Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na Vedat Bilgin'in getirilmesi, Emeklilikte Yaşa Takılan (EYT) yüz binlerce kişiyi heyecanlandırdı. Bakan Bilgin, 2019 yılında EYT'lilerle ilgili yaptığı çalışma ile gündeme gelmişti. Çalışma Bakanlığının önümüzdeki dönemde önemli çalışmalara imza atılması bekleniyor. Bu çalışmalardan biri de uzun yıllardır gündeme gelen EYT'lilerin sorunlarının çözümü. Bakanlığın ayrıca; çalışanlar ile işverenlere sunulacak yeni ödeme ve teşvikler, kısa çalışma modelleri, istihdamın artırılması gibi birçok alanda iyileştirici adımlar atacağı ifade ediliyor.
EYT'liler, sosyal medyada yüzlerce paylaşım yaptı. "İlk icraat EYT olsun" etiketini kullanan vatandaşlar, Bakan Bilgin'e çağrı yaparak, mağduriyetlerinin çözülmesini istedi.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR NE DEMEK?
8 Eylül 1999 tarihinden önce kadın 20; erkek 25 yıl sigortalılık ve 5000 gün prim koşulunu yerine getirerek emekli olabiliyordu. 8 Eylül 1999 tarihinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı kademeli olarak kadınlarda 58, erkeklerde 60'a çıkartıldı. 2008 yılında yapılan ikinci değişiklikle de emeklilik yaşı 2036'dan itibaren yeniden kademeli olarak artırılarak kadın ve erkeklerde 2048 yılında 65'te eşitlenecek. 2020 Kasım SGK verilerine göre emeklilikte Yaşa Takılan kişi sayısı 5 milyon 187 bin 382 kişi.
EMEKLİLİKTE YAŞ ŞARTI KALDIRILDI MI?
1992 yılında Süleyman Demirel hükümeti döneminde emeklilikte yaş şartı kaldırıldı. Kadınlara 20 yıl sigortalılık ve 5000 prim günüyle, erkeklere de 25 yıl sigortalılık 5000 prim günüyle emekli olma hakkı tanındı. Bu değişiklik dolayısıyla 5000 prim gününü dolduran ve 18 yaşında işe giren kadınlar 38 yaşında, erkekler ise 43 yaşında emekli olmaya başladı. 4447 sayılı kanun ise 8 Eylül 1999'dan sonra işe girenlerde emeklilik yaşını kadınlarda 58'e, erkeklerde 60'a çıkartılmıştı.
EYT SORU VE CEVAPLARI
Soru: 30 Mayıs 1981 doğumluyum. İlk işe girişim 1 Ocak 1997. 6500 gün primim var. Emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası onaylanırsa, durumum ne olur? Kenan YALÇIN
Cevap: 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Ocak 2022'den sonra sizin gibi sigortalılık süresi ve prim şartını sağlayıp, emekli olmak için aranan yaşın dolmasını bekleyenleri emekli edecek bir yasa çıkartılırsa tabii ki siz de emekli olabilirsiniz. Ancak bu konuda fazla umutlu olmamak lazım. Çünkü EYT yasası çıkartılmayacağı bizzat Cumhurbaşkanı'nca açıklanmış bulunuyor.
BORÇLANMA EMEKLİLİĞİMİ 2 YIL ÖNE ÇEKER Mİ?
SORU: 7 Mayıs 1963 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 24 Mart 1990. Bağkur'a 2010-2012 arasında 956 gün prim ödemem var. Şimdi sigortalı olarak çalışıyorum. Toplamda 2750 gün sigortam bulunuyor. Askerliğimi yatırırsam ne zaman emekli olurum? Askerliği yatırmam emekliliğimi 2 yıl öne çeker mi? Mehmet BOLAT
CEVAP: Sorunuzdan SSK ve Bağkur prim toplamınızın 2750 gün olduğu anlaşılıyor. Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödemede ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 850 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi, 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (hemen başlayıp ara vermeden prim ödemeniz halinde 3 Eylül 2023'te). Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 310 gün de prim ödeyerek priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 60 yaşınızı dolduracağınız 7 Mayıs 2023'te emekli olabilirsiniz. Askerlik borçlanması emekliliğinizi 2 yıl değil sadece 4 ay öne çeker.
İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDEMESİ BAĞKUR'A SAYILIYOR
Soru: 21 Kasım 1963 doğumluyum. İlk SSK giriş tarihim 21 Ağustos 1992. Bağkur'da çocuk borçlanmam dahil 6 yıl 7 ay 2 gün primim bulunuyor. Ayrıca SSK'ya da 1802 gün prim ödemem var. Kalan günlerim için SGK'ya başvurursam isteğe bağlı sigorta yaptırabilir miyim? Bağkur ve SSK primlerimin toplamı 2372 gün. 3600 gün ve 58 yaşa tabi miyim? Ayşe BOZKURT
Cevap: Sorunuzda bir yanlışlık olmalı. SSK ve Bağkur prim toplamınızın 2372 gün olduğunu belirtmektesiniz. Oysa 6 yıl 7 ay 2 gün (2372) Bağkur'la, 1802 gün SSK priminin toplamı 4174 gün eder. Bu hesap doğru ve 1802 gün SSK prim ödemeniz Bağkur prim ödemenizden sonraysa, SSK'dan yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 3600 günden fazla priminiz olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız 21 Kasım 2021'de emekli olabilirsiniz. Ayrıca SSK'ya isteğe bağlı prim ödeyemeyeceğinizi belirtelim. Çünkü isteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur'a sayılıyor. Bağkur ve SSK'ya hangi tarihler arasında ve kaç gün prim ödediğinizi bildirmeniz halinde, sorunuza daha net cevap verebiliriz.
61 YAŞINIZI ÇALIŞMADAN BEKLEYİP EMEKLİ İKRAMİYENİZİ ALABİLİRSİNİZ
SORU: 18.5 yıllık öğretmenim. Memuriyete 1998'in Mart ayında başladım, şimdi 46 yaşındayım. 2016'da ihraç edildim. Hiçbir SSK girişim yok. Sadece Emekli Sandığı hizmetim var. Askerliğimi asteğmen olarak yaptım. Emekli ikramiyesi alabilir. Harun ÖZER
CEVAP: Bundan sonra herhangi bir sigortalılık statüsünde çalışmazsanız, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olur ve memuriyet süreniz için emekli ikramiyesi de alırsınız.