Yağ stoklarının azalması, Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle gemilerin de gelememesi gerekçesiyle yağda sıkıntı yaşanacağına dair söylentilerin ardından ortaya çıkan yağ kuyrukları, iki bakanlıkla belediyeleri harekete geçirdi.
Edinilen bilgiye göre 81 ilde Ticaret Bakanlığı market raflarında ve toptancılarda yağ fiyatlarını, Maliye Bakanlığı da hem tedarikçilerin hem de marketlerin stokçuluk yapıp yapmadığını zabıtalarla birlikte denetime başladı.
Yetkililer, bu spekülasyonla 90-100 liraya satılan yağın 200 liradan satıldığını belirterek, "Oysa spekülasyonun başladığı gün, gümrük vergileri sıfırlanmıştı. Hem marketlerin hem diğer perakendecilerin elllerinde yağ olduğu gibi, yağ sanayicilerinin de nisan ortasına kadar yetecek miktarda hammaddesi bulunuyordu. Yani Türkiye, hasada kadar yağ sıkıntısı çekmeyeceği gibi gümrük vergisi de sıfırlandığı için ithal edilecek ürünlerde maliyet de daha düşük olacaktı. Ama bu söylentiyle bir anda fiyatlar fahiş şekilde artırıldı. Şimdi etiket Denetim sonuçları Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu'na gönderilecek" bilgisini verdi.
FAHİŞ FİYATTAN SATILDI
Ticaret Bakanlığı yetkilileri ise 90-100 lira civarında satılan 5 litrelik yağın 200 liraya kadar çıktığı tespitini yaptıklarını, pazartesiden itibaren 81 il müdürlüğünde denetçilerin Maliye Bakanlığı ve zabıtalarla birlikte yağ özelinde etiket ve stok denetimine başladıklarını söylediler. Ticaret Bakanlığı'nın etiket denetimi sonucuna göre birkaç gün içinde tespitlerini Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu'na götüreceğini bildiren yetkililer, sorulara şu yanıtları verdiler:
VERGİ SIFIRLANMIŞTI
"Bu marketlerin oyunu muydu? Yoksa üreticilerin ithalatçıların oyunu mu? Oysa 4 Mart Cuma günü yayımlanan kararla 30 Haziran'a kadar gümrük vergisini sıfırlamıştık. Bunu da Karadeniz havzasında yaşanan gelişmelerin yağlı tohum ve bitkisel yağ tedarikinde sorunlara yol açmaması; temel gıda ürünlerinde arz güvenliği ve fiyat istikrarının sağlanması amacıyla yaptığımızı duyurmuştuk.
Böylece yağ hammaddesi kanola tohumu ile ayçiçek yağının ikamesi olabilecek kanola yağı, aspir yağı, mısır yağı, soya yağı ve palm yağlarında uygulanan gümrük vergisi oranlarını 30 Haziran'a kadar sıfırlamıştık. Ve açıkta bekleyen yağ gemilerinin Türkiye'ye girişi için görüşmeler sürüyordu. Yani ithal edilecek yağ gümrük vergisinin sıfırlanması dolayısıyla ucuza bile gelecebilecekken; hasada kadar stok sorunu yokken, market rafları yağla doluyken ortaya atılan spekülasyonla 15 günde yapılacak yağ satışı, bir günde yapıldı. Fiyatlar da katlandı. Dolayısıyla bunu incelemek bizim görevimiz."
'EVLERDE YETERLİ STOK VAR'
Hürriyet'in haberine göre perakendeciler ise vatandaşın evinde yağın zaten yedekli şekilde bulunduğunu belirtti. Buna rağmen, bir anda yayılan 'yağ sıkıntısı yaşanacak' spekülasyonunlarından etkilenen vatandaşların markete koştuğunu belirten perakende sektörü yetkilileri, bir anda artan talebin üzerine bazı marketlerin 100 liradan satılan 5 litrelik yağı 180 liraya satmaya başladığını aktardı.
TÜRKİYE ÇAPINDA DENETİMLER ARTTI
Ayçiçek yağıyla ilgili tartışmalar üzerine dün belediyeler bazı zincir marketlere şok denetim ekipleri gönderdi. İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere birçok şehirde denetimler gerçekleştirildi. Denetime çıkan ekipler arasında Ankara'nın Sincan Belediyesi Zabıta ekipleri de var. Ekipler, yapılan denetimlerde raflarda 1 litrelik yağlar bulunurken, depolarda 5 litrelik yağların bulunduğu tespit etti. Bursa Büyükşehir Belediyesi Zabıta Dairesi Başkanlığı ekipleri de, vatandaşlardan gelen fiyatlardaki fahiş artış ve ürünlerin depolarda saklandığı yönündeki şikâyetler üzerine marketlerde yağ denetimi başlattı.
