"ESNAFIMIZA 9 MİLYAR LİRA HİBE DESTEĞİNDE BULUNDUK"
Kovid-19 salgını sürecinde atılan adımları da anlatan Oktay, 2,5 milyona yakın esnafa toplam 9 milyar lira hibe desteğinde bulunduklarını bildirdi.
Oktay, işletmelerin finansmana erişimini kolaylaştırmak amacıyla Kredi Garanti Fonu limitini arttırdıklarını anımsatarak, "Bu kapsamda, vatandaşlara, esnaf ve firmalara Hazine destekli kredi paketleri oluşturduk. Toplamda 143 milyar lira tutarında kurumsal ve bireysel kredinin ertelemesini yaptık." ifadesini kullandı.
Salgın kapsamında ekonomiyi desteklemek amacıyla alınan tedbirlerin ağustos itibarıyla 705,5 milyar liraya ulaştığını dile getiren Oktay, "Bu kapsamda Kovid-19 salgını ile mücadele kapsamında uygulanan tedbirlerin ekonomik büyüklüğü ise Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 10,6'sına ulaşmıştır." dedi.
Oktay, Kovid-19 salgınına karşı mücadelede Türkiye'nin dünyanın en başarılı ülkeleri arasında olduğunu ve 114,4 milyon doz aşı ile dünyada 7. sırada yer alındığını söyledi.
Türkiye'de toplam nüfusa oranla en az bir doz aşılananların oranının yüzde 66 olduğunu ve bu oranın dünya ortalamasının üzerinde olduğunu belirten Oktay, yerli aşı çalışmalarına ilişkin şu bilgileri verdi: "Vatandaşlarımızın sağlığını ve refahını güvence altına almak için yerli aşı çalışmalarını destekliyoruz. Yerli aşımız olan TURKOVAC'ın Faz-3 çalışmaları son hızla devam etmektedir. Virüs Benzeri Parçacık (VLP) aşımızın da Faz-2 aşaması tamamlanmıştır. Önümüzdeki günlerde Faz-3 aşamasına geçmesini bekliyoruz. Çalışmalarını yakından takip ettiğimiz yerli aşılarımızı, en kısa sürede vatandaşlarımızın ve tüm insanlığın hizmetine sunmayı hedefliyoruz. Salgın sonrası toparlanma sürecinde gelişmiş ülkelere yakınsama sürecimiz de hızlanacaktır. 2002 yılında 9 bin 279 dolar olan Satın Alma Gücü Paritesine göre kişi başı gelirimizin 2022 yılında hedeflediğimiz büyüme artışı ile 33 bin 605 dolara çıkmasını bekliyoruz. 2021 yılı sonunda Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın yüzde 3,5'i kadar bir bütçe açığı oluşacağını öngörmekteyiz. Salgına ilişkin tedbirlerin sürdürüldüğü bu yıl, sene başında yüzde 4,3 olarak hedeflediğimiz bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasılaya oranını 2020 yılıyla aynı seviyede tutmayı öngörüyoruz. Bütçe açığının program döneminde sırasıyla yüzde 3,5, yüzde 3,2 ve yüzde 2,9 seviyelerinde gerçekleşmesini hedefliyoruz. "
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020 yılı Kesin Hesap Kanun Teklifine ilişkin temel büyüklüklere değinerek, "2020 yılında; bütçe giderleri 1 trilyon 204 milyar, bütçe gelirleri 1 trilyon 28 milyar, bütçe açığı 175,3 milyar, faiz dışı açık 41,3 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. 2020 yılında 175,3 milyar lira olarak gerçekleşen Merkezi Yönetim bütçe açığı, başlangıçta öngörülen açığın 36,4 milyar lira üzerinde, yıl sonu gerçekleşme tahmininin ise 63,9 milyar liranın altında gerçekleşmiştir."
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "Ne vesayet odaklarının ne sosyal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de hukuki süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiçbir hükmü yoktur. Avrupa Komisyonunun yanlı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış etki ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil şekilde işlemeye devam edecektir." dedi.
Oktay, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin sunumunda, 2021 yılı merkezi yönetim bütçe gerçekleşmelerine ilişkin yıl sonu beklentilerini paylaştı.
2021 yılında; merkezi yönetim bütçe giderlerinin 1 trilyon 506,3 milyar lira; merkezi yönetim bütçe gelirlerinin 1 trilyon 276,3 milyar lira; bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ve faiz dışı açığın 50 milyar 473 milyon lira olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini dile getiren Oktay, "2021 yıl sonu bütçe açığının 230 milyar 16 milyon lira ile bütçe başlangıç hedefinin 14 milyar 977 milyon lira altında gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu açığın milli gelire oranının ise yüzde 3,5 olacağını öngörüyoruz." bilgisini verdi.
Oktay, 2021 yılında vergi gelirlerinin ise yaklaşık 1 trilyon 58 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise yaklaşık 218,4 milyar lira olacağının öngörüldüğünü bildirdi.
2022 yılı bütçesinin, Orta Vadeli Program uyarınca amaçlanan ekonomik, sosyal ve mali hedefleri gözetecek şekilde hazırlanarak komisyona sunulduğunu ifade eden Oktay, 2022 yılı bütçesinde bütçe giderleri 1 trilyon 751 milyar lira; faiz hariç giderler 1 trilyon 510,6 milyar lira; bütçe gelirleri 1 trilyon 472,6 milyar lira; vergi gelirleri 1 trilyon 258,3 milyar lira; bütçe açığının 278,4 milyar lira olarak öngörüldüğünü kaydetti.
2021 yılına göre 2022 yılı bütçe ödenekleri yüzde 30,1 arttığını belirten Oktay, bu artışın yaklaşık 404,8 milyar liraya denk düştüğünü söyledi.
2022 Yılı Bütçesinde, personel giderlerinin 424,8 milyar lira, Sosyal Güvenlik Kurumlarına devlet primi giderlerinin 69,1 milyar lira, mal ve hizmet alım giderlerinin 128,1 milyar lira, cari transferlerin 657,3 milyar lira, sermaye giderlerinin 132,3 milyar lira, sermaye transferlerinin 10 milyar lira, borç verme giderlerinin 61,6 milyar lira, yedek ödeneklerin 27,4 milyar lira, faiz giderlerinin 240,4 milyar lira olduğunu ifade eden Oktay, 2022 yılında Merkezi Yönetim Bütçe gelirlerinin 2021 yılı gerçekleşme tahminine göre yüzde 15,4 artışla 1 trilyon 472,6 milyar lira, vergi gelirlerinin yüzde 18,9 oranında artarak 1 trilyon 258,3 milyar lira, vergi dışı gelirlerin ise 214,3 milyar liraya ulaşacağının tahmin edildiğini bildirdi.
"YATIRIMLARA AYRI BİR ÖNEM VERİYORUZ"
Oktay, 2022 yılı bütçesinin, nitelikli istihdam oluşturan, ihracata dayalı, istikrarlı, dengeli ve gelir dağılımı adaletini gözeten bir büyüme yapısı oluşturma amacı doğrultusunda, salgın sonrası toparlanma sürecinde büyüme potansiyelini arttırma, Türkiye'nin yeşil dönüşümünü ivmelendirme ve milli teknoloji hamlesi çerçevesinde yenilikçiliği yaygınlaştırma hedeflerini desteklediğini dile getirdi.
Sürdürülebilir ve sağlıklı gelir kaynaklarının arttırılması için vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde verginin tabana yayılması ve gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmaların, bu dönemde de sürdürüleceğini vurgulayan Oktay, şöyle konuştu: "2021 yılı bütçesiyle birlikte hayata geçirilen performans esaslı program bütçe sistemi, paydaşlardan alınan geri dönüşler doğrultusunda geliştirilerek, çıktı ve sonuç odaklı bütçeleme yaklaşımının yaygınlaştırılması sağlanacaktır.
Her bütçemizde olduğu gibi, 2022 yılı bütçemizde de yatırımlara ayrı bir önem veriyoruz. Yatırım bütçemizi, sektörlerimizin yenilikçi ve rekabetçi yapısını güçlendirerek, istihdamı arttırarak ve vatandaşlarımızın yaşam kalitesine öncelik veren projeler üzerine oluşturduk. 11. Kalkınma Planımız çerçevesinde sanayi, sağlık, eğitim, ulaştırma, Ar-Ge ve tarımsal sulama gibi sektörlere öncelik vermeye devam edeceğiz. Bu amaçla, 2021 yılında 2,5 katına çıkarılan DSİ'nin sulama sektörü yatırımlarını 2022 yılında da yüzde 37 arttırarak 12,2 milyar liraya yükseltiyoruz.
Eğitim yatırımları her sene olduğu gibi bu yıl da öncelik verdiğimiz alanların başında gelmektedir. Tüm çocuklarımızın kaliteli eğitime erişimini sağlamak amacıyla okulların fiziki imkanlarının iyileştirilmesi, yeni derslik yapımları, eğitim yapılarının depreme karşı güçlendirilmesi, okulların ağ altyapılarının iyileştirilmesi ve internet erişiminin sağlanması gibi faaliyetler başta olmak üzere Milli Eğitim Bakanlığının yatırım bütçesini 11,3 milyar liradan 15,2 milyar liraya çıkarıyoruz. Böylece, Milli Eğitim Bakanlığı yatırım ödeneklerini 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 35 oranında artırıyoruz. Yükseköğretim de dahil edildiğinde bu artış yüzde 26,4 olacaktır.
Sağlık Bakanlığı ve üniversitelerin sağlık sektörü yatırımlarını, toplam 20,1 milyar liradan 30,8 milyar liraya yükseltiyoruz.
2021 yılında 1 milyar 125 milyon liraya çıkardığımız Organize Sanayi Bölgesi ve Küçük Sanayi Sitesi yatırımlarına ayırdığımız kaynağı, 2022 yılında 1 milyar 270 milyon liraya yükseltiyoruz.
Aynı şekilde, TÜBİTAK TARAL için tahsis edilen Ar-Ge bütçesini 2,5 milyar liraya yükseltiyoruz.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının toplam sermaye giderleri ödeneğini 17,8 milyar liraya çıkartarak kent içi ulaştırma ve demir yolu yatırımlarına verdiğimiz desteği arttırıyoruz."
Oktay, Cumhurbaşkanlığı 2021 yılı bütçesinin başlangıç ödeneği 4 milyar 39 milyon lira iken, 2022 yılı bütçe teklifinin yaklaşık yüzde 3,7 azalış gösterdiğini ve 3 milyar 890 milyon lira olarak belirlendiğini ifade etti.
"EĞİTİM BÜTÇESİ 273,5 MİLYAR LİRAYA YÜKSELDİ"
İktidara gelirken ülkeyi eğitim, sağlık, adalet ve güvenlik temelleri üzerinde yükseltme sözü verdiklerini anımsatan Oktay, 2002 yılında 7,5 milyar lira olan Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinin 2022 yılında 189 milyar liraya, yükseköğretim de dahil eğitim bütçesinin 273,5 milyar liraya yükseldiğini söyledi.
Oktay, kalkınmanın adaletli bir yapıyla sağlanabileceği bilinciyle, adaletin sadece evrensel değerler ve mevzuat altyapısı ile değil, oluşturulan güven ve yapılan yatırımlarla da desteklenmeye devam edileceğini belirtti.
Oktay, "Yargı hizmetlerinin daha iyi sunulması için insan kaynakları, bilişim, kurumsal yapı ve fiziki altyapıda da önemli bir yol aldık. Adalet temellerimizin en önemli kurumlarından Yargıtay Başkanlığı için inşa edilen Yeni Yargıtay binası, başkentimizin en görkemli ve müstesna binalarından biri olmuştur." dedi.
Yargı reformları vesilesiyle hukukun üstünlüğünün güçlendirildiğini, demokrasinin işlerliğinin artırıldığını ifade eden Oktay, "Ne vesayet odaklarının ne sosyal medyadan hukuk darbesi yapmaya niyetlenen diplomatların ne de hukuki süreçleri siyasallaştırmaya çalışan çevrelerin yargı işleyişimizde hiçbir hükmü yoktur. Avrupa Komisyonunun yanlı Türkiye raporu da dahil olmak üzere adalet sistemimiz dış etki ve yorumlardan münezzeh, bağımsız, tarafsız ve adil şekilde işlemeye devam edecektir." değerlendirmesini yaptı.
Güvenlik alanında terörle mücadeleye kararlılıkla devam edildiğini ifade eden Oktay, "Vatanımızın ve milletimizin güvenliğini sağlamaya, hak ve menfaatlerini korumaya azami önem veriyoruz. Yurt içinde ve yurt dışında gerçekleştirdiğimiz operasyonlarla bölücü terör örgütünü kıpırdayamaz hale getirdik ve terör örgütüne katılımları, tarihin en düşük seviyesine indirdik. Terör örgütlerine karşı sınırlarımızda ve sınırlarımızın hemen ötesinde tarihimizin en başarılı operasyonlarını gerçekleştirmenin yanı sıra Libya'da darbecilere karşı yürütülen meşruiyet mücadelesinden Karabağ zaferine, birçok bölgesel başarıya imza attık. Doğu Akdeniz'de KKTC ve Türkiye'yi bölgede denklemden dışlamaya yönelik hamleleri kararlı duruşumuzla boşa çıkardık." diye konuştu.
Oktay, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde savunma sanayinin; KOBİ'leri, araştırma kuruluşları, üniversiteleri, geliştirdiği özgün ürünleri ve ihracatıyla, ülkenin gurur vesilesi olmaya devam edeceğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi tarafından yapılacak icraatların yol haritası olan 2022 yılı bütçesinin, millete en iyi kamu hizmetini en etkin şekilde ulaştırma vizyonu doğrultusunda hazırlandığını söyledi.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, 2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin sunumunu yapan Oktay, 2019 yılının sonlarında ortaya çıkan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının, halen küresel düzeyde etkisini sürdürdüğünü ifade etti.
Bu süreçte güçlü sağlık altyapısı ve yüksek aşılama oranları ile salgın yönetiminin başarılı bir şekilde yürütüldüğünü dile getiren Oktay, "Halihazırda önem arz eden sağlık sektörü ihtiyaçları, küresel ölçekte etkisini sürdüren Kovid-19 salgını nedeniyle ilave artış göstermiştir. Bu kapsamda merkezi yönetim bütçesinden sağlığa ayrılan kaynağı, Sosyal Güvenlik Kurumu hariç olmak üzere, 2022 yılında yüzde 47,3 oranında arttırarak 122,6 milyar liraya çıkardık. Kovid-19 ile mücadele kapsamında aşı temini başta olmak üzere sağlık hizmet sunumunda sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla hastanelerin yapım ve bakım-onarım giderleri için ihtiyaç duyulan kaynağa bütçemizde yer verdik." bilgisini paylaştı.
2002 yılında bütçeden sağlığa ayrılan pay yüzde 2,5 iken 2022 yılında bu oranın yüzde 7'ye çıkarıldığını belirten Oktay, Sağlık Bakanlığı ve yükseköğretim kurumları döner sermayeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumundan yapılacak sağlık harcamaları da düşünüldüğünde sağlık alanına ilişkin ayrılan kaynağın 304,6 milyar liraya ulaşacağını anlattı.
Oktay, 2022 yılında merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idarelere sermaye giderleri için 132,3 milyar lira ödenek öngörüldüğünü kaydetti.
Yerel yönetimlere bütçeden ayrılan kaynak miktarının da arttırıldığını belirten Oktay, bu kapsamda büyükşehir ve diğer belediyeler ile il özel idarelerine ayrılan kaynağın yüzde 38,6 artırılarak 158,2 milyar lira seviyesine yükseltildiğini dile getirdi.
KÖYDES projesi için 1,8 milyar lira, SUKAP projesi için 1 milyar lira kaynak ayırıldığını bildiren Oktay, 2002 yılında bütçenin sadece yüzde 1,3'üne tekabül eden sosyal harcamalara ayrılan kaynağın da 2022 yılında bütçenin yüzde 6'sına, 104,2 milyar liraya yükseltildiğini aktardı.
Oktay, tarımsal destek programları için 25,8 milyar lira, tarım sektörü yatırım ödenekleri için 16,3 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal KİT'lerin finansmanı ve ihracat destekleri için 15,5 milyar lira kaynak ayırıldığını vurguladı.
"HANEHALKI TASARRUFU"
Özel sektör yatırımlarının yarattığı katma değer ve istihdamın bilinciyle, son yıllarda önemli ölçüde arttırılan reel sektör desteklerine, 2022 yılında da tüm hızıyla devam edildiğini dile getiren Oktay, reel kesim destekleri için bütçeden 68,9 milyar lira olarak ayırılan kaynağın bunun göstergesi olduğunu vurguladı.
Tarımsal sulama yatırımı ödeneği 2020 yılında 3,7 milyar lira düzeyindeyken, 2021 yılında bu rakamı 9 milyar liraya çıkardıklarını, 2022 yılında da bir önceki yıla göre yüzde 39 artışla 12,5 milyar liraya çıkarıldığını hatırlatan Oktay, "Hanehalkı tasarrufunun arttırılması amacıyla oluşturduğumuz Bireysel Emeklilik Sistemi'nde doğrudan devlet katkısı olarak desteğimizi 7,2 milyar liraya çıkartıyor, bu sayede 2022 yılı sonunda bütçeden karşılanan toplam devlet katkısı tutarını da 38,6 milyar liraya yükseltiyoruz." dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, şöyle devam etti: "Hükümetlerimiz döneminde, gıdada, giyimde, ilaç ve tedavi hizmetlerinde, eğitimde, yeme içme ve turizm faaliyetlerinde, gübre ve yem gibi pek çok alanda vergi indirimlerini hayata geçirdik.
Küresel ekonomik salgının mükelleflerimiz ve vatandaşlarımız üzerindeki etkilerini hafiflettik. Salgının ülkemizde etkilerinin hissedilmeye başladığı 2020 yılının mart ayından itibaren vatandaşlarımızın vergi ve prim yükümlülüklerini erteledik. Esnaf ve sanatkarlarımıza; hibe, kira ve ciro kaybı desteği verdik.
Peş peşe yaşanan doğal afetlerde vatandaşlarımızın yanında durduk beyanname ve bildirim verme, vergi ödeme başta olmak üzere bazı vergisel yükümlülüklerinin sürelerini uzattık ve vergisel kolaylıklar sağladık. Mükelleflerimizin kamuya olan borçlarını yapılandırdık.
Eğitim hizmetleri, yeme-içme, ulaşım, konaklama ve çeşitli esnaf faaliyetleri, işyeri kiraları başta olmak üzere birçok alanda önemli vergisel indirimleri hayata geçirdik. Böylece, belirli hizmetlere yönelik uygulanan gelir stopaj ve KDV indirimleri ile enflasyonu azaltıcı yönde destekledik ve Hükümet olarak salgının ekonomik etkilerini asgari düzeye indirdik.
Enflasyonla mücadeleye destek olmak amacıyla eşel-mobil sistemini etkin bir şekilde kullandık. Akaryakıt ürünleri üzerinden alınan özel tüketim vergisi tutarlarında indirimler yaparak, birçok sektör için girdi mahiyetinde olan akaryakıt fiyatlarının yükselmesini engelledik.
Bu uygulamalar nedeniyle doğal olarak önemli maliyetlere katlanıyoruz. Bu kapsamda, yıl sonuna kadar 125 milyar liralık kamu gelirinden vazgeçerek vatandaşımıza, esnafımıza, çiftçimize ve reel sektöre güçlü bir destek sağladık."
"EKONOMİYİ GÜÇLÜ BİR ŞEKİLDE BÜYÜTMEYİ BAŞARDIK"
Ekonomi Reform Programı'nda yer alan ve toplumun birçok kesimine önemli rahatlamalar getirecek olan vergisel düzenlemelerin birer birer hayata geçirildiğini ifade eden Oktay, Cumhurbaşkanlığı Kabinesi tarafından yapılacak icraatların yol haritası olan bütçe teklifinin, millete en iyi kamu hizmetini en etkin şekilde ulaştırma vizyonu doğrultusunda hazırlandığını dile getirdi.
Fuat Oktay, sözlerini şöyle sürdürdü: "Küresel ekonomiye ilişkin belirsizliklerin arttığı, risk iştahında dalgalanmaların yaşandığı, küresel enflasyonda artışın yeniden gündeme geldiği, ekonomik aktivitenin ve ticaretin çip krizi ve navlun fiyatlarındaki artışlar gibi bazı aksaklıklar nedeniyle baskı altında kaldığı bu süreçte, Hükümet olarak zamanında alınan tedbirlerle ekonomiyi güçlü bir şekilde büyütmeyi başardık" diyen Oktay, "OVP ile çerçevesini oluşturduğumuz temel politikalar ile de ekonomimizin makroekonomik şoklara karşı direncini sağlamlaştırmayı amaçladık." diye konuştu.
2022 yılı bütçesinin, salgının etkilerini daha da hafifletme, kalkınma hedeflerine yakınsama ve vatandaşların refahını artırma yönündeki çabaların önemli bir parçası olarak Meclisin takdirine sunulduğunu belirten Oktay, "Bütçemiz, AK Parti hükümetleri döneminde hazırlanan geçmiş 19 bütçe gibi Türkiye'nin başarı hikayelerine ve muzaffer çıktığı mücadelelere dayanak oluşturacaktır. Ayrıca Gazi Meclisimizde sürdüreceğimiz bütçe görüşmeleri, yürütme erkinin demokratik yollardan denetlenmesi yönünde sağlam bir zemin teşkil edecektir. Mali disiplinden taviz vermeden, Yeni hükümet sistemimizin sağladığı hız ve dinamizmi kullanarak hazırladığımız bütçemizin, milletimiz için en güzel hizmetlere vesile olacağına inanıyorum." ifadesini kullandı.
"SAYIŞTAY RAPORLARI MEVZUATA UYGUN"
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz ise milletvekillerinin usul açısından yaptığı eleştirilere karşılık olarak, güvenlikten taviz vermeden çalışma düzeninin en uygun şekilde devam etmesi için bakanlıklara yazı yazılacağını söyledi.
Sayıştay raporlarının, komisyona zamanında ve mevzuata uygun olarak sunulduğunu belirten Yılmaz, 1 ay sürecek bütçe görüşmeleriyle ilgili bilgi verdi.
Muhalefet milletvekillerinin, komisyon toplantılarının canlı yayımlanmasına ilişkin talepleri kabul edilmedi.
