1- Yapılandırma kapsamına hangi döneme ait, ne tür borçlar girer?
2020 yılı Ağustos ayı ve öncesine ilişkin olup, bu Kanunun yayım tarihi olan 17 Kasım 2020 tarihinden önce tahakkuk ettiği halde ödenmemiş olan;
Sigorta primleri,
Genel sağlık sigortası primleri,
İşsizlik sigortası primleri,
İdari para cezaları,
İş kazası, meslek hastalığı, malullük ve vazife malullüğü sonucunda doğan rücu alacakları,
Yersiz ödenen gelir ve aylıklardan doğan alacaklar ve
Bağ-Kur sigortalılarının daha önce durdurulan hizmet sürelerinin ihyası halinde doğacak alacaklar, yapılandırma kapsamında yer alıyor.
2- Yapılandırma başvuru ve ilk taksit ödemesi süresi nedir?
• Başvurular 31 Aralık 2020 tarihine kadar yapılabilecek.
• İlk taksit için son ödeme tarihimiz ise 1 Mart 2021.
• İhya Sürelerine ilişkin başvuru ise 1 Şubat 2021 tarihine kadar yapılabilecek.
• Genel Sağlık Sigortası prim borçları için başvuru şartı olmaksızın 30 Nisan 2021 tarihine kadar ödeme yapılabilecek.
3- Kapsama giren borçlar için nereye ve nasıl başvuru yapılır?
İşverenler prim borçları ve idari para cezaları için; e-Sigorta kanalıyla, şahsen veya posta yoluyla ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine,
4/b (BAĞ-KUR) sigortalıları prim borçları veya ihya talepleri için; e-devlet üzerinden, şahsen veya posta yoluyla herhangi bir sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine,
Primlerini kendileri ödeyenler diğer sigortalılar ise e-devlet üzerinden, şahsen veya posta yoluyla dosyalarının olduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne veya sosyal güvenlik merkezine, başvurabilecekler.
4- Başvuru sonuçları nasıl takip edilecek?
Yapılacak başvurulara istinaden hazırlanan ödeme planları, elden veya beyan edilen adrese gönderilmek suretiyle tebliğ edilecek.
Başvurularını e-Sigorta kanalıyla yapanlar, yine aynı yerden ödeme planlarını görüntüleyebilecekler.
4/b ve GSS kapsamındaki sigortalılar yapılandırma başvuru sonuçlarını; e-Devlet üzerinden de takip edebilecekler.
Burada işveren ve sigortalılarımıza bir kolaylık daha sunuyoruz. e-sigorta ve e-devlet üzerinden ödeme planlarını görüntüleyen sigortalı ve işverenlerimiz, ödeme planları banka ekranlarına yansıtılacağı için tebligat beklemeden direkt olarak banka üzerinden borçlarını ödeyebilecekler.
5- Yapılandırmanın avantajları neler?
Yapılandırılan borçların tüm gecikme zammı, gecikme cezası ve faizi siliniyor. Bunun yerine de Yİ-ÜFE uygulanıyor.
Peşin ve iki taksitle ödeme durumlarında önemli avantajlar sunuluyor.
Bu avantajlar,
Yeni hesaplanacak tutar peşin ödenirse hesaplanan Yİ-ÜFE'nin yüzde 90'ı,
İki taksitte ödenirse de yüzde 50'si siliniyor.
Yapılandırma ödemeleri düzenli olarak devam ettiği sürece işverenlerin sigorta primi teşvik uygulamalarından yararlanması, ilk iki taksitin süresinde ve tam olarak ödenmesi şartıyla; borcu yoktur yazısı alabilmeleri sağlanıyor.
• Daha önce konulmuş hacizleri yapılan ödemeler nispetinde kaldırılıyor.
Örneğin; 2008'de 1 bin 200 TL anapara borcu olan bir vatandaşımızın bugün yapılandırma olmasaydı ödeyeceği faiz yaklaşık 3 bin 580 TL olacaktı.
Ancak söz konusu faiz yapılandırma sonrasında güncellenerek, 3 bin 580 TL'den 818 TL'lere kadar düşecek.
Borcun peşin ödenmesi halinde Yİ-ÜFE güncelleme tutarı olan 818 TL'nin de yüzde 90'ı silinerek, yapılandırma öncesi 4 bin 780 TL olan borç, 1 bin 281 TL olarak ödenebilecektir.
6) Borçlar kaç taksitle ve ne kadar sürede ödenecek, peşin ödemenin bir avantajı var mı?
Peşin ödemelerde hesaplanan Yİ-ÜFE'nin yüzde 90'ı siliniyor.
Peşin yerine iki taksitle borcunu ödemek isteyenlerin de Yİ-ÜFE'nin yüzde 50'si siliniyor.
Borçlarını taksitle ödemek isteyen vatandaşlar ise Kanundaki vade farkı ödenmek suretiyle; ikişer aylık dönemlerde 6, 9, 12, 18 taksit seçeneğinden birini tercih edebilecekler.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, ödemeler 2 ayda bir yapılıyor.
Dolayısıyla 18 ay taksit seçeneğini tercih eden bir vatandaşımız borcunu 36 ayda ödeyecek. Yani 3 yıla yayılan bir ödeme planı söz konusu olabilecek.
7) İdari para cezaları için nasıl bir avantaj sunulacak?
Prim borçlarında anaparadan bir indirim söz konusu değil iken, yapılandırmaya başvuranların idari para cezalarının asılları yüzde 50'si ile bugüne kadar uygulanan faizlerin tamamı siliniyor.
İdari para cezasının kalan yarısını ise Yİ-ÜFE (Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksi) ile güncelleniyor.
Ayrıca yeni hesaplanacak tutar peşin ödenirse yine hesaplanan Yİ-ÜFE'nin yüzde 90'ı, iki taksitte ödenirse de yüzde 50'si siliniyor. Taksitle ödeme imkanı da sağlanıyor.
Örnek: 2016 yılında kesinleşen 1bin 200 TL idari para cezasının gecikme cezası ve zammı bugün 1.005,69 TL olmak üzere toplam borç miktarı 2.205,69 TL.
Borç yapılandırıldığında, borç aslı 600 TL'ye indirilecek, buna uygulanacak Yİ-ÜFE 108,65 TL olmak üzere yeni borç tutarı 708,65 TL olacak.
Bu borç 1.3.2021'e kadar ödenirse Yİ-ÜFE tutarının yüzde 90'ı da terkin edilerek 600+10,87= 610,87 TL olarak ödenecektir. İndirim oranı yüzde 72,3.
8) Sigorta borcu olanlar için ayrı bir düzenleme var mı?
Genel sağlık sigortalarında prim borçlarını yapılandırmak için müracaatına gerek yok.
GSS borçlularına 30 Nisan 2021'e kadar süre tanılıyor. Bu süre içerisinde prim borcunun ana para miktarını istedikleri gibi (peşin, taksitler halinde, parça parça) ödeyebiliyor.
30 Nisan 2021'e kadar ana para borcunun tamamının ödenmesi halinde ise bu borca ilişkin gecikme cezası ve zammı tamamen siliniyor.
Örneğin; 374 TL ana para borcu, 3 bin 344 TL gecikme cezası ve gecikme zammı olan bir genel sağlık sigortalısı 30 Nisan 2021'e kadar borcunu ödemesi halinde, 9 bin 718 TL yerine sadece ana para olan 6 bin 374 TL ödeyecek.
Ayrıca, bugüne kadar da hiç gelir testi yaptırmamış vatandaşlar, 30 Nisan 2021'e kadar gelir testine başvurur ve geliri brüt asgari ücretin üçte birinin altında çıkarsa GSS borçları siliniyor ve primleri devlet tarafından karşılanıyor.
9) Bağ-kurlu'lara bir kolaylık sağlayacak mı?
SGK, prim borcu bulunan 4/b (tarım dahil) sigortalılarının borçlarını 1 Şubat 2021 tarihine kadar ödememeleri veya yapılandırma kanunu kapsamında yapılandırmamaları halinde;
31 Ekim 2020 (Ekim ayı dahil) tarihinden önceki prim borcu bulunan hizmetleri durdurularak prim borçları siliniyor.
Bu sigortalıların faaliyetleri devam ediyor ise sigortalılıkları 1 Kasım 2020 itibariyle yeniden başlatılıyor
10) Daha önce prim borçlarını ödememesi nedeniyle hizmetleri silinen Bağ-Kur'lular için bir düzenleme var mı?
İhya düzenlemesi de Yapılandırma Kanunda yer alıyor.
Bu çerçevede 4/B sigortalıları, 1 Şubat 2021 tarihine kadar talep etmeleri halinde daha önceki düzenlemelerle durdurulmuş hizmet sürelerine ait primlerini Yİ-ÜFE ile güncellenmiş tutar üzerinden ödeyecek.
Örneğin; 1 Ocak 2009 - 31 Aralık 2010 tarihleri arasındaki sigortalılık süresi durdurulan sigortalının bu süreyi ihya edebilmek için ödeyeceği prim tutarı 2020 yılı prime esas kazanç alt sınırı üzerinden 1.015,34 x 24 = 24.368,16 TL'dir.
Yapılandırmaya başvurulursa aynı sürenin ihyası için 8.967,16 TL ödenecek. Yani yüzde 63 oranında indirim söz konusu olacak.
11) Yapılandırma hangi durumlarda bozulur?
Yapılandırma taksitlerinden ilk ikisinin süresi içinde ödenmemesi,
Bir takvim yılı içerisinde ikiden fazla taksitin ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yapılandırma hakkı kaybedilecek.
Taksit tutarının yüzde 10'u aşılmamak kaydıyla 10 liraya (bu tutar dahil) kadar yapılmış eksik ödemeler ihlal sayılmayacak.
Ayrıca, yapılandırmanın bozulması halinde, borçlular ödedikleri taksit tutarları kadar yapılandırma hükümlerinden yararlanabilecek.
12) Belediyelerin borçları konusunda da kolaylıklar öngörüldü mü?
Belediyelerin borçlarını peşin ya da tercih edecekleri 120'ye kadar eşit taksitler halinde ödeyebilecek.
Taksitler 5779 sayılı Kanundaki yüzde 40 oranı dikkate alınmaksızın genel bütçe paylarından kesilecek.
Kesinti tutarı genel bütçe vergi gelirleri tahsilat toplamı üzerinden ayrılan payların yüzde 50'sini geçemeyecek.
Taksitler genel bütçe paylarını aştığı takdirde eksik kalan tutarlar belediyelerce takip eden ay sonuna kadar vade farkı alınmaksızın ödenecek.
Belediyelerce 31 Aralık 2020 tarihine kadar yapılandırmaya başvuru yapılmaması halinde borçları 120 ay üzerinden resen yapılandırılacak.
13) İl özel idareleri ve spor kulüplerine yönelik nasıl bir uygulama olacak?
İl özel idareleri ve bunlara bağlı kuruluşlara ait borçlar,
Gençlik ve Spor Bakanlığı, Türkiye Futbol Federasyonu ve bağımsız spor federasyonlarına tescil edilmiş olan ve Türkiye'de sportif alanda faaliyette bulunan spor kulüplerine ait borçlar peşin veya ikişer aylık dönemler halinde azami 36 eşit taksitte ödenebilecek.