İşten çıkarma yasağı ne zaman bitecek? İşten çıkarma yasağı pandemi döneminde en çok merak edilen konulardan birisi oluyor. Kısa çalışma ödeneğinin sona ermesinin ardından gözler işten çıkarma yasağına çevrildi. İşçileri ilgilendiren yeni bir karar da duyuruldu. Peki, işten çıkarma yasağı Kod 29 nedir?
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI KOD 29 NEDİR?
Koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinden çalışanları korumak için 16.04.2020 tarihinden itibaren fesih kısıtı uygulaması getirildi.
İş Kanunu'nunda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayılmıştı. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içeriyor. Bu hallerin tamamında iş akdinin feshi durumunda işten ayrılış işlemlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirimleri "29 nolu kod" üzerinden yapılıyor.
Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlendi.
Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecek.
Ayrıca, 16.04.2020 tarihinden itibaren uygulanan fesih kısıtını delmek amacıyla, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışı olmaksızın "Kod-29" kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı yönünde iddialar ortaya atılmıştı.
Geçmiş dönem SGK verilerine göre işten ayrılış nedeni "Kod-29" olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara göre;
2018: 233.430
2019: 194.524
2020: 176.662 olmuştu.
Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni "Kod-29" olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişiye geriledi.
İŞTEN ÇIKARMA YASAĞI NE ZAMAN BİTECEK?
Cumhurbaşkanı Kararı ile İş Kanunu uyarınca işverenin çalışanını işten çıkarma yasağı, 17 Mart'tan itibaren 2 ay daha uzatıldı. Karar Resmi Gazete'de yayımlandı. Buna göre işten çıkarma yasağı 17 Mayıs'a kadar uzatıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan kararla, 4857 sayılı İş Kanunu'nda işçilerin iş akitlerinin feshedilmesinin önüne geçilmesine yönelik düzenlemeyi içeren geçici 10'uncu maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında belirtilen sürelerin, 17 Mart 2020 tarihinden itibaren 2 ay daha uzatılması düzenlendi.
İş Kanunu'na 16 Nisan 2020 tarihinde eklenen geçici madde ile iş veya hizmet sözleşmelerinin, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller, iş veya hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi, iş yerinin faaliyetinin sona ermesi, işin sona ermesi halleri dışında, 3 ay süreyle işveren tarafından feshedilmesi yasaklanmıştı.
Ayrıca geçici maddede işverene, çalışanlarını 3 aylığına ücretsiz izne ayırmasına ilişkin düzenlemeye de yer verilmişti.
Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu düzenlemelerin süresi, 17 Mart'tan itibaren 2 ay daha uzatıldı.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ise Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, "Normalleşme sürecinde istihdamı korumak için tedbirlerimize devam ediyoruz. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'ın kararıyla Nakdi Ücret Desteği ve Fesih Kısıtı'nı 2 ay süreyle uzatıyoruz." ifadesini kullandı.
