Birçok kişinin aklında bu soru vardı. Ödeme yapılıp yapılmayacağını merak eden vatandaşlar araştırma yapmaya başladı. Başvuran parasını alacak. İzmir'de yaşanan depremin ardından zorunlu deprem sigortası yeniden gündeme geldi. Sigorta yaptırmanın ne kadar gerekli olduğu ortaya çıktı. İzmir'de depremden etkilenen vatandaşlar zorunlu deprem sigortasının tsunami zararlarını karşılamasını bekliyor. İzmir'de meydana gelen deprem ve depremin hemen ardından Seferihisar ilçesinde yaşanan tsunami, başta konutlar olmak üzere işyerlerinde, araçlarda, teknelerde ciddi zarara neden oldu. Depremde onlarca bina yıkılırken, yüzlerce araç kullanılamaz hale geldi; işyerleri, depremin ve tsunaminin etkisiyle ya yıkıldı ya da sular altında kaldı. Arama kurtarma çalışmaları bittikten sonra detaylı hasar tespit çalışmaları başlayacak -ki, şimdiden hasarlı binalara yönelik hasar tespit çalışmaları devam ediyor- ve gözler sigortaya çevrilecek.
SİGORTALILIK YÜZDE 25'LERDE
Sigortacılarla konuştum. Kafalardaki tüm sorulara açıklık getirmeye çalışayım. Öncelikle şunu belirteyim, Türkiye'de ilk defa tsunami yaşanıyor ve sigortacılar da ilk defa tsunami hasarı ile karşı karşıya kalıyor. Sigorta poliçelerinin kapsamı içinde tsunami hasarı var mı? Çoğunluğunda var, ancak bu teminat, birçok sigorta teminatı ile birlikte verildi ve açıkçası, 'pek olmaz ama hadi bu da içinde bulunsun' diye verildi. Ama oldu ve konutlara, işyerlerine, araçlara, teknelere de ciddi zarar verdi.
Konuştuğum sigortacılar da şaşkın. Depremden değil, deprem zaten beklenen bir afet ama tsunamiden dolayı şaşkınlar. Şaşkınlıklarını da, "Tsunami ile ilk kez karşılaşıyoruz, hem deprem hem de tsunaminin aynı anda olması da ilk kez yaşadığımız bir durum" diye özetliyorlar. Seferihisar'da yaşanana da 'mini tsunami' diyorlar.
Depremin yaşandığı bölgede sigortalılık oranı, zorunlu deprem sigortası hariç, Türkiye geneli ile aynı; yüzde 25'lerde. Yani her 3 konuttan birinin konut paket poliçesi, her 3 araçtan birinin kaskosu bulunuyor. KOBİ dediğimiz işletmelere gelince -ki, depremde en çok da bu işletmeler zarar gördü- yine her 3 işletmeden birinin işyeri sigortası bulunuyor. Özellikle Bayraklı, Seferihisar gibi bazı ilçelerde konut ve işyerlerinde sigortalanma oranları bundan da düşük.
İNCE HASAR DAHA FAZLA
Buna rağmen, beklenen sigortalı hasar, 1.5, 2 milyar lira arasında. Bunun içinde DASK hariç konut, kasko, işyeri ve tekne hasarları var. Konuştuğum sigortacılar, ciddi bir hasar ile karşı karşıya olduklarını söylüyor. Hasarın boyutu, asıl önümüzdeki günlerde ortaya çıkacak. Sigortacılar, depremde ayakta kalmış, yıkılmamış ancak ağır hasarlı binalar olacağını belirterek, birçok binada ise ince hasar denilen dekorasyon hasarları olacağını vurguluyorlar.
İzmir'de yaşanan deprem ve tsunami sadece Türkiye sigorta pazarını etkilemeyecek, dünya reasürans pazarını da etkileyecek. Çünkü oluşan hasarın bir kısmı yurtdışındaki reasürans şirketleri tarafından karşılanacak. Sigortacılar, dünya reasürans pazarının taşın altına elini koyacağı bir hasarla karşı karşıya olduklarına değiniyor.
DASK'A 2 BİN 500 HASAR İHBARI GELDİ
Depremin yaşandığı Ege bölgesinde zorunlu deprem sigortası kapsamında sigortalanabilir konut sayısı 2.6 milyondan biraz fazla. Bunların da 1.4 milyonu sigortalı. Ege bölgesinde sigortalılık oranı yüzde 54. Depremin meydana geldiği İzmir'de ise sigortalanabilir toplam konut sayısı 1.1 milyonun üzerinde ve bu konutların 637 bine yakını depreme karşı sigortalı. İzmir'de sigortalılık oranı yüzde 57'e yakın. Yani İzmir, sigortalılık oranı en yüksek illerden biri. Tabi şunu da söylemek gerekiyor, yine de iki konuttan biri sigortalı. DASK, depremin hemen ardından İzmir'de çalışmalara başladı. Öğrendiğime göre de iki gün içinde DASK'a gelen ihbar adedi 2 bin 500'ün üzerinde. Sigortacılarla konuştum, durum zorunlu deprem sigortası açısından nedir diye. Yıkık bina sayısının az olduğunu, binalarda az hasar bulunduğunu; tsunaminin yaşandığı Seferihisar'da ise yine zorunlu deprem sigortası kapsamında konutlarda su basmaları olduğunu söylediler.
TSUNAMİ SİGORTA KAPSAMINDA MI?
İzmir'de meydana gelen deprem ve hemen arından yaşanan tsunamide en çok merak edilen konuların başında tsunaminin, sigorta kapsamında olup olmadığı geliyor. Aracından konutuna, işyerinden tekneye kadar deprem teminatı olan tüm sigortalılar, tsunaminin neden olduğu zararı sigortadan alacaklar. Zorunlu deprem sigortası olup da tsunamide konutları zarar görenler de DASK'tan zararlarını alacaklar. Çünkü zorunlu deprem sigortası kapsamında; depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararlar karşılanıyor. Aynı şekilde konut paket poliçelerinin, kasko poliçesinin ve işyeri paket poliçelerinin içinde deprem ve tsunami teminatı bulunuyor. Hatta poliçede bu teminat, 'deprem, yanardağ, tsunami' diye geçiyor. Özetle; sigortası olanlar için tsunami sigorta kapsamında. Yine de depremde ve tsunamide aracı, konutu, işyeri zarar görenler poliçelerini kontrol etsinler. Hemen belirteyim, trafik sigortası deprem ve tsunami zararını karşılamaz, sigortadan tazminat alabilmek için kasko sigortası gerekiyor.
TEKNE SAHİPLERİ POLİÇELERİNİ KONTROL ETSİN
Deprem sonrası yaşanan tsunami özellikle teknelere ciddi zarar verdi. Son belirlemelere göre tsunami nedeniyle 30 yakın tekne battı ancak sürüklenme sırasında birbirine çarpma nedeniyle 150 teknenin gövdesinde hasarlar oluştu. Peki, bu hasar, sigortadan karşılanacak mı? Tekneler de araçlardaki kasko sigortası gibi gövde sigortası ile sigortalanıyor. Sigorta teminatı, deniz risklerini, teknedeki makine ve aygıtları kapsıyor. Deprem, tsunami, yangın gibi riskler ise ek teminat ile alınıyor. Öğrendiğime göre de birçok teknede paket poliçe bulunduğundan deprem ve depremin neden olduğu tsunami de sigortanın kapsamı içinde. Tsunamide teknesi zarar görenlere tavsiyem, deprem teminatı olup olmadığı konusunda poliçelerini kontrol etmeleri.
DASK nedir ne işe yarar?
DASK Zorunlu Deprem Sigortası ile deprem, depreme bağlı gelişen yangın ve patlama, tsunami, yer kayması gibi durumların doğrudan sebep olacağı maddi zararı, poliçede belirtilen limitler dahilinde nakit olarak karşılamaktadır. Bina kısmi olarak ya da tamamen zarar gördüğünde de bu zarar karşılanır.
DASK neleri kapsar?
Temeller
Ana duvarlar
İstinat duvarları
Tavan ve tabanlar
Bölümleri ayıran ortak duvarlar
Merdivenler
Asansörler
Koridorlar
Sahanlıklar
Çatılar
Bacalar
KAYNAK: Noyan Doğan