Panama bandıralı konteyner gemisi The Ever Green'in Süveyş Kanalı'nda kontrolden çıkarak karaya oturması ile başlayan kriz derinleşiyor. Kanalı her iki yönde tıkayan 400 metre uzunluğundaki dev gemi, günlük tahmini 9,6 milyar dolar zarara yol açıyor. Global ticareti âdeta felç eden kriz, Türkiye'nin de merkezinde bulunduğu Tarihî İpek Yolu'nun en güvenli rota olduğunu bir defa daha ortaya koydu. Çin'den Londra'ya uzanan üç büyük ticaret yolu bulunuyor. Bunlardan biri Süveyş Kanalı'nın da içinde bulunduğu Okyanus Yolu... Diğeri Rusya üzerinden geçen Kuzey Koridoru... Üçüncüsü de Çin'i, Türkiye üzerinden Avrupa'ya bağlayan Tarihî İpek Yolu. Süveyş Krizi ile birlikte birçok analist Tarihî İpek Yolu'nun en güvenli rota olduğunu belirtiyor.
EN KÂRLI GÜZERGÂH
Türkiye Gazetesi'nin haberine göre Çin'den çıkan bir konteyner, Kuzey Koridoru'nu kullanarak Avrupa'ya 15-20 günde ulaşıyor. Üstelik 10 bin kilometre yol katediyor. Süveyş Kanalı'nın içinde bulunduğu ve son kaza ile gündeme gelen Okyanus Koridoru kullanılırsa bir konteyner, 20 bin kilometre yol geçerek 45-60 gün içinde Avrupa'ya gidiyor. Ancak Tarihî İpek Yolu; 7 bin kilometre ve 10-15 gün aralığı ile hem maliyet hem zaman açısından en mantıklı, kazançlı ve güvenli rota olarak öne çıkıyor.
ÇİN DEVREDE
Resmî ziyaretleri doğrultusunda iki gün önce Türkiye'ye gelen Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Vang Yi; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlût Çavuşoğlu ile istişarelerde bulundu. Görüşmede Süveyş Kanalı'nda yaşanan lojistik krizinin de ele alındığı belirtildi. "Süveyş'e en güvenli alternatif rotanın Tarihî İpek Yolu olduğu" konusunun gündeme geldiği toplantıda, Çin'in bu güzergâhı kullanmak istediği ve Türkiye ticaretini artırmak niyetinde olduğu öğrenildi. Ayrıca Türkiye ile Çin arasındaki diplomatik ilişkilerin başlamasının 50. yılı olması sebebiyle de ekonomik anlamda yeni projelerin hayata geçeceği ve 2021'in Türkiye-Çin ilişkileri açısından önemli bir yıl olduğu ifade edildi.
8 TRİLYON $'LIK YATIRIM
Tarihî İpek Yolu'nun canlandırılması amacıyla geçtiğimiz yıllarda "Bir Kuşak Bir Yol" projesi hayata geçirildi. Çin'in önderliğinde hayata geçen proje için 8 trilyon dolar yatırım yapılması öngörülüyor. Türkiye, projede "Orta Koridor" olarak adlandırılan güzergâh üzerinde yer alıyor. Türkiye'nin projedeki yatırım tutarı da 40 milyar doları bulacak. Türkiye, "Bir Kuşak Bir Yol" projesinde jeopolitik konuma sahip. Yavuz Sultan Selim ve Osmangazi Köprüleri, 18 Mart Çanakkale Köprüsü, Marmaray ve Avrasya Tüneli gibi mega projeler "Bir Kuşak Bir Yol" projesinin mihenk taşlarını oluşturuyor.
VİZYONSUZLARIN HEDEFİNDEKİ DEV PROJELER DÜNYAYI SIRTLAYACAK
Son dönemde hayata geçen ancak geçiş garantisi, maliyetler gibi işin tabiatında bulunan unsurlarla sürekli muhalefet tarafından hedef alınan dev ulaşım projeleri, bugün Türkiye'yi bölgesinde küresel ticaret üssü hâline getiriyor. Bakü-Tiflis-Kars demir yolu hattının tamamlanması, Tarihî İpek Yolu'nun yeniden canlandırılması için önemli bir adım oldu. Geçen yıl Türkiye'den Çin'e ilk ihracat treni kaldırıldı. Marmaray'dan kalkan tren iki kıta, iki deniz ve beş ülke geçerek 10 günde yükünü Çin'e ulaştırdı. Böylece Çin'e demir yolu ile ilk kesintisiz ihracat gerçekleşmiş oldu. Bugün söz konusu seferler belli bir rutinde devam ediyor. Öte yandan 2019 yılının sonlarında da, Çin'in Xi'an şehrinden yola çıkan tren, Marmaray'ı kullanarak Avrupa'ya geçmişti. "China Railway Express", onlarca ülkeyi aşarak Prag'a varmıştı. Uzak Asya ile Batı Avrupa arasındaki yük taşımacılığı, ortalama 18 güne kadar geriledi. Bu arada 1915 Çanakkale Köprüsü'nün de tamamlanmasıyla Çin'den Londra'ya uzanan ticaret yolu daha da güçlenecek. Proje, "Bir Kuşak Bir Yol Projesi" çerçevesinde Türkiye'nin öncülük ettiği "Orta Koridor" girişiminin en önemli parçası olacak.
SÜVEYŞ'TE KAPANMA, LNG SEVKİYATINI VURDU
Geçen sene Katar'dan Avrupa'ya Süveyş Kanalı üzerinden, haftada ortalama beş adet olmak üzere toplam 260'a yakın LNG yüklü gemi gönderildi. Süveyş Kanalı, küresel LNG ticaretinin yüzde 8'ini oluşturuyor. Kanalda karaya oturarak deniz trafiğinin durmasına sebep olan dev gemiyi kurtarma çalışmaları devam ederken, kanalın birkaç hafta boyunca kapalı kalma ihtimali, Avrupa'ya giden LNG kargoları için büyük risk oluşturuyor. Hâlihazırda nisanın ilk haftasında Avrupa'daki LNG terminallerine varması planlanan ancak şu anda Süveyş Körfezi'nde bekleyen üç dolu LNG gemisi bulunuyor. İki haftalık kapanmanın, 2 milyon metreküp LNG sevkiyatını durdurması ve bunun da Avrupa'ya enerji arzında sıkıntılara sebep olabileceği belirtiliyor.