Son dakika: Hem çalışanlar hem de emekliler tarafından 'vergi dilimi' yılın son ayı itibariyle merak edilen konuların başında geliyor. Çalışanlar 'Maaşım neden eksik yattı? Ne kadar maaş kesintisi yapılıyor?' sorusunu yılın belirli aylarında sıklıkla sormaya başlarlar. Bunun en önemli nedeni vergi dilimi. Peki, Vergi dilimi nedir? Vergi dilimine göre maaş hesaplama nasıl yapılır? Gelir vergisi dilimleri nelerdir, hangi dilimde yer aldığınız nasıl hesaplanır? İşte detaylar...
VERGİ DİLİMİ NEDİR?
Çalışanların aralık ayı maaşları ocak ayında yatacak. Büyük olasılıkla da çalışanlar maaşlarda kesinti ile karşılacak. Brüt ücret aydan aya değişmezken, net maaşlarda yaşanan bu düşüşün nedeni vergiler. Buna vergi dilimi deniyor. Yani, Devletin çalışanların gelirleri üzerinden yaptığı oransal bir kesinti.
VERGİ DİLİMİNE GÖRE MAAŞ NASIL HESAPLANIR?
Brüt ücretten; sigorta primleri ve vergiler düşülerek net maaşlar hesaplanıyor. Çalışanlar yıla yüzde 15 oranında vergi kesintisiyle başlarken ilerleyen aylarda vergi oranları yüzde 20 ve daha yüksek oranlara (yüzde 27, 35 ve 40) çıkabiliyor. Artan vergi oranlarıyla brüt maaştan kesilen vergi de arttığından çalışanın eline geçen net maaş da otomatik olarak azalıyor.
Buna göre, 5.000 TL brüt ücret alanlar aralık ayın maaşını 352,50 eksik tutarla 3 bin 582,78 lira alacak. Oran artışları; sırasıyla -yıl içi toplam vergi matrahı- 22 bin lirayı aştığında, 49 bin lirayı aştığında ve son olarak 180 bin lirayı aştığında gerçekleşiyor.
Ücret harici için uygulanacak 2020 yılı gelir vergisi tarifesi:
22.000 TL'ye kadar %15
49.000 TL'nin 22.000 TL'si için 3.300 TL, fazlası %20
120.000 TL'nin 49.000 TL'si için 8.700 TL, fazlası %27
600.000 TL'nin 120.000 TL'si için 27.870 TL, fazlası %35
600.000 TL'den fazlasının 600.000 TL'si için 195.870 TL, fazlası %40
Ücretliler için uygulanacak 2020 yılı gelir vergisi tarifesi:
Vergi dilimi: 0 – 22.000 TL için %15
Vergi dilimi: 22.000 TL – 49.000 TL için %20
Vergi dilimi: 49.000 TL – 180.000 TL için %27
Vergi dilimi: 180.000 TL – 600.000 TL için %35
Vergi dilimi: 600.000 TL üzeri için %40 olacak şekilde belirlenmiştir.
ASGARİ ÜCRETLİNİN MAAŞI DÜŞECEK Mİ?
Asgari ücretlinin endişe etmesine gerek yok, çünkü bu durum maaşlara yansımayacak. Geçtiğimiz yıllarda düzenleme yapılarak, gelir vergisi oranlarından asgari ücretli çalışanların etkilenmemesi sağlandı ve çalışanların sene başında aldıkları maaşı senenin sonlarında alabilmeleri için AGİ desteği ödenmesine karar verildi. Bu kapsamda da asgari ücretli çalışana eylül ayına 25 lira, ekim-kasım-aralık aylarında da 125'er lira AGİ ödenecek, çalışana sene sonuna kadar toplamda 400 lira AGİ desteği sağlanacak; böylece maaşlar düşmeyecek, asgari ücretli 2.324 lira almaya devam edecek.
MAAŞI NETTEN HESAPLANANLAR
Maaşı netten hesaplanan çalışanlar, yıl içinde maaş azalması sorunu yaşamıyorlar. Bu iş yerlerinde çalışanların net maaşı 12 ay boyunca aynı kalır. Her ay aynı net ücreti hesaplarında görürler. Çalışanların yıl içinde vergi oranı-tutarı artsa da, artan bu yükü işveren üstlenir, çalışanın net maaşı vergi artışından etkilenmez.
BEYANNAME ZORUNLULUĞU
Ayrıca 2020 gelirleri için yüksek ücretlilere beyanname verme zorunluluğu da geldi. (7194 sayılı kanunla Gelir Vergisi Kanunu'nun 86'ncı maddesinde yapılan değişiklik) Yıllık ücret geliri 600 bin lirayı aşan çalışanlar, tek bir işverenden ücret almış olsalar da, 2021 Mart ayında beyanname vermek zorundalar. Bu kişiler; daha önce ücret gelirlerinden düşemedikleri bazı masrafları da, beyanname verdikleri için artık gelirlerinden düşebilme imkânına sahip oldular.