BOR NASIL BİR MADEN, ÖNEMİ NEDEN KAYNAKLANIYOR?
Bor, çok çeşitli bileşik yapma kapasitesine ve nötronları absorbe etme özelliğine sahip olmasından sanayinin vazgeçilmez hammaddelerinden. Dünyada stratejik öneme sahip olan bor, savunmadan cam sektörüne, seramikten tarıma ve temizlik ürünlerine çok çeşitli alanlarda kullanılıyor.
Dünyada 4.5 milyar ton bor rezervi var. Bu rezervin 3.3 milyar tonu Türkiye'de. Yani yaklaşık yüzde 73'ü. Geri kalan 1.2 milyar tonu rakip ülkelerde. ABD'nin rezervi yüzde 6, Rusya yüzde 8, Çin, Şili, Peru, Arjantin yüzde 3. Türkiye'de Eskişehir, Kütahya ve Balıkesir'de çıkıyor. Peki, yıllık bor tüketimi dünyada ne kadar? 4 milyon ton civarında. Bu hesaba göre dünyada hiç bor olmasa, bir tek bizde olsa, dünyanın bor ihtiyacını 1000 yıl biz veririz.
Rezerv, üretim ve satışta 'dünya bor lideri'yiz. Dünya bor sektöründeki talebin yaklaşık yüzde 56'sı Türkiye, yüzde 28'i Amerika olmak üzere 2 ana üretici tarafından karşılanıyor. Ayrıca, Rusya, Çin, Şili ve Arjantin gibi ülkeler de belirli paya sahip. Dünya bor üretim kapasitesi yaklaşık 5.7 milyon ton, üretim potansiyeli tüketimden çok fazla. Bizim tek başımıza yaklaşık, 2.8 milyon ton üretim kapasitemiz var.
BOR DÜNYADA HANGİ ALANLARDA KULLANILIYOR?
Bor çok fazla alanda kullanılıyor. Başlıca cam, seramik ve tarım sektörlerini de sayabiliriz. Dünya bor ürünleri tüketiminin yüzde 48'i cam, yüzde 15'i tarım, yüzde 15'i seramik-frit, yüzde 3'ü deterjan-temizlik sektörlerinde. Bor ürünlerinin bu sektörlerdeki kullanımı; cam ve seramik üretim prosesi ve ürün kalitesinde iyileştirirken, tarımda da gelecekte kullanımı daha da artacak. Bor ürünleri tarımda da mikrobesleyici olarak kullanılmakta, hem ürün kalitesini hem de üretim rekoltesini artırıyor. Sağlık sektöründe de bor ürünlerinin kullanımı her geçen gün artıyor.
GELELİM STRATEJİK TARAFINA. BORA GELECEĞİN MADENİ DENİYOR...
Özellikle savunma sanayi için önemli olan ve ileri teknolojili nihai ürünlerin üretilmesi için önemli girdilerden olan bor karbürün ülkemizde üretilmesine yönelik çalışmaları başlattık. Kaliteli bir ürün üretmek isteyen Türkiye'nin borunu almak durumunda. Bu stratejik dönüşümle, bor madenindeki kolemanitteki katma değer, borik asit gibi rafine ürünlerde 3 katına, bor karbür gibi ürünlerde 150 katına, bu ürünlerin kullanıldığı zırh yapımı ve nükleer gibi sektörlerde ise 500 hatta 2 bin katına çıkarılabilmektedir.