Kısa çalışma ödeneği, ücretsiz izin... Milyonlarca çalışana son dakika müjdeli haber geldi!

Milyonlarca çalışana son dakika müjdeli haber geldi! İşçilere maddi destek sağlamak amacıyla, kriz dönemlerinde çalışmadıkları halde ücret ödenmesine kısa çalışma uygulaması denilirken, bu uygulamaya başvuru ve ödeneğin hesaplanması gibi konularda tüm merak edilenleri sizin için derledik. Salgın nedeniyle işletmelere faaliyet sınırlandırması getirildi. Hizmet sektöründe çalışan milyonlarca işçiyi etkileyen pandemi sürecinde çalışanlara yeniden kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin hakkı veriliyor. Ödemeler devlet tarafından yeniden başlatıldı. Cumhurbaşkanı kararıyla İŞKUR, toplam 6 aya kadar kısa çalışma ödeneği verebiliyor.

İşten çıkarma yasağı halen yürürlükte olduğu için işyerinin kapanması, işin sona ermesi, ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmaması halleri dışında sözleşme feshi yapılamıyor. Bunun yerine, işverenler çalışanları için ücretsiz izin veya kısa çalışma ödeneğini kullanabiliyor.

Ücretsiz izne gönderilen çalışanlar için de, işsizlik sigortası fonundan aylık brüt bin 177 TL net bin 1168 TL ödeniyor.

Ekim ayı itibariyle kısa çalışma kapsamındaki çalışan sayısı 927 bine kadar gerilemişti. Ücretsiz izinde ise, 540 bin kişi bulunuyordu. Koronavirüs tedbirlerinin tekrar uygulamaya geçmesiyle birlikte, bu haftadan itibaren hem kısa çalışma hem de ücretsiz izindeki çalışan sayısının yeniden artması bekleniyor. Kısa çalışmada en yoğun ay ise, sanayideki üretimin de durduğu Mayıs ayında olmuş ve kapsamdaki çalışan sayısı 3 milyon 282 bine kadar çıkmıştı.

Yeniden kısa çalışma ödeneği başvurusu yapamayacak olanlar

Yeniden yapılacak kısa çalışma başvurularında kriter ise haziran ayı. Haziran ayı sonuna kadar kısa çalışma için isimleri İŞKUR'a bildirilmiş çalışanlar için, bu dönemde de yeniden başvuru yapma hakkı bulunuyor. İlk koronavirüs tedbirleri döneminde kısa çalışmadan yararlanmamış veya işe sonrasında girmiş çalışanlar içinse yeniden kısa çalışma ödeneği başvurusu yapılamayacak.

Koronavirüs nedeniyle kolaylaştırılmış kısa çalışma uygulaması, Cumhurbaşkanı kararıyla, aralık ayı sonuna kadar uzatılmıştı. İşten çıkarma yasağı da, aynı gün yayınlanan kararla 17 Ocak'a kadar uzatılmıştı. Son yapılan yasal değişikliklerle, her iki düzenlemenin de 2021 yılı Haziran ayı sonuna kadar uzatılması imkanı bulunuyor. Bu kapsamda aralık sonunda hem kısa çalışma, hem de ücretsiz izin ve işten çıkarma yasağında uzatma yapılacağı beklentisi bulunuyor.

Kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin için yapılan ödemelerin kaynağını işsizlik sigortası fonu oluşturuyor. 2019'da 131 milyar TL büyüklükle kapatan fon, 2020 ekim ayında 107 milyar 921 milyon TL'ye düştü. Fonun 2020 sonunda ise 92.5 milyar TL'ye gerilemesi bekleniyordu. Ancak ikinci dalga nedeniyle rakamın daha da düşebileceği belirtiliyor.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI NEDİR?

Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "BÖLGESEL KRİZ"

Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "SEKTÖREL KRİZ"

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "ZORLAYICI SEBEPLER"

İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.

Kısa Çalışma Kapsamında;

* İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,

* Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,

hizmetleri sağlanmaktadır.

İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;

İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR'a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.