Sosyal Güvenlik Kurumu, Türkiye'de binlerce kişinin gelir kapısı olan ev hizmetlerine ilişkin sorulara on başlıkta yanıt verdi. İşte, ev hizmetlerinde kolay sigorta işlemleri ve merak edilen soruların yanıtları şöyle:
HANGİ İŞLER EV HİZMETİ SAYILIYOR?
Temizlik, ütü, yemek yapma, çamaşır, bulaşık yıkama, alışveriş ve bahçe işleri ile çocuk, yaşlı veya özel bakıma ihtiyacı olan kişilerin bakım işlerinin ev halkı dışındaki bireyler tarafından yapılması ev hizmeti sayılıyor.
EV SİSTEMLERİNDE ÇALIŞMAYLA İLGİLİ YENİ UYGULAMADAN HANGİ İŞVERENLER YARARLANABİLİR?
Yeni uygulamadan gerçek kişiler yararlanacak olup tüzel kişilerin talepleri kabul edilmeyecek. Evde oturan üçüncü dereceye kadar akrabaların yaptığı işler ev hizmeti sayılmıyor.
EV İŞİNDE ÇALIŞANLARIN SİGORTALILIĞI NASIL SAĞLANACAK?
Bu işlerin ay içinde 10 günden az ve 10 günden fazla yapılıp yapılmadığına göre işlem yapılacak. Ayda 10 günden az çalışanlar iş kazası ve meslek hastalığı yönünden sigortalı sayılacak, primleri çalıştıran kişi tarafından ödenecek, sigortalılar isterlerse takip eden ayın sonuna kadar uzun vade (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödeyebilecek. Ayda 10 gün ve üzerinde çalışanların primleri işverenleri tarafından kolay işverenlik uygulamaları çerçevesinde yatırılacak. Evinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar bu kişiler için çalıştırdıkları her bir gün için asgari ücretin günlük tutarının yüzde 2'si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödenecek. İş kazası ve meslek hastalığında 1Ocak 2021-31 Aralık 2021 tarihleri arasında bir gün için ödenecek tutar 2.39 lira.
SGK'YA BAŞVURULAR NASIL YAPILACAK?
Ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için bunları çalıştıranlar "Ev hizmetlerinde on günden az çalıştıracaklara ilişkin form" ile kuruma müracaat edecektir.
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az süre ile sigortalı çalıştıranlar "www.turkiye.gov.tr" uygulaması aracılığıyla da müracaat edebilecek.Çalışanların kolay tescil edilebilmesi, tahsilatın daha kolay yapılabilmesi için cep telefonu kısa mesaj servisi (SMS) aracılığı ile de işlem yapılabilir. Sigortalı çalıştıracak kişinin bir defaya mahsus SMS ile kendi TC numarasını yazıp "5510" kısa mesaj servisine kendini "çalıştıran" olarak kaydettirmesi, daha sonra çalıştıracağı kişinin TC numarası ve ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini "5510" kısa mesaj servisine göndererek sigortalı için tescil kaydı oluşturulması yoluyla yapılacak. Ayda 10 günden az çalışanların ayın farklı çalışma günleri için ayın hangi gününde çalıştıracağı bilgisini "5510" kısa mesaj servisine her bir gün için ayrı SMS gönderilmesi gerekmektedir. Kullanılacak cep telefonu hattının mobil ödemeye açık olması gerekiyor.
AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLAR HER DEFA MÜRACAAT EDECEK Mİ?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranların bu çalışmanın takip eden aylara da devam etmesi halinde ev hizmetlerinde on günden az çalıştırılacaklara ilişkin formun "Çalışma devamlı mı ?" kısmının işaretlenmesi yeterli olacak. "www.turkiye.gov.tr" uygulaması ve Kısa Mesaj Servisi (SMS) ile müracaat edenlerin her bir çalışma (gün ve kişi) için ayrıca işlem yapılması gerekiyor.
EV HİZMETLERİNDE KİMLER AYDA 10 GÜNDEN AZ SÜREYLE ÇALŞIBİLİR?
Herhangi bir çalışması olmayanlar, isteğe bağlı sigortalılar, Kurumdan aylık ve gelir alanlar bu kapsamda çalışabilir. Emekli aylığı alanların aylıkları kesilmez, bunlardan ayrıca uzun vade ve genel sağlık sigortası primi alınmaz.
BU KAPSAMDA OLANLAR EMEKLİLİK SİGORTASI PRİMİ ÖDEYECEK Mİ?
Ev hizmetinde ayda 10 günden az çalışan sigortalılar için ayrıca 30 gün üzerinden uzun vadeli sigorta kolları (emeklilik) ve genel sağlık sigortası primi ödemelerine imkân sağlanmış olup sigortalıların bu primi ödemeleri için Kuruma müracaat etmelerine gerek bulunmuyor. Ev hizmetinde çalışan kişinin uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödemesi için çalıştıran kişi tarafından 1 gün iş kazası primi bildirilmesi yeterli olacak.
ÖDENECEK EMEKLİLİK VE SAĞLIK SİGORTASI PRİME NE KADAR?
Ev hizmetlerinde ayda 10 günden az çalışanlar 1 Ocak 2021-31 Aralık 2021 tarihleri arasında 30 gün için bin 162 lira ödeyecek. Uzun vade ve genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödemeleri halinde sağlık yardımlarından faydalanabilecek. Prim ödememeleri halinde ise sağlık yardımları önceki statüleri üzerinden verilmeye devam edecek. Örneğin eşinden dolayı sağlık yardımlarından yararlanan ev hizmetlerinde gündelikçi olarak çalışan kadın sigortalının uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödememesi halinde eşinden dolayı sağlık yardımı almaya devam edecek. Babasından dolayı yetim aylığı alan kızın ev hizmetinde 10 günden az çalışması uzun vade ve genel sağlık sigortası primi ödenmemesi halinde yetim aylığı kesilmeyecek, sağlık yardımlarını almaya devam edecek.
EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜNDEN AZ SİGORTALI ÇALIŞTIRANLARIN BAŞKA YÜKÜMLÜLÜĞÜ VAR MI?
Ev hizmetinde ayda 10 günden az sigortalı çalıştıranlar işveren sayılmayacak olup sadece sigortalılar adına iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeyecek. İşyeri tesciline ilişkin işyeri bildirgesi, sigortalı tesciline ilişkin işe giriş bildirgesi, prim tahakkuk ve ödemeler için aylık prim ve hizmet belgesi, sigortalının işten ayrılması halinde düzenlenen işten ayrılış bildirgesi, 10 günden az sigortalı çalıştıranlardan alınmayacak.
YABANCI UYRUKLULAR 10 GÜNDEN AZ SÜRELİ ÇALIŞTIRILABİLİR Mİ?
Yasa kapsamında yabancılara bir yıl süreli çalışma izni verilmekte olduğundan yabancılar kısmi süreli çalıştırılamıyor. Yabancı uyrukluların ev hizmetlerinde 10 günden az süre ile çalıştırıldığının tespiti halinde bunlar hakkında 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenlere ilişkin hükümler uygulanacak ay içinde çalışma gün sayısı 30 gün olarak alınıyor.