Dijital para kavramının ön plana çıkmasıyla son dönemlerde kripto paralarda çeşitlilik artmaya başladı. Bitcoin, Ethereum, Litecoin, Tron, Monero, XRP vb. gibi kripto paralar son günlerde daha da popüler hale geldi. Bu kervana katılanlardan biri de Caizcoin oldu. 'İslam alimlerinden onaylı' olduğu söylenen bu coin sonrası vatandaşlar kripto paranın caiz olup olmadığını merak etmeye başladı. Peki, Bitcoin haram mı? Kripto para Bitcoin caiz mi? Kripto para hakkında Diyanet'in fetvası var mı? İşte detaylar...
KRİPTO PARA NEDİR?
Kripto para (veya kripto varlık), işlemlerini güvenceye almak için kriptografi yani şifreleme kullanan, çalışma şekli nakite alternatif bir değişim aracı olarak tasarlanmış bir dijital varlık, bir sanal unsurdur. Kripto paralar bir nevi dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz'dir. Kripto varlıklar, merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerin aksine tümüyle merkeziyetsizlerdir.Her bir kripto paranın merkeziyetsizliği, umumi işlem veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri (ledger) olarak işlev gören bir blok zincirinden gelmektedir.
2009'da Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan Bitcoin, ilk merkeziyetsiz kripto paradır. O zamandan beri birçok farklı kripto para ortaya çıkmıştır. Bunlara genellikle altcoin denilir ki bu kısaltma alternatif ve coin yani madeni para'nın birleşimidir.
Uzmanlar, kripto paraların toplam piyasa değerinin önümüzdeki yıllarda 1-2 trilyon dolara kadar çıkabileceğini tahmin etmektedirler.
KRİPTO PARA BİTCOİN CAİZ Mİ? HELAL Mİ, HARAM MI?
Kripto paraların kullanımı hakkında Diyanet'in fetvası bulunmaktadır. Resmi siteden fetvaya bakabilirsiniz.
DİYANET'E GÖRE KRİPTO PARA KULLANIMI CAİZ Mİ?
Soru: Dijital kripto paraların kullanımının dini hükmü nedir?
Cevap: Kullanıcılar arasında değişim ya da kıymet ölçüsü olarak genel kabul gören, kaynağı itibariyle kullanıcılara güven veren her türlü paranın kullanımı caizdir.
Bu noktada önemli olan husus, para olarak bilinen değişim aracının kendi özünde yani üretim şeklinde, sürüm aşamalarında ve muhataplık niteliğinde büyük belirsizlik (garar) içerip içermemesi, bir aldatma (tağrir) aracı olarak kullanılıp kullanılmaması ve belli bir kesimin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine vesile olup-olmamasıdır.
Son yıllarda ortaya çıkan ve birçok çeşidi bulunan, dijital-kripto paralardan her birini kullanmanın hükmünü yukarıdaki genel ilkeler doğrultusunda değerlendirmek gerekir.
Buna göre kendi özünde ciddi belirsizlikler taşıyan, aldanma ve aldatma riski ileri düzeyde olan, dolayısıyla herhangi bir güvencesi bulunmayan ve kamuoyunda saadet zinciri olarak bilinen uygulamalar gibi belirli kesimlerin haksız ve sebepsiz zenginleşmesine yol açan dijital kripto paraların kullanımı caiz değildir.
BİTCOİN CAİZ Mİ?
Sanal para özellikleri arasında yer alan herhangi bir merkezi finansal kuruma ait olmayan ve doğrudan ticari alışveriş imkânı sunan şifrelenmiş para birimi olarak değerlendirilmektedir. Para biriminin hükmü olabilmesi için öncelikle herhangi bir devlet otoritesine geçmeli ya da altın, zati gibi değerlere sahip olması gerekmektedir. Bu sebeple kripto paralar devlet teminatı altında değildir. Yani anında değer kazanıp kaybetme gibi durumlarda spekülasyonun çok olduğu ve meşru olmayan işlemlerde devlet gözetiminde olmadığı ve alım satım işlemleri aşamasında Bitcoin'in dinen uygun olmadığı görülmektedir.