline getiren Acar, tarihi unutturmamak için eski paralarla gençleri buluşturmayı amaçlıyor.
DEĞERLİ RAKAMLARA ALICISINI BEKLİYOR
İlkadım ilçesi Tarihi Bedestan Çarşısı'nda antikacı tezgahı bulunan Acar, bitmeye yüz tutmuş koleksiyonculuk anlayışını tekrardan yaşatmaya çalışıyor. Yasal olarak satışına izin verilen kağıt ve madeni paraları vatandaşlara ulaştıran Acar, kullanılmış eski paraları ise gençlere ve çocuklara koleksiyon sevgisini aşılamak için bedava veriyor. Acar'ın elindeki bazı kağıt paralar ise serisinin az basılan paraları olması nedeniyle oldukça değerli rakamlara alıcısını bekliyor.
"ESKİDEN GÜNDE 10-15 KİŞİ GELİYORDU, ŞİMDİ 10 GÜNDE 1 KİŞİ"
Eski paralara olan ilginin her geçen gün azaldığını ifade eden antikacı İslam Acar, "Emekli olduktan sonra hobi olarak antika işine başladım. 25 senedir de eski paralar ile ilgileniyorum. Önceki yıllarda halkımızın ve gurbetçilerin eski paralara olan ilgisi çok fazlaydı. Bu ilginin azalmasının sebebi ekonomik sıkıntılar mı yoksa insanların tarihi paralara olan ilgisinin azalmasından mı kaynaklanıyor bilemiyoruz. Şimdi piyasada ne eski paramız kaldı ne de eski paraya rağbet kaldı. Belirli kişiler nadir para geldiğinde yine alıyorlar ama halkımızın bu paralara ilgisi git gide azaldı. Eskiden günde 3-5 kişi para getirir, 5-10 kişi de para alırdı. Özellikle gurbetçiler gelir çocukluğunda kullandıkları paralardan seri halinde koleksiyon yaptırır, alırlardı. Şu anda 10 günde 1 müşteri ya geliyor ya da gelmiyor" dedi.
"PARANIN DEĞERLİ OLMASININ SEBEBİ NADİR OLMASI VE AZ BASILMASI"
Paraların maddi değerinin serisine, az basılmasına ve az bulunmasına göre değişiklik gösterdiğinin altını çizen İslam Acar, "3-5 aydır doğru dürüst bir para satıp, almadım. Çünkü elimizdeki paralardan piyasada çok bulunuyor. Nadir olan parayı da kimse getirip vermiyor. İnternette eski paraların fiyatına bakıp satmaya çalışanlar da oluyor. Ama bunu bilinçsiz yapıyorlar. Bir paranın değeri nadir ve sıradan olmasıyla değişir. Paraların değeri genelde seri numaralarına göre değişir. Aynı paranın az basılan serisi diğerlerine göre daha değerli oluyor. Yani piyasada az bulunan paralar diğer paralara göre daha değerli oluyor. Örneğin bin liranın 6. emisyondan 'z' serisi değerlidir. Getirdikleri paraların değerli olduğunu zanneden çok oluyor. Bu paraların aynısını gösteriyorum ve değersiz olduğunu söylüyorum" diye konuştu.
"AZ BULUNAN ESKİ 1 MİLYON 500 TL, 500 LİRA İSE 3 BİN TL"
Az bulunan serideki paraların piyasadaki diğer paralara göre oldukça pahalı olduğunu dile getiren Acar, şunları söyledi:
"Mesela bende kağıt 1 milyon var. Normalde 1 milyonu 4 TL'den satıyorum. Ama bendeki 1 milyon S21 serisinin parası. Bu seri numarası, parayı diğerlerinden değerli yapıyor. Çünkü 1 milyonluk kağıt para bu seriden az basılmış. Normal 1 milyonu 4 TL'den satarken, S21 seri nolu 1 milyonu ise 500 TL'den satıyoruz. Ama vatandaşlar eline geçen her 1 milyonu değerli zannedip satmaya çalışıyor. Elimde bir de 500 lira var. Bunun normal satışı 30-40 lira civarında oluyor. 1970'lere ait olan bu bendeki 500 lira K19 serisinden. K serisinin değeri bu parada 3 bin TL. Normale 30 TL olurken, nadir olan K serisinin değeri 3 bin TL, D serisinin değeri ise 5 bin TL'den satılıyor."
İslam Acar, eski paraların internet üzerinden de satıldığını ancak vatandaşların paraları görmeden almayı tercih etmediğini sözlerine ekledi.
20 TL DİYİP GEÇEN BİN PİŞMAN
20 TL deyip geçen bin pişman oluyor. Son zamanlarda birçok internet sitesinde hatalı basım banknotların binlerce lira ettiğine dair haberler yer alıyor. Bu haberleri gören vatandaşlar ise aynı banknotların kendisinde olup olmadığını merak ediyor. Hatalı basım banknot olarak ifade edilen bu paralara internet ilan sitelerinde 20 bin TL'den 200 bin TL'ye kadar fiyat biçiliyor. Koleksiyonerler bu paraların hatalı basım değil tek sıfırın zamanla silindiği ifade etse de insanlar bu paraların herhangi bir değerinin olup olmadığı konusunda meraklı.
15 YIL ÖNCE BİR MÜŞTERİSİ VERMİŞTİ
Tokat'ta aktarlık yapan Serdar Türk (47), 15 yıl önce bir müşterisinin verdiği 20 Yeni Türk Lirası'nda (YTL) baskı hatası olduğunu fark etti. Parayı 15 yıldır kasasında saklayan Türk, meraklısının çıkması halinde 20 YTL'yi, 50 bin lira karşılığında verebileceğini söyledi.
2005 yılında Türk Lirası'ndan 6 sıfırın atılması kararı sonrası Yeni Türk Lirası tedavüle girdi. 30 yıldır Tokat'ta aktarlık yapan evli ve 2 çocuk babası Serdar Türk, o yıl satış yaparken bir müşterisinden aldığı 20 YTL'nin hatalı basıldığını fark etti. Önce müşterisinden parayı değiştirmesini istedi. Müşterinin, "Onu, Siz bankadan değiştirirsiniz" cevabı üzerine kabul etti. Banknot kağıdının bir kısmının baskı sırasında katlanması sonucu boşluk oluştuğu ve bu yüzden hatalı kesildiği anlaşıldı. Serdar Türk parayı aldıktan sonra bankaya götürüp yenisi ile değiştirmek yerine saklamaya karar verdi. Parayı dükkanındaki kasasına koyarak muhafaza etti. 2010 yılında ise TL ibareli banknotlar devreye girdi.
'50 BİN LİRAYA BUNU VEREBİLİRİM'
Kendisinin para koleksiyoncusu olmadığını belirten Serdar Türk, ''Yaklaşık 15 yıl önce bir müşterimiz bize bu parayı getirdi. O dönemde de hatırlarsanız paradan 6 sıfır atılmıştı. Ben de paranın basımının hatalı olduğunu görünce 'parayı değiştirir misin' demiştim müşteriye. Para katlı olarak basılmış. Müşterimizde bana, 'Ben bankaya gidip değiştiremem. Siz bir ara gidip değiştirin' dedi. Ben de o anda almıştım, yıllardır saklıyorum. Koleksiyoner değilim ama ilgisini çeken olursa 50 bin lira karşılığında bunu verebilirim" diye konuştu.
Türk, 15 yıldır sakladığı paranın, dükkanına gelen müşterilerin de ilgisini çektiğini söyledi.