Yüz binler bekliyordu ve başladı! Para ödemeden emekli olacaklar. Konuya ilişkin beklenen açıklama hem Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan hemde Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk'tan geldi. Yapılan açıklamada ihya başvuruları sayesinde vatandaşların emekli olmalarının yolu açılacak. Bu anlamda ödeme gücü olan da yaş ve yıl şartıyla birlikte primi de yetiyorsa hemen emekli olabilecek. Bu iki seçenekten prim borcunu ödeyip sigortalılık süresini ihya (canlandırma) etmeyi isteyenler için başvuru süresi başladı. Bağkur primi ödeyen vatandaşlar ihya, canlandırma başvurularını en geç 1 Şubat tarihine kadar yapacaklar.
BAŞVURULAR 1 ARALIK TARİHİNDE AÇILDI
Bağkur primi ödeyerek emekli olmayı hedefleyen vatandşaların beklediği düzenlemeye dair müjdeli haber geldi. Daha önce borcu olduğu için günleri silinen Bağ-Kur'lular bu primlerini yeniden canlandırarak emekli olabilecek. İhya başvuruları ile Bağkur'lu vatandaşlar daha önce silinen günlerini yeniden kullanabilecekler. Bu düzenleme ile Bağkurlular ödemiş oldukları ihya süresi kadar beklemeden emekli olma fırsatı yakalayacaklar.
31 Ekim'den öncesi için
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), başvuru sahiplerinin ödemeleri gereken prim tutarını hesaplayarak tebliğ edecek. Tebliğ edilen tutarın tamamını 1 Mart 2021'e kadar ödeyenlerin sigortalılık süresi yeniden aktif hale getirilecek. Düzenleme 31 Ekim 2020 itibarıyla tüm prim borçlarını kapsayacak. Buna göre; esnaf ve tarım Bağkur'lularına, 31 Ekim'den önceki borçlarını peşin ödemeleri için 2 aylık süre verilecek.
Para yatırmadan mümkün
Primler, borçlu olunan yıla göre hesaplanacak. Hesaplanan borç anaparası ile eklenen enflasyon farkı şubata kadar ödenecek. Ödeme sonrasında yaş ve sigortalılık süresi tamamlanmış ancak prim eksiği bulunanlar bu primi borçlanmayla kapatırsa emekli maaşı bağlanacak. Ayrıca günü dolduğu halde çıkan prim borcu nedeniyle emekli olamayanlar da söz konusu borçlu günlerini 'dondurarak' para ödemeden emekli olabilecekler.
Hak sahibine yetim aylığı
İhya için ihtiyaç olan süreler değil tüm dondurulan süreler ödenecek. Prim ödemeleri mevcut asgari ücret üzerinden yatırılacak. Hayatta olmayan Bağkur'lunun eş ve çocukları, dul ve yetim aylığı bağlatmak için isterlerse kendileri de ihya başvurusunda bulunabilecek. Dondurulan sürelerin tamamının primini ödeyen hak sahipleri, prim süresinin yeterli olması halinde dul ve yetim aylığı bağlatabilecek.
Dondurma imkanı da var
Bağkur'lular özellikle koronavirüs sürecinde primini ödeyemedikleri dönemleri dondurarak borçlarını sildirebilecek. Yani Bağkur'lulara ileride tekrar ihya edebilmek kaydıyla, 31 Ekim 2020 itibarıyla borçları bulunmaları halinde, borçlu oldukları dönemlere ilişkin Bağkur'luluklarını dondurma hakkı getirdi. Dondurma hakkının kullanan Bağkur'luların bu döneme ilişkin borçları silinecek, SGK'ya borçlu olmayacaklar.
İleride isterse canlandıracak
Borçları silinen Bağkur'luların 1 Kasım Bağkur'lulukları yeniden başlatılacak. Borçları silinen kişilerin bu dönemdeki Bağkur'lulukları dondurulmuş olacak ve emekliliklerine dahil edilmeyecek. Ileride bu dönemlerin ihya edilerek emekliliğe dahil edilmesi mümkün. 31 Ocak 2021'e kadar SGK'ya prim borcu bulunan kişilerin dondurma işlemleri SGK tarafından otomatik olarak yapılacak. Bu durumdaki kişilerin SGK'ya borçları silinecek, Bağkur'lu süreleri de dondurulacak.
Geçmiş dönem primine göre
Daha önce sigortalılık süresi durdurulan ve prim borcu silinen Bağkurlu'lardan günlerini kazanmak isteyenler, durdurulan sigortalılık süresinin primini bugünkü değeri üzerinden ödeyerek günlerini geri kazanabiliyor. Ama bugün bir ay için 1.015 lira prim hesaplanıyor. Ihya işlemi denen bu işlemde hesaplanan prim çok yüksek tutarlara ulaştığından Bağkurlu ödeyemiyordu. Oysa yeni yasaya göre bunların yerine primler hem borçlu olunan tarih baz alınarak hesaplanacak, hem de gecikme zammı silinerek çok daha makul (düşük) olan enflasyon oranında yeniden hesaplanarak güncellenecek. Örneğin; durdurulan sürenin primi aylık 150 liraysa 150 lira üzerinden borç çıkarılacak. Buna da enflasyon eklenecek. Bu durum gecikmeyle katlanan borçta büyük indirim anlamına geliyor.
Peşinde yüzde 90'ı siliniyor
Yapılandırma kapsamındaki borçların anaparasında bir azalma olmadan gecikme zammı (faizi) silinerek daha düşük oranlarla Yİ-ÜFE (1 Kasım 2016'dan itibaren aylık yüzde 0.35 sabit oran) dikkate alınacak. Eğer devlete olan borcun tamamı ilk taksit süresinde peşin ödenirse, anapara hariç tutarın yüzde 90'nı da silinecek. İlk 2 taksit ödeme süresi içinde borcun tamamını ödeyenler, enflasyon farkında yüzde 50 indirim hakkından yararlanacak. Taksitle ödemeyi seçen borçlular için taksit süresine göre değişen katsayılar uygulanacak. Yıllık faiz oranı yine çok uygun ve yüzde 4.5.