Cezası tam 9000 TL 2 gün sonra başlıyor! Evde geçirilen süreyi arttıran pandemi döneminde işletmelerin tüketicilere gönderdiği e-posta ve mobil iletişim sayıları da arttı. Bu artışın, e-postada ortalama yüzde 35, mobil iletişimde yüzde 70'in üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Bu tanıtım mesajları taciz boyutuna geldiğinde ise Kişisel Verileri Koruma Kanunu devreye giriyor.
İLETİ GÖNDEREMEYECEK
İYS'ye yüklenen veriler, buradaki sistemde denetlenerek, firmanın o mail adresi veya telefon numarasına ileti göndermeye izni olup olmadığı anlaşılacak. Firmalar kendilerine izin vermemiş kişilere bundan böyle ileti gönderimi yapamayacak.
Bu da tüketicilerin bir çoğundan gelen, "Ben bu firmadan hayatımda alışveriş yapmadım ancak benim bilgilerimi başka firmadan alıp bana mail atmışlar, mesaj atmışlar" serzenişinin önüne geçmiş olacak.
TÜKETİCİNİN LEHİNE
E-ticaretin son zamanda hızla büyümesiyle mahalledeki işletmelerin dahi bu işe dahil olduğunu vurgulayan Related Digital CEO'su Sedat Kılıç, "Bunlar İYS'ye bağlanmayıp, ellerindeki izinli dataları da yüklemedikleri zaman bu datalar 2 Aralık tarihi itibariyle geçersiz olacak. Bu adreslere e-mail atarlarsa artık suç işlemiş olacaklar. Bu da ne demek? Maddi ya da manevi cezalara maruz kalabilirler. Bütün KOBİ'ler ve küçük işletmeler için ciddi bir sıkıntı bu. İYS öncesinde şirketler kendileri izin aldıkları datayı tutmak zorundaydılar ama şimdi devlet bunu merkezileştirmek ve kişilerin kendi kontrolüne vermek istiyor. Şirketler bundan sonra e-mail veya mesaj göndermeden önce sisteme girip bakacaklar bu kişinin izni var mı diye. Burada tüketicinin avantajı da şu, İYS'nin kendi sistemine girip izinlerini görebilecek, isterse izin seçip, yeni izinler ekleyebilecek ya da izinleri kaldırabilecek. Bundan sonra istemediği bir iletişime maruz kalmayacak" şeklinde konuştu.
NE KADAR CEZASI VAR?
Cezai şartlar gönderilen ileti ve alıcı adedine göre değişiklik gösteriyor. Alıcılara önceden onayları alınmaksızın ticari ileti gönderilmesi veya ticari iletinin alıcıdan alınan onaya uygun olmaması durumunda 2 bin TL'den, 9 bin 515 TL'ye kadar para cezası verilebiliyor. Ret bildirimine ilişkin yükümlülüklere uyulmaması durumunda 28 bin 546 TL'ye kadar idari para cezası hizmet sağlayıcılara ve aracılara uygulanabiliyor. Ayrıca toplu gönderimler halinde, idari para cezaları tutarı on katına yani 280 bin TL'ye kadar arttırılabiliyor.
TÜRKİYE'DE TÜKETİCİ HAKLARI NELERDİR?
Alınan herhangi bir mal hatalı çıktığı zaman, ilk 15 gün içinde, değiştirilmesi, paranın geri verilmesi, ücretsiz tamir edilmesi, ayıbın neden olduğu değer kaybının malın bedelinden indirilmesi talep edilebilir. Eğer ayıp, gizli ise ve tüketici de bunu sonradan fark ediyorsa, o zaman 15 gün sınırı, 2 yıla çıkar. Ancak, üzerinde 'özürlü' vb. uyarı yazısı bulunan ve ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar için bu durum geçerli değildir.
Ürün etiketi
Tüketicilere sunulan mal ve hizmetlerin ambalajları üzerinde ve kapıya asılan tarifelerde 'menşei, cins ve fiyat' bilgilerinin konulması şarttır. Bu nedenle, etiketi ve tarifesi olmayan ürünlerin satıcıları, belediyelere bildirilmelidir.
Garanti belgesi
Sanayi malı üreten ya da ithal eden firmalar, ürünleri için en az bir yıl garanti vermek zorundadır. Bu garanti, ürünün tüm parçalarını kapsamak zorundadır.Bazı parçalar garanti kapsamında tutup, bazıları garanti dışında bırakılamaz. Satıcılar, üreticilerin düzenlediği bu garanti belgesini tüketicilerine vermek zorundadır. Bu süre içinde cihazın onarımı ücretsiz yapılır. Üretici ya da servis, garanti kapsamındaki cihaz için 'herhangi bir ad altında' para talep edemez. Yetkili servis, tamir için bırakılan cihazı en fazla 30 gün içinde onarmak zorundadır. 30 gün sınırı aşıldığı taktirde, alıcının ürünün yenisiyle değiştirilmesini talep etme hakkı vardır. Ayrıca, cihaz tamirdeyken geçen zaman da garanti süresine eklenmek zorundadır.
Garanti kapsamındaki bir cihaz, aynı arızayı iki kez ya da farklı arızaları dört kez peş peşe tekrarlarsa, üretici firma o ürünü ücretsiz değiştirmek zorunda. Ürünün garanti kapsamı dışına çıkmaması için, yani tüketicinin haklarını kaybetmemesi için, sanayi ürünlerinin onarımını mutlaka yetkili servislere yaptırması gerekiyor. Yetkili servislere yaptırılan her işlemin belgesinin muhafaza edilmesi gerekiyor. Garanti kapsamındaki bir ürün için nakliye, montaj, servis, bakım ve tamiri tamamen ücretsiz olmak zorundadır ve tüketicinin "hiçbir bedel" ödemesi gerekmez.