İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç yaptığı açıklamada, hem yemek çeki şirketlerinin hem online yemek sipariş sitelerinin, restoranlar başta olmak üzere üye işletmelerden talep ettikleri komisyon oranlarının işletmelerin ve çalışanlarının dayanma sınırlarını oldukça aştığı değerlendirmesinde bulundu.
Online yemek sitelerinden verilen siparişlerin ödemesi de yemek kartıyla yapılması durumunda, yemeğin bedelinin yüzde 18'lik kısmını adeta yemek kartı ve online sipariş sisteminin yediğine dikkati çeken Avdagiç, "Hatta kendi servisi olmayan bir lokanta, bir yemek kartı sahibine online siparişle yemek götürecekse, ödenecek toplam komisyon yüzde 38'i buluyor. Burada esas mağdur olanlar çalışanlar. Çünkü yemek kartını onlar kullanıyor. Böylece çalışanlar yemeklerini neredeyse yarı oranda daha pahalıya yiyor." diye konuştu.
Avdagiç, öğle yemeği için çalışanlara verilmiş hak olan yemek kartı ya da diğer adıyla yemek çekleri için restoranların ödedikleri komisyon oranının 2018'de çıkarılan yönetmelik uyarınca yüzde 6 ile sınırlandırıldığını hatırlatarak, buna rağmen, kart firmalarının "erken ödeme komisyonu" adı altında bu komisyonu yüzde 8'e kadar çıkardıklarına dair bildirimler aldıklarını aktardı.
Avdagiç, "Yüzde 8 komisyon bir yana, halen yemek kartı firmalarının aldıkları yüzde 6 komisyon oranı da makul bir oran değil. Bu komisyon, fiyatları artırmakta ve işletmeleri zarar ettirmektedir. Yemek kartı kullananların talebi, bu oranın en fazla yüzde 3 olarak uygulanması yönündedir. Yönetmelikteki kurallara tüm yemek kartı firmalarının uymaları sağlanmalı. Sektör mensuplarının bu yönde haklı taleplerine kulak verileceğine inanıyoruz." dedi.
YEMEKSEPETİ'NİN 20 MİLYON TL'LİK DESTEK PAKETİ
Başkan Avdagiç'in dikkat çektiği bu açıklamaların ardından Yemeksepeti, "Birlikte Daha Güçlüyüz" adını verdiği yeni destek paketini açıkladı. Yemeksepeti, yeni kısıtlamalarla birlikte sadece paket servis ve gel-al siparişlerle müşterilerine hizmet verebilen restoranların finansal yüklerini hafifletmek amacıyla 20 milyon TL'lik destek paketini açıkladı. Paket dahilinde Yemeksepeti, restoranlara ayda bir yaptığı ödemelerin 15 günde bir yapılacağını bildirdi. Şirket, açıklamasında bu uygulama ile restoranlara "0" maliyetli gelir kalemi yaratılmasının hedeflendiğini belirtti.
Sektör örgütlerinin geliştireceği projeleri de 2 milyon liralık bir fon ile destekleyeceğini duyuran Yemeksepeti, destek paketi kapsamında tek şubeli retoranların ödeme vadelerinin kısaltılması, listeleme ücretinin kaldırılması, cüzdan ödeme yöntemi ile verilen siparişlerde komisyonun kaldırılması ve gel-al sipariş hizmetini komisyonsuz olarak hayata geçirdiğini açıkladı.
AVDAGİÇ: AÇIKLAMA YAPMAMIZI BEKLEMELERİ Mİ GEREKİYORDU
Yemeksepeti'nin destek paketini değerlendiren İTO Başkanı Avdagiç, "İstanbul Ticaret Odası olarak biz açıklama yaptıktan sonra, bu konudaki en önemli aktörlerden birinden iyileştirme ile ilgili sosyal medyada bir takım açıklamalar geldi. Bu bizi hem sevindirdi hem de üzdü açıkçası" dedi.
Avdagiç, "Sevindirdi; çünkü bu konudaki her açıklama kıymetlidir ve firmaların, tüketicinin lehinedir. Üzdü; madem böyle bir imkan vardı, bizim böyle bir açıklama yapmamızı beklemeleri mi gerekiyordu. Dolayısıyla bu konunun, adım atılması ne kadar önemli bir alan olduğunu da ortaya koyan bir süreç oldu" ifadelerine yer verdi.
"ÇALIŞANIN YEMEK ÜCRETLERİNİN BANKA KARTINA YATIRILMASI İSTENİYOR"
Şekib Avdagiç, yemek kartı firmalarının talep eden her markete POS cihazı vermedikleri yönünde şikayetler aldıklarını belirterek, "Kart firmaları POS cihazı verme seçimlerini, kendi önceliklerine göre mi yapıyorlar diye düşünmeden edemiyoruz. Öte yandan bazı yemek kartı firmalarının belirli müşterilerine iskonto uyguladıklarını duyuyoruz. Bu da doğruysa yönetmeliğin ihlali anlamına gelir." açıklamasında bulundu.
Öte yandan, yemek kartı firmalarının erken ödeme iskontosu kestikleri halde, perakende işletmelere yapmaları gereken ödemeleri yapmadıklarına yönelik de şikayetler aldıklarını ifade eden Avdagiç, şunları kaydetti:
"Yemek kartı uygulaması geçmişte kayıt işini özendirmek için bir araç olsa da günümüzde çalışanların maaşlarını banka kartları vasıtasıyla aldıkları düşünülürse, yemek bedelinin de kartla ödenmesi mümkün görünüyor. Çalışanların istekleri bu yönde. İşverenlerin çalışanının yemek ücretlerini, devletin belirlediği miktarlar çerçevesinde banka kartına yatırmasını istiyorlar. Böylece komisyondan dolayı çalışanların yiyeceği üzerine yüklenen fiyat artışının önüne geçilmiş olacaktır."
Pandemi sebebiyle online ticaretin arttığını, bunun önemli bir gelişme olduğunu kaydeden Avdagiç, "Bununla birlikte online yemek siparişlerine yönelik şikayetler de arttı. Devlet kontrol varlığını online işlemlerde de göstererek, bu tür tek yanlı ve keyfi uygulamaların önüne geçmeli." değerlendirmesinde bulundu.
"ONLİNE SİPARİŞTE DE KOMİSYONA STANDART GETİRİLMELİ"
İTO Başkanı Avdagiç, yemek kartı firmalarının yanı sıra online yemek sipariş sitelerinin ve motor kurye ile hızlı sipariş alan firmaların talep ettikleri komisyonların da kontrolsüz yükseldiğini ifade etti.
Avdagiç, "Online yemek siparişinde aylık 200 lirayı bulan listeleme bedeli, ödemelerin 30 gün bloke edilmesi, tek fiyat politikası gibi konular rahatsızlık oluştururken, iş 25 kuruş bedelle müşteriye ulaştırılan poşetten bile komisyon almaya kadar vardı. Online sipariş firmaları, elbette müşterinin işletmelere ulaşmasında önemli bir rol oynuyorlar. Ama birçok sorunda riski taşıyan işletmeler olurken, üstüne bir de yüksek komisyon oranları ile sürdürülemez bir hal almıştır." diye konuştu.
Online yemek siparişi firmalarının üye restoranların siparişi üzerinden yüzde 12'ye varan çok yüksek komisyonlar aldığını hatırlatan Avdagiç, sözlerini şöyle tamamladı:
"Online yemek siparişi sitelerinin aldığı komisyon oranlarına, yemek kartlarına uygulandığı gibi bir standart getirilmeli. Bu komisyon en fazla yüzde 3-4 civarında olacak şekilde belirlenmelidir. Ayrıca motor kurye ile hızlı sipariş alan firmaların da mazot bedeli, personel masrafı gibi kalemler nedeniyle siparişler üzerinden aldıkları komisyon oranları yüzde 30'a ulaştı. Bu komisyonların sürdürülebilir olduğunu düşünmüyoruz."
