Rusya'nın Ukrayna'yı işgali birinci ayını doldururken, bu süreçte dünyada en fazla yükselen piyasa Borsa İstanbul oldu. Türkiye'nin savaş sürecinde izlediği politika ve üstlendiği arabuluculuk rolü ile stratejik önemi bir kez daha ortaya çıkarken, piyasalar da bu konumunu onayladı. Borsadaki yükselişte Türkiye'nin izlediği etkili stratejinin yanı sıra, fiyatların dolar bazında ucuz olması, hisse geri alımları, yüksek kârlılık ve rekor temettü ödemeleri etkili oldu.
363 MİLYAR LİRALIK YÜKSELİŞ
Borsa İstanbul son 1 ayda yüzde 17.54 yükseldi. İkinci sırada yüzde 15.8 ile Polonya yer aldı. Bu süreçte şirketlerin piyasa değeri 363 milyar lira artarak 2.2 trilyonu geçti. Borsa İstanbul aynı zamanda son 6 ayda da yüzde 57 ile dünyanın en fazla yükselen piyasası konumunda bulunuyor. Son 6 ayda ikinci sırada ise yüzde 40'lık yükseliş ile Peru Borsası yer aldı.
SANAYİ ENDEKSİ SIRTLADI
Türkiye ekonomisinin geçen yılki yüzde 11'lik büyümesinin lokomotifi olan sanayi ve ihracat sektörü, borsayı da sırtladı. Son 1 ayda sanayi endeksi yüzde 19.41 yükselirken, bankacılık endeksindeki çıkış ise yüzde 9.7'de kaldı. Bu süreçte hizmet endeksi yüzde 14 yükseldi. Son 6 ayda ise sanayi endeksi yüzde 60, bankacılık endeksi yüzde 44, hizmet endeksi ise yüzde 37 arttı.
KARDEMİR LİDER OLDU
BIST-30'da son 1 ayda en fazla yükselen hisse senedi yüzde 45.7 ile Kardemir D oldu. Bu hisseyi yüzde 39'la Sasa, yüzde 33'le Koza Madencilik, yüzde 31'le Ereğli ve yüzde 30'la Ford Otosan ile Koza Altın takip etti. Son 6 ayda Kardemir D yüzde 145.9, Ereğli yüzde 126.6, Sasa yüzde 122.1, THY yüzde 106, Ford Otosan yüzde 98 prim yaptı.
YABANCININ ADRESİ TÜRKİYE
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, yüksek enflasyon, düşük faiz ortamında yatırımcıların getiri arayışında olmasının bu performansında etkili olduğunu söyledi. Erkan, "Diğer yandan Rusya-Ukrayna krizinin etkileriyle hükümet birçok ülke lideri ile görüşüp ikili ilişkileri tazeledi. Bunun yanı sıra Rusya'dan çıkan fonların ileriki dönemde Türkiye'ye girişi değerlendirilebileceği satın alındı. Henüz bu yönde yabancı ilgisi olmasa da beklentiler o yönde" değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE POZİTİF AYRIŞTI
ALB Yatırım Araştırma Uzmanı Rıdvan Yiğitbilek, borsada yükselişin dördüncü çeyrek bilanço sezonunun açılmasıyla birlikte başladığını vurguladı. Endekste etkili olan şirketlerin iyi bilançolar açıklaması ile enflasyonun üstünde getiri arayışının etkisiyle Borsa İstanbul'un martta gelişmiş ve gelişmekte olan ülke piyasalarının üstünde bir performans gösterdiğine dikkat çeken Yiğit Bilek, "Mart ayı içerisinde Avrupa borsaları yüzde 2, Çin borsası yüzde 7 geriledi. ABD Borsası yüzde 3, Japon borsası yüzde 7 yükseliş gösterirken Borsa İstanbul yüzde 12'lik yükseliş gösterdi. Son zamanlarda emtia fiyatlarında yaşanan rallinin de etkisi ile endekste ağırlığı yüksek olan amiral hisselerden Ereğli Demir Çelik hissesi endeksin yükselişine 29 puan katkı sağladı. Dünya genelinde varlığını sürdüren enflasyonist ortama, emtia rallisinin de eşlik etmesi durumunda Borsa İstanbul tarafında yükselişin devamlılığı görülebilir" dedi.
4 YILIN EN YÜKSEK KAPASİTE KULLANIMI
Türkiye ekonomisinin lokomotifi haline gelen sanayi sektöründe, Rusya-Ukrayna savaşına rağmen, kapasite kullanımı artmaya devam ediyor. İmalat sanayisinde kapasite kullanım oranı martta, şubata göre 0.7 puan artarak yüzde 77.3'e yükseldi. Kapasite kullanımı son 4 yılın e yüksek mart rakamına ulaştı. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı da, bir önceki aya göre 1 puan artarak yüzde 78.2 seviyesine çıktı.
BORSA İSTANBUL NEDEN YÜKSELİYOR?
- Savaş sürecinde izlenen strateji ile güçlü jeopolitik konumun perçinlenmesi.
- Dövizde beklentinin kırılması ile yerli yatırımcının hisse senedine ilgisinin artması.
- Beklentinin üstünde gelen şirket kârları ve yüksek temettü ödemeleri.
- Sanayi ve ihracat ağırlıklı şirketlerin performansını sürdürmesi.
- Şirketlerin kendi hisselerinde yaptığı geri alımlar.
- Rusya'dan çıkan fonların Türkiye'ye gireceği beklentisi.
- Dolar bazında Borsa İstanbul'un halen benzer piyasalara göre % 50 iskontolu olması.