Türkiye ile Birleşik Krallık arasında Serbest Ticaret Anlaşması imzalanması dolayısıyla düzenlenen tören, Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ile Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Bakanı Liz Truss'ın video konferans yöntemiyle katılımıyla gerçekleştirildi.
Pekcan, Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılmasıyla iki ülke arasındaki ticaret rejiminin yeniden belirlenmesi ihtiyacı doğduğuna dikkati çekerek, bugün imzalanan anlaşmayla ülkeler arasında ikili bazda bir tercihli ticaret rejiminin tesis edileceğini belirtti.
Türkiye ve Birleşik Krallık arasında imzalanan STA sayesinde, ikili ticaretin etkin ve sorunsuz bir şekilde devam edeceğini söyleyen Pekcan, "Bu anlaşma, önümüzdeki dönemde Türkiye ve Birleşik Krallık arasındaki ticaretimizin gelişiminin en büyük teminatı olacak. Firmalarımızın rekabetçi olduğumuz sektörlerde İngiltere'ye kolay ve sorunsuz bir biçimde ihracat yapabilmelerini garanti altına alacaktır." diye konuştu.
Pekcan, Birleşik Krallık'ın, 31 Ocak 2020 tarihi itibarıyla Avrupa Birliği'nden resmen ayrıldığını ve bu yıl sonuna kadar bir geçiş süreci öngörüldüğünü hatırlatarak, Türkiye olarak bu süreci yakından takip ettiklerini, oldukça yoğun bir mesai harcadıklarını ifade etti.
Yıl boyunca hem AB hem de Birleşik Krallık makamlarıyla yoğun bir diplomasi trafiği yürüttüklerini dile getiren Pekcan, şöyle konuştu:
"Türkiye olarak temel amacımız, Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği'nden kaynaklı ticari ilişkilerimize de halel getirmeden, Birleşik Krallık ile arzu ettiğimiz bir ticaret anlaşmasını imzalamak idi. Bugün itibarıyla amacımıza ulaşmış bulunuyoruz. Anlaşmanın az sonra imzalanmasıyla birlikte, Birleşik Krallık ile aramızdaki ticaret yapısıyla ilgili bir belirsizlik kalmayacaktır. Ticaretimiz her zamanki etkinliğiyle sürecek ve inanıyorum daha da gelişecektir. Gümrük Birliği'nin 25 yıl boyunca getirdiği kazanımları korurken, Birleşik Krallık ile ilişkilerimizi imzalayacağımız Serbest Ticaret Anlaşması kapsamında daha da derinleştirme yönünde ilk adımı atıyoruz."
"TÜM BELİRSİZLİKLER, HUKUKİ VE TEKNİK HANDİKAPLAR ORTADAN KALKTI"
Bakan Pekcan, bu noktaya gelmenin kolay olmadığını vurgulayarak, AB ve Birleşik Krallık arasında yürütülen müzakerelerdeki belirsizliklere rağmen Türkiye olarak uzun süredir Birleşik Krallık ile teknik düzeydeki müzakereleri sürdürdüklerini ve üst düzeyde pek çok temas gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Bir taraftan da AB makamlarıyla süreçle ilgili istişarelere davam ettiklerini anlatan Pekcan, Türkiye açısından çok yönlü bir ticaret diplomasisi süreci yaşandığını söyledi.
Pekcan, nihayetinde Türkiye olarak Birleşik Krallık ile taslak anlaşmayı imzaya hazır hale getirdiklerini belirterek, "Artık yıl tamamlanmak üzereyken ve geçiş süreci dolmak üzereyken, Birleşik Krallık ve AB arasında anlaşma sağlanmasıyla ülkemiz ile Birleşik Krallık arasında bir serbest ticaret anlaşması imzalanması noktasında tüm belirsizlikler ve tüm hukuki ve teknik engeller de ortadan kalkmış oldu. Biz de bu çerçevede bugün itibarıyla Birleşik Krallık ile anlaşmamızı imzalayacak olmaktan büyük bir memnuniyet duyuyoruz." dedi.
"İŞ İNSANLARIMIZ GÖNÜL RAHATLIĞI İLE İNGİLTERE İLE TİCARETLERİNİ SÜRDÜREBİLİRLER"
Pekcan, oldukça kritik ve önemli bir anlaşma imzaladıklarını belirterek, "1 Ocak 2021 tarihinde Birleşik Krallık ile Gümrük Birliği ilişkimiz sona erecektir. Gümrük Birliğinin getirdiği olanak ve kazanımları mutlak suretle korumamız gerekiyordu." ifadelerini kullandı.
Yıl içeresinde, iş insanlarına her zaman "müsterih olmalarını" söylediklerini aktaran Pekcan, "İngiltere ile mevcut ticaret olanaklarımızı ortadan kaldırmayacak bir çözümü tesis edeceğimizi, bunun için gerekli tüm çalışmalarımızı yaptığımızı kendilerine belirttik. Bugün iş insanlarımızın beklentilerini karşılamanın ve onlara verdiğimiz sözü yerine getirmenin memnuniyetini yaşıyoruz. İş insanlarımız gönül rahatlığı ile bizim için her açıdan kritik bir pazar olan İngiltere ile ticaretlerini sürdürebilir." diye konuştu.
Pekcan, anlaşmanın ticarete farklı bir ivme gelmesine de vesile olmasını umduğunu vurgulayarak, "Anlaşma olmasaydı, Birleşik Krallık'a yaptığımız ihracatın yaklaşık yüzde 75'i vergi yükü ile karşı karşıya kalacak, yaklaşık 2,4 milyar dolara varan bir zararımız olacaktı. Bu risk, an itibarıyla ortadan kalkmıştır." dedi.
Birleşik Krallık ile ticaretten yatırımlara geniş bir yelpazede ortaklık ilişkisinin mevcut olduğuna işaret eden Pekcan, geçen sene ihracatın 11,2 milyar dolar, ithalatın ise 5,6 milyar dolar olarak gerçekleştiğini anımsattı.
Pekcan, Birleşik Krallık'ın, Türkiye'nin ihracatında Almanya'nın ardından ikinci sırada yer aldığını, özellikle otomotiv, televizyon, beyaz eşya ve hazır giyim başta olmak üzere pek çok sektörde ihracatın önde gelen pazarları arasında olduğunu ifade ederek, gerek üretim ve tedarik zincirleri gerekse yatırımlar bakımından da Birleşik Krallık'ın Türkiye için çok değerli bir ortak olduğunu vurguladı.
"ANLAŞMA, TÜM SANAYİ VE TARIM ÜRÜNLERİNİ İÇERİYOR"
Ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye'de Birleşik Krallık kaynaklı yatırımların 11,6 milyar dolar düzeyinde olduğunu belirten Pekcan, şöyle devam etti:
"Serbest Ticaret Anlaşmamızın karşılıklı yatırımlara da olumlu yansıyacağını değerlendiriyorum. Taraflar olarak 'tarifesiz' bir Serbest Ticaret Anlaşması akdetmeyi hedeflemiştik. Bu gerçekleşti. Anlaşma, tüm sanayi ve tarım ürünlerini içermektedir. Bugün imzalayacağımız anlaşmayı vakit kaybetmeden uygulamaya sokacağız. Anlaşma 1 Ocak 2021 tarihinde devreye girecek ve hiçbir süre kaybımız olmayacaktır.
Önümüzdeki günlerde de Birleşik Krallık Hükümeti ile yakın iş birliğini sürdürüp, STA geçiş sürecinin eksiksiz ve sorunsuz tamamlanması için gerekli adımları birlikte atıyor olacağız. Öte yandan anlaşmanın yatırımlar, hizmetler gibi alanları da kapsayacak şekilde genişletilmesi için çalışmalara mümkün olan en kısa sürede başlamayı ümit ediyoruz. Tarım alanında pazara giriş şartlarını nasıl geliştirebileceğimizi görüşeceğiz. Bazı sektörlerde karşılıklı tanıma gibi konulara eğileceğiz. İlişkilerimizi derinleştirmek için çalışmaya ara vermeden devam edeceğiz."
"BU ANLAŞMA, YENİ VE ÇOK ÖZEL BİR KİLOMETRE TAŞI"
Pekcan, Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Bakanı Liz Truss'a, ekibine ve ilgili tüm makamlara ve Ticaret Bakanlığı çalışanlarına anlaşmayı imzalamaya yönelik sergiledikleri iş birliği ruhu ve yapıcı çalışmalardan dolayı şükranlarını belirterek, şunları kaydetti:
"Tabii ki gönlümüz Sayın Truss ile birlikte bu metni fiziken ülkemizde İstanbul'da imzalamaktı. Nitekim, geçtiğimiz haftalarda, bu yönde bir hazırlığımız da oldu. Ancak gerek pandemi şartları gerek mutasyon gerek AB ile Birleşik Krallık arasındaki görüşmelerin oldukça uzaması buna imkan vermedi. Umuyorum 2021 yılında ilk fırsatta Sayın Truss'ı ülkemizde ağırlayacak ve bu anlaşmadan nasıl daha fazla yararlanacağımızı yüz yüze görüşeceğiz.
Sayın Truss, içinde bulunduğumuz küresel konjonktürde, belirsizlik ve risklerin yoğun olduğu, koronavirüsün uluslararası ticarete ve değer zincirlerini derinden etkilediği böyle bir dönemde, anlaşmamızı tamamlamış olmak oldukça değerlidir. Ülkelerimiz arasındaki ticari ilişkilerimize yeni ve sağlam bir zemin sağlayacak bu anlaşmanın tamamlanmasına desteğiniz nedeniyle bir kez daha teşekkür etmek isterim."
Türkiye ve Birleşik Krallık arasında imzalanan bu kritik ve tarihi anlaşmanın hayırlı uğurlu olması temennilerini dile getiren Pekcan, "Bu anlaşma, Türkiye ve Birleşik Krallık ilişkileri bakımından yeni ve çok özel bir kilometre taşıdır. Anlaşma, mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerimizin çerçevesinin korunması ve geliştirilmesi konusunda hükümetlerimiz arasındaki ortak anlayış ve iradenin bir sonucudur. İmzalayacağımız Serbest Ticaret Anlaşması'nın sağladığı güçlü katkıyla ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizin güçlendirilmesine yönelik adımları atmaya devam edeceğiz." diye konuştu.
ANLAŞMANIN ŞİFRELERİ
Ankara ve Londra arasındaki mevcut ticaret koşullarının devamının sağlanması için İngiltere ve Türkiye arasında ticaret anlaşması imzalanıyor. İngiltere Ticaret Bakanlığı, Türkiye'yle yapacağı ticaret anlaşmasıyla İngiltere Uluslararası Ticaret Bakanı Liz Truss, umutlu olduğunu belirtmişti.
Otomotiv, çelik ve imalat başta olmak üzere birçok ticaret alanında netlik kazandıracak anlaşma gümrüksüz ticaret düzenlemelerini kapsıyor.
YENİ DÖNEM HAYATA GEÇECEK
Başkan Recep Tayyip Erdoğan da dün Cumhurbaşkanlığı Kabinesi Toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada anlaşma ile yeni dönemin hayata geçeceğini belirtmişti.
Başkan Erdoğan, "İhracatımız 25 Aralık itibariyle 2020 yılı hedeflerinin üzerine çıkarak 166 milyar doları buldu. Bu vesile ile dış ticaretimiz açısından önemli bir müjdeyi sizle paylaşmak istiyorum. İngiltere'nin AB'den ayrılma takvimi perşembe günü başlıyor. Yapılan uzun müzakereler sonrasında İngiltere ile serbest ticaret anlaşması imzalama aşamasına geldik. Yarın bu anlamanın imzaları atılıyor. Gümrük Birliği Anlaşması'ndan sonraki en önemli ticari anlaşmamız olacaktır" açıklamasında bulundu.
Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da Twitter hesabından Birleşik Krallık ile ticari ilişkilerin yeni temeli, çerçevesi olacak Serbest Ticaret Anlaşması'nı bugün imzalayacaklarını belirterek "Hem Türkiye'nin hem de en önemli ticaret ortaklarımızdan biri olan Birleşik Krallık'ın (BK) karşılıklı olarak kazanacağı yepyeni bir dönem başlıyor." ifadesini kullandı.
BEŞİNCİ BÜYÜK TİCARET ANLAŞMASI
Türkiye ve İngiltere arasındaki ticaret hacmi 2019'da 25 milyar 250 milyon dolara düzeyindeydi ve İngiltere, Türkiye'yle imzalanacak anlaşmanın, Japonya, Kanada, İsviçre ve Norveç 'in ardından beşinci büyük ticaret anlaşması olduğunu belirtti.
İngiltere, AB'den çıkış için verilen bir yıllık geçiş sürecinin sona ereceği 1 Ocak'tan önce, şu ana dek 62 ülkeyle ticaret anlaşması yaptı.
Londra, Ankara'nın AB'yle Gümrük Birliği Anlaşması bulunduğundan, Türkiye'yle geçen hafta AB'yle anlaşmaya varıl masından önce Türkiye'yle ticaret anlaşması yapamıyordu.
Türkiye İngiltere dış ticaret hacmi geçen yıl 16.2 milyar dolar oldu (milyon dolar):
| Yıl | İhracat | İthalat | Denge | Hacim |
| 2018 | 11110 | 7740 | 3670 | 18550 |
| 2019 | 10870 | 5427 | 5444 | 16297 |
2019 yılında, bir önceki yıla göre ikili ticaret hacmi, yüzde 12 düşse de İngiltere, yüzde 4.4 payla Türkiye'nin en büyük 6. dış ticaret ortağı olmaya devam etti.
EN ÇOK ALINAN VE SATILAN MALLAR
Ticaret Bakanlığı verilerine göre Türkiye İngiltere'ye en çok altın, tekstil ve hazır giyim ürünleri, elektrikli ve elektriksiz makineler, motorlu taşıtlar ve parçaları, demir çelik ürünleri, izole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenleri satıyor. İngiltere'den ise dizel, yarı dizel motorlar, otomobil, demir/çelik döküntü ve hurdalar ile bunların külçeleri, tedavide ve korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar alıyor.
Bunun yanında 2002-2019 yılları arasında İngiliz şirketleri Türkiye'ye 11 milyar 120 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi. Söz konusu dönemde Türk şirketlerinin İngiltere'deki toplam yatırımları ise 2 milyar 969 milyon doları buldu.