2,5 yıl erken emeklilik müjdesi geldi! Bunu yapmanız yeterli...Ülkemizde bazı meslekler için erken emeklilik imkanları var. 'Yıpranma' dediğimiz, kanunun ise Fiili Hizmet Süresi Zammı diye tarif ettiği bu avantaj, çalışılan sürelere belli oranda gün eklenerek ve işe girişi belli oranda geriye çekerek emeklilik imkanı sağlıyor. Erken emeklilik, emeklilik şartlarını normalden daha erken sürede elde etmeye denilmektedir. Erken emekli olabilmenin de bazı şartları ve kuralları bulunmaktadır. Erken emeklilikte sigortalı olarak çalışan kadınlar doğum sonrası iki yıllık sürelerini borçlanabilirler. Doğum borçlanmasının yanı sıra askerlik borçlanması da yine bilinen erken emeklilik şartlarından birisidir.
SÜRELER FARKLI
Bu sistem genelde ağır ve yıpratıcı işlerde çalışanlara yönelik bir uygulama. 45 iş dalında belirlenen mesleklerin bir kısmı özel sektör kolları iken, kamu kurumları da bulunuyor. Belli mesleklerde çalışanlar her bir yıl için emekliliklerine 60 ya da 90 gün, kimi mesleklerde ise 180 gün fazladan süre (yıpranma hakkı) kazanıyor.
Yıpranma hesabında her meslek için belirlenen süre sınırları da bulunuyor. Bu süre 5 yılı geçemiyor. Yani ne kadar çalışırsanız çalışın, alabileceğiniz ek süre 5 yıldan fazla olamıyor. Bir istisna bulunuyor. O da Türk Silahlı Kuvvetleri, MİT ve Emniyet mensupları için bu süre 8 yıla kadar çıkıyor.
Yaş indiriminden yararlanmak için yeraltındaki işlerde çalışanların bin 800, diğer sigortalıların ise 3 bin 600 gün FHSZ kapsamında çalışmış olmaları gerekiyor. FHSZ kapsamındaki belirtilen işi yapmak gerekiyor. Yani çimento fabrikasında yönetici sekreteri olarak çalışan birisi yıpranmadan yararlanamıyor.
SAĞLIKÇI 5 YIL KAZANIYOR
Erken emeklilik imkanı verilen meslek grupları arasına son katılanlardan biri sağlıkçılar. Sağlık çalışanlarının yıpranma hakkı, 3 Ağustos 2018'deki çalışmalara uygulanıyor. Çalıştıkları her 360 güne karşılık, 60 gün ilave ediliyor. Sağlık çalışanları yıpranma hakkından 5 yıla kadar yararlanacak. 5 yıl yıpranma hakkı elde edilen sağlık çalışanı 2.5 yıl erken emekli olabilecek.
Erken emeklilik nedir?
Erken emeklilik, emeklilik şartlarını normalden daha erken sürede elde etmeye denilmektedir. Erken emekli olabilmenin de bazı şartları ve kuralları bulunmaktadır. Erken emeklilikte sigortalı olarak çalışan kadınlar doğum sonrası iki yıllık sürelerini borçlanabilirler. Doğum borçlanmasının yanı sıra askerlik borçlanması da yine bilinen erken emeklilik şartlarından birisidir.
Erken emekli nasıl olunur?
Erken emeklilik kurallarından biri de malulen emekli olmaktır yani çalışmaya engel olacak hastalığı bulunan kişiler erken emeklilik hakkından faydalanabilirler. Böylece doğum sonrası borçlanma ve askerlik borçlanmaları sürecince erken emeklilik hakkını kazanmış olurlar.
Doğum borçlanması
Sigortalı olarak çalışan kadınlar her yaptıkları doğum için 2 yıllık (760 gün) prim borçlanması yapabilir. Doğum borçlanmasından faydalanabilmek için doğum öncesi sigorta girişinin yapılmış olması gerekir ve 3 çocuğa kadar doğum borçlanması yapılabilmektedir. Doğum yaptıktan sonra sigortalı işe başlayan kadınlar bu şarttan istifade edemezler. Doğum borçlanması emeklilik yaşını geri çekmez ancak 2 yıl prim günü olarak kabul edilir.
Askerlik borçlanması
Erkeklerin askerlik yaptıkları süre askerlik borçlanması olarak kabul edilmektedir. Erkekler er, erbaş ya da yedek subay olarak görev yaptıkları süreyi prim günlerinden sayabilir ve borçlanabilirler. Askerlik borçlanması, doğum borçlanması gibi prim doldurma olarak sayılmaktadır emeklilik yaşını erkene çekme demek değildir.
3600 günden emeklilik
Kadın ve erkek sigortalı işçiler 15 yıllık yani 3600 gün üzerinden emeklilik isteyebilirler. 3600 gün üzerinden emeklilik talep edenlerin 8 Eylül 1999 tarihinden önce giriş yapmış olmaları gerekmektedir. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortaya giriş yapanlar SGK şubelerine başvuru yaparak emekli olma yaşlarını öğrenebilirler.
Malulen emeklilik (engellilik durumunda emeklilik)
Malulen emekli olmak demek, iş yapabilir konumdayken herhangi bir nedenden dolayı iş yapamaz hale gelen kişilerin erken emekli olması durumuna denilmektedir. Meslek ayırımı yapmaksızın her meslek grubunda çalışan sigortalı işçilerin çalışmasına engel olacak sağlık sorunları ya da engellilik durumları söz konusu olduğunda prim gününe bakılmaksızın erken emeklilik hakkından faydalanabilirler.
Malulen emekli olabilmek için SGK'nın belirttiği devlet hastanesinden heyet raporunun alınması gerekir. SGK'ya başvuru yapılarak işlemlerin başlatılması için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası malulen emeklilik 5510 sayılı kanunu gereğince %60 iş gücünün kaybedildiğinin onaylanması gerekir.
Sigorta borçlanması hakkında yasanın içeriği
SGK'nın 5510 nolu sayılı kanununa göre sigortalıların borçlanabilecekleri süre şöyledir:
Doğum yapan kadınların ilk 2 yılı prim günü sayılır
Askerlik yapılan süre, er ya da erbaş ve yedek subay olarak geçirilen süre prim gününden sayılır
Ücretsiz kullanılan izin günleri
Yurt dışında doktora öğrenimi için geçirilen süre
Yurt içinde doktora ve uzmanlık eğitim süreleri
Avukatlık stajı yapılan dönem
Sigortalı işçi iken tutuklanan ve daha sonra serbest kalanların tutukluluk süreleri ya da göz altı süreleri
Lokavt ve grev süreleri
Doktorların fahri asistanlık süreleri
Seçim görevinden istifa edenlerin seçim kanunları gereğince seçimin yapıldığı tarihten sonraki ay başına kadar geçen süre prim günü borçlanması yapılabilir