Türkiye'de tarım sektörü; projeler, yeni yatırımlar ve desteklerle büyümeye devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı'nın tarım, hayvancılık, su ve orman gibi alanlardaki destek programları politikalarına kaynak oluşturacak bütçesi 2018'de 36 milyar 555 milyon lira, 2019'da 33 milyar 743 milyon lira ve 2020'de 40 milyar 302 milyon lira olarak gerçekleşmişti.
Bu yıl için de söz konusu bütçe 51 milyar 518 milyon lirayı buldu. '2022 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nde ise Bakanlık'ın 2022 yılı bütçesi 64 milyar 653 milyon liraya ulaştı. Böylece, son 5 yılda Tarım Bakanlığı bütçesi 1.7 katına çıkmış oldu.
Tarımsal destekleme bütçesi de 2022 yılı için 2021'e göre yüzde 12.5 oranında artırılarak 22,97 milyar liradan 25,83 milyar liraya yükseldi. Destekleme bütçesinden en yüksek payı 7 milyar 620 milyon lirayla hayvancılık aldı. Hayvancılığı, mazot ve gübre desteklerinin de içerisinde bulunduğu 7.3 milyar liralık alan bazlı tarımsal destek ödemeleri, 5 milyar 475 milyon lirayla fark ödemeleri (prim desteği) ve 1 milyar 924 milyon lirayla tarım sigortası destekleme hizmetleri izledi.
Diğer tarımsal amaçlı desteklere 1 milyar 298 milyon lira, kırsal kalkınma amaçlı tarımsal desteklemelere 1 milyar 850 milyon lira ve telafi edici ödemelere de 367 milyon lira ayrıldı. Ayrıca gelecek yıl için tarımsal desteklerden 1 milyar liralık bütçe, belirli ürünlerde verim kaybı yaşayan üreticilerin olacak.
ÖDEMELER DEĞİŞTİ
Çiftçi Kayıt Sistemi'ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere bu yıl için ödenecek tarımsal destekler belli oldu:
● Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında dekar başına buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale için 42, çeltik, kütlü pamuk için 76, nohut, kuru fasulye, mercimek için 32, kanola ve aspir için 28, patates, soya için 38, yağlık ayçiçeği için 37, dane mısır için 35, kuru soğan, yem bitkileri için 27, yaş çay, fındık için 26, zeytin ve diğer ürünler için 25 lira verilecek.
● Organik tarım için kategorilerine göre dekar başına 10 ila 100 lira ödenecek.
● Arıcılara kovan başına 15 lira verilecek.
● Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 lira olarak ödenecek.
● Geleneksel zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 lira verilecek.
● Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler için verilecek destekler de tespit edildi. Kilogram başına yağlık ayçiçeği, kuru fasulye, nohut ve mercimeğe 50, kütlü pamuğa 110, soyaya 60, kanolaya 80, aspire 55, dane mısıra 3, buğday, arpa, yulaf, çavdar, tritikale ve çeltiğe 10, zeytinyağına 80, yaş çaya 13 ve dane zeytine 15 kuruş destek sağlanacak.
● 4 ay ve üzeri yaştaki buzağı için 370, 22 ilde doğan buzağılara ilave 100 lira ödenecek.
● Çoban istihdam desteği, 100 baş ve üzeri anaç koyun keçi varlığına sahip işletmelere veya çobanlara 6 bin lira olarak ödenecek.
● Sertifikalı patates tohumu kullanana dekar başına 100 lira verilecek.
KAZANÇ NARI
Ünlü 'Deve dişi' tatlı nar üretiminin yoğun olduğu Bilecik'in İnhisar ilçesinde hasatın sonuna gelindi. Bu yıl yaklaşık 7 bin ton hasat yapan çiftçinin yüzü gülerken, meyvenin kabuğundan çekirdeğine kadar her şeyi değerlendiriliyor. Bölgede daha çok lokum ve meyve suyu yapımında değerlendirilen nar; İstanbul, Ankara, Bursa, Eskişehir ve Kütahya gibi illerdeki tüccarlara pazarlanıyor.
2020 YILI İHRACATI 10 AYDA GEÇİLDİ
Sultani çekirdeksiz taze üzüm ihracatı bu yılın Ocak-Ekim döneminde yüzde 54'lük artışla 81 milyon dolardan 125 milyon dolara çıktı. Türkiye'nin sofralık taze üzüm ihracatı ise ilk 10 ayda yüzde 36'lık artışla 118 milyon dolardan 160 milyon dolara yükseldi. Sultani üzüm, taze üzüm ihracatının yüzde 78'ini tek başına temsil etti. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Türkiye'nin 2020'de 158 milyon dolarlık taze üzüm ihracatı yaptığına işaret ederek, "Bu yılın 10 aylık döneminde 2020 yılı ihracat rakamını geride bıraktık" diye konuştu.
KURU İNCİRDEN 1 AYDA 68 MİLYON $
Dünya kuru incir üretiminde söz sahibi Türkiye'de, ihracat sezonunun başladığı 1 aylık dönemde 68 milyon dolar döviz girdisi sağlandı. 6 Ekim'de başlayan incir ihraç sezonunda 74 ülkeye ürün gönderildi. Geçen sezon ihracatın başladığı ilk 1 aylık dönemde 15 bin 384 ton ile 61 milyon dolar döviz girdisi sağlanırken, bu yılın aynı döneminde 16 bin 104 ton ile 68 milyon dolar gelire ulaşıldı.
TARIMA BANKALARDAN 150 MİLYAR TL
Türk bankacılık sektörü, Eylül sonu itibarıyla tarım ve balıkçılık alanında faaliyet gösteren şirketlere kredi desteğini 2020 yıl sonuna göre 23 milyar 190 milyon lira artırdı. Böylece tarım ve balıkçılık sektörünün toplam kredi stoku 151 milyar 579 milyon liraya yükseldi. Tarım ve balıkçılık sektörüne kullandırılan kredilerde Ankara 10.4 milyar liralık kredi soku ile liderliğini sürdürüyor. Ankara'yı 8.9 milyar liralık kredi stoku ile İzmir takip ederken, Antalya 8.4 milyar lira ile üçüncü, Konya 8.1 milyar lira ile dördüncü sırada yer aldı.