Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK) gün öncesi ve dengeleme güç piyasalarında megavatsaat başı azami fiyat limiti yükseltildi.
EPDK, 29 Mart tarihli kurul toplantısında aldığı "Gün Öncesi Piyasasında ve Dengeleme Güç Piyasasında Asgari ve Azami Fiyat Limitlerinin Belirlenmesine İlişkin Usul ve Esaslarda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar" Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, kurul tarafından yeni bir karar alınıncaya kadar gün öncesi ve dengeleme güç piyasalarında fiyat limitlerinin megavatsaat başına asgari "0" lira, azami fiyat limiti ise megavatsaat başına 2 bin 500 lira olarak uygulanmasına karar verildi.
Daha önce azami fiyat limitleri, megavatsaat başına 2 bin lira değerini geçmemek üzere, içinde bulunulan takvim ayı esas alınarak iki ay önceki takvim ayından itibaren geriye dönük 12 aylık piyasa takas fiyatı (PTF) ağırlıklı ortalamalarının üç katı olarak uygulanıyordu.
Hükümet, küresel çapta artan enerji fiyatlarına karşın vatandaşı korumak için elektrikte tavan fiyat sistemini devreye aldı. Uygulamaya giren sistem ile maliyetleri artan ithal kömür ve doğalgazdan elektrik üretimi yapan santrallere megawatt (MW) başına 2 bin 500 lira, diğer santrallere bin 200 lira ödenecek.
Yani elektrik üretim maliyeti artan santralleri destekleyecek olan EPDK, kârlılık oranı daha yüksek olan santrallerden kârlarının bir kısmını geri alarak faturalar üzerindeki yükseliş baskısını ortadan kaldıracak.
Hükümet, tüm dünyada yükselen enerji krizinin Türkiye'ye olan etkilerini kontrol altında tutabilmek ve elektrik fiyatlarında dalgalanmaları önleyebilmek için yeni bir uygulamayı hayata geçirdi.
KARAR 6 AY GEÇERLİ
Geçtiğimiz günlerde Meclis'ten geçerek yasalaşan yeni düzenleme kapsamında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (EPDK) elektrikte üretim kaynak maliyeti farklılıklarında yaşanan artışların önüne geçilebilmesi için 6 aylığına yetki verilmişti. Dün toplanan EPDK, üretim santrallerine yönelik azami uzlaştırma fiyatlarını yani 6 ay geçerli olacak tavan fiyatları belirledi.
Buna göre başlangıç olarak belirlenen azami uzlaştırma fiyatları, küresel çapta maliyetleri olağanüstü şekilde artan doğalgaz santralleri ve ithal kömür santralleri için MW başına 2 bin 500 lira; güneş, rüzgar, jeotermal, hidroelektrik, yerli kömür gibi diğer santraller için ise bin 200 lira olacak.
DESTEKLEME BEDELLERİ İÇİN HAVUZ OLUŞTURULACAK
Enerji borsası olarak bilinen Piyasa Takas Fiyatı'ndaki (PTF) elektrik alım fiyatları ile ilgili sistem şöyle işleyecek: Elektrik tedarik şirketleri yine ihtiyacı olan elektrik miktarlarını PTF'ye girecek. Ardından buraya elektrik üreticileri satabilecekleri kapasite miktarlarını bildirecek. EPDK daha önce nisan ayı itibariyle tedarik şirketlerinin tüm elektrik üreticilerinden elektriği MW başına bin 981 liradan alabileceklerini bildirmişti. Bu rakam mayısta 2 bin liraya çıkacak. Ancak şimdi alınan karar ile her üreticiye aynı oranda ödeme yapılmayacak.
Yani önümüzdeki ay elektriği vatandaşa fatura eden tüm elektrik tedarik şirketleri yine elektriğe MW başına bin 981 lira ödeme yapacak. Ancak bu kez Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) tarafından üretim maliyetleri daha düşük olan güneş, rüzgar, jeotermal, hidroelektrik ve yerli kömürden üretim yapan santrallere bu paranın bin 200 liralık kısmı ödenecek. MW başına kalan 781 liralık kısım için ise EPİAŞ bünyesinde bir havuz oluşturulacak. Bu şekilde daha önceki sistemde yine MW başına bin 981 lira ödeme alacak olan doğalgaz ve ithal kömür santralleri şimdi havuzdan desteklenerek alacakları tutar 2 bin 500 liraya çıkarılacak.
6 AY BOYUNCA FİYATLAR FRENLENECEK
Elektrik tedarik şirketlerinin elektrik alırken ödeyeceği rakamlar kararla 6 ay boyunca sabitlenirken, bu şekilde karlılık oranları daha yüksek olan santrallerden gelirlerinin bir kısmı geri alınarak, maliyeti daha yüksek santrallere verilecek. Sabah'ta yer alan habere göre, böylece elektrik faturaları üzerindeki baskı ortadan kaldırılmış olacak.
EPDK BAŞKANI YILMAZ: ÜRETİM SANTRALLERİ TÜKETİCİLERİN FATURALARINDAKİ MALİYETE ORTAK OLACAK
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan EPDK Başkanı Mustafa Yımaz, "Destekleme bedeli adil ve şeffaf şekilde paylaştırılarak hem bütün tüketicilerimizi kapsayacak şekilde faturaların yükselmesi engellenecek hem de piyasamızdaki arz güvenliğine katkı sunulacak. Bazı Avrupa ülkelerinde de uygulanan bu tip bir geçici mekanizma ile üretim santralleri de tüketicilerin elektrik faturalarındaki maliyet yüküne ortak olacak" dedi. Yılmaz sözlerini şöyle tamamladı:
"İçinden geçtiğimiz süreçte bu kararımız, kanunun verdiği yetki ile uygulanan, piyasamızın adil ve rekabetçi yapısının korunmasına yönelik bir sigorta, bir emniyet sübabı olarak görülmelidir. Gerek devletimizin gerek vatandaşlarımızın büyük fedakârlık gösterdiği bu süreçte sektörümüzün de üzerine düşeni yapması gerekiyor ve yapacağına da yürekten inanıyorum"