Safran çiçeği; günümüzde baharat, ilaç ve parfüm sektörlerinde kullanılır. Şimdiki verilere göre üretiminin azaldığı bilinen safranın, Osmanlı dönemindeki üretiminin 10 tona ulaştığı kayıt altına alınmıştır. Başta İran olmak üzere sınırlı bölgede üretim yapılır. Safran yetiştiriciliği devlet desteği 2020 ile üretimi artırmak hedeflenir.
Safran Çiçeği Nedir?
Latince adı Crocus Sativus olan safran çiçeği; sonbaharda çiçek açıp 20–30 santimetre boylanabilen, süsengiller familyasının çiğdem cinsinden soğanlı bir kültür bitkisi. Safran da bu bitkiden elde edilen baharat olarak literatürdeki yerini alır. Safran bitkisinin şeride benzeyen yaprakları ve mor renkli çiçekleri üç tepecikten oluşur. Safran çiçeğinin bitkiye bağlanan yaprak sapları ile birlikte pistil de denilen dişi organları kurutularak gastronomide baharat ve gıda boyası olarak kullanılır.
Türkiye'de safran çiçeği, Safranbolulu üreticiler tarafından yetiştirilir. Safran, ağırlığına göre dünyanın en pahalı baharatı olarak sınıflandırılır. Safran çiçeğinin bileşiminde bulunan sabit ve uçucu yağlar; özel kokulu, kuvvetli ve acımsı bir lezzetten oluşur.
Topraksız Safran Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Topraksız safran yetiştiriciliği için safran soğanları, fileli saksıların içinde bitki besin eriği ile üretilir. Safran soğanlarının kökleri ise fısfıslama yöntemi kullanılarak gelişirilir. Güneş gören ortamda gerekli sıcaklık şartları sağlanırsa, sağlıklı safran çiçekleri oluşur.
Serada Safran Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır?
Safran çiçeğinin tohumları kısır olduğu için toprak altında bulunan soğanlardan üretilir. Safran çiçeğinin soğanları 3 - 4 santimetre arasında değişen büyüklüklere ulaşabilir. Safran bitkisinin veriminin yüksek olması için, safran soğanlarının büyüklüğünün en az 15 ya da 20 milimetre çapında olması gerekir. Safran soğanının çapı büyüdükçe, safran verimi de artar. Serada safran yetiştiriciliği için soğanlar;
15 Ağustos - 15 Eylül arasında, yaklaşık 10 santimetre derinliğindeki toprağa organik gübre karıştırılarak ekilir.
Safran soğanları ekilirken aralarında 20 santimetre boşluk bırakılır.
Safran bitkisinin çiçekleri, 15 Ekim - 15 Kasım arasında açar.
Safran bitkisinin çiçeklenmesi 1 ay, hasadı 20 gün kadar sürer.
İki yılda bir haziran ayının sonunda çiçekler kuruduktan sonra soğanların sökümü gerçekleştirilir.
Sökülen soğanların yerine yenileri ekilir. Toprak altında safran soğanının çoğalma oranı, 1 soğandan 7 soğana kadar artabilir.
Serada safran çiçeğini sulamak için sisleme sistemi kurulur.
Sisleme sistemi sayesinde, otomatik olarak istenen saat ve miktarda safran çiçeklerinin sulanması gerçekleşir.
Seraların havalandırılması gerekir ve ortam sıcaklığı kontrollü olmalı.