Türkiye'de milyonlarca vatandaşa emekli olduğunda ek bir gelir sağlayan, ayrıca kazançlı bir tasarruf imkanı sunan Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) her geçen gün büyüyor. Emeklilik Gözetim Merkezi'nin (EGM) son verilerine göre, toplam fon büyüklüğü 234.2 milyar liraya çıktı. Bu rakamın 210 milyar 374 milyon lirası katılımcılardan gelirken, sistemdeki devlet katkısı 23 milyar 870 milyon lira oldu. Sistemdeki toplam katılımcı sayısı ise 7 milyon 128 bin kişiye yükseldi. Katılımcı sayısının 6 milyon 197 bin olduğu OKS'de ise fon büyüklüğü 17.2 milyar lirayı buldu.
KAZANDIRAN TASARRUF
Sistem devreye alınan reformlarla daha avantajlı hale getirildi. Özellikle devlet katkısının yüzde 30'a çıkması, 45 yaş üstüne Otomatik Katılım Sistemi'ne (OKS) girme imkanı getirilmesi ve çocukların da sisteme girebilmesi ilgiyi artıracak. Sektör yetkilileri, yıl sonunda fon büyüklüğünün 500 milyar liraya ulaşmasını bekliyor.
Katılımcılar, yatıracakları her 100 liraları karşılığında 30 lira devlet katkısı alacak. Hem yatırılan paralar hem de bu katkı miktarları ayrıca fonlarda değerlendirilip ikinci bir kazanç sağlıyor.
Katılımcılarının devlet katkısından yararlanacağı üst sınır asgari ücretle birlikte değişmiş oldu. Sistemde en yüksek devlet katkısı yıllık brüt asgari ücretin yüzde 30'u kadar oluyor. Bu yıl brüt asgari ücret 5004 liraya çıktığı için yatırılacabilecek en yüksek para 60 bin 48 lira olacak. Bu durumda yıllık devlet katkısı da 18 bin 14 liraya çıkmış oldu. Geçtiğimiz yıl bu rakam 10 bin 772 lira idi. Bu yılki kazanç 7 bin lirayı geçti.
Artık bu katılımcılar ödeyecekleri katkı paylarının yıllık brüt asgari ücreti aşan kısmı için de takip eden yıllarda devlet katkısı alabilecek. Örneğin, sisteme 80 bin lira yatırdınız. Bunun 60 bin lirası için 18 bin lira devlet katkısı veriliyor ve kalan 20 bin lira devlet katkısına konu olamıyordu. Yeni düzenleme ile kalan 20 bin lira için gelecek yıl 6 bin lira katkı alabileceksiniz. Böylece gelecek yıl sisteme hiçbir ödeme yapmasanız bile 6 bin lira devlet katkısı hakkınız olacak.
45 yaşını aşan ve OKS'ye dahil olmayan çalışanlar kendi rızalarıyla dahi sisteme girememekteydi. Artık 45 yaşını aşan çalışanlar da talep etmeleri halinde, OKS'ye katılabilecek. Böylece 10 yıl 56 yaş şartıyla ikinci emeklilik hakkına kavuşacaklar.
Katılımcılar nakit ihtiyacını karşılamak üzere sistemden çıkmak zorunda kalmadan birikiminden para çekebilecek.
Uygulama detayları Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) tarafından belirlenecek olan yeni düzenlemeler ile birlikte katılımcılar eğitim, evlilik, konut alımı gibi hallerde nakit paraya ihtiyaç duyarsa, BES'teki birikimlerinden kısmen ödeme (devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç hesabındaki birikim tutarının yüzde 50'sine kadar olan tutarda bir ödeme) alabilme fırsatına sahip olacak. Üstelik kısmi çekiş hakkını kullanan katılımcılara yine belli şartları sağlaması halinde (kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde 25'ini aşmama şartıyla) devlet katkısı da verilebilecek.
18 yaşından küçükler için yapılan birikime de yüzde 30 katkı sağlanırken, onların da eğitim gibi süreçleri için para çekme imkanı bulunacak.
BES sözleşmelerinden kaynaklı alacağın temlik edilmesi suretiyle bankalara teminat olarak gösterilebilmesine de imkan tanındı. Bu uygulama ile, SEDDK tarafından detayları belirlenecek standart süreçler ve bankalar ile kurulacak entegrasyon sayesinde, avantajlı koşullarla ve hızlı şekilde, BES sözleşmelerinden ayrılmaksızın kişilerin uygun koşullarla finansmana erişebilmesine imkan sağlanmış olacak.