Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in, Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) meselesinin masada olduğunu belirterek, "Türkiye'nin her bir sorunu önümüzde çözülmesi gereken bir dosya olarak duruyor. Bu yılın sonuna kadar önümüzde olan bütün dosyaları çözeceğiz" şeklindeki sözleriyle heyecanlı bekleyiş başladı. Emekli olmak için yaşı bekleyenler yeni çalışmaya kilitlendi. Çözüm için pek çok formül gündeme gelirken, bu formüller çerçevesinde yapılacak çalışma için 5 adımlı bir çözüm sistemi bulunuyor:
■ KAPSAM: Öncelikle kimlerin hak sahibi olacağı ya da olduğu tespit edilecek. Genel çerçeveye bakıldığında EYT'li grubu 9 Eylül 1999 öncesinde ilk kez sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim şartını tamamlamasına rağmen yaş şartı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor. Bu tarihten önce sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, kadınlarda ise 20 yıl sigortalılık süresi şartı var. Bu şarta bakıldığında 8 Eylül 1999 itibariyle kadınlar için 20 yıllık süre 2019'un Eylül'ünde dolmuş durumda. Erkekler için ise 2022'ye göre 1997 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar için 25 yıl tamamlanmış durumda. Ancak bu tarihten önce Emekli Sandığı'na girmiş ya da Bağ-Kur'lu olmuş EYT'liler de mevcut. Bütün bunlar ayrı ayrı değerlendirilerek kapsamlı bir çalışma yapılacak.
■ ŞARTLAR: Bu noktada kimin hangi şartlarda emeklilik hakkı kazanacağı önem kazanıyor. Yani primini ve yılını dolduranların başka şarta bakılmaksızın emekli edilmeleri şeklinde bir öneri bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-kur Emekli Sandığı gibi) kişilerin hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor. Burada belli bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi gibi bir formül de konuşulurken, kademeli emeklilik hakkı da söz konusu olabilecek.
■ UYGULAMA USULLERİ: Bu aşamada hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik işlemlerinin usul ve esaslarının tespit edilmesi önem kazanıyor. Örneğin; 9 Eylül öncesinde sigortalı olmuş ancak şimdi memur olarak çalışan birisi yasa çıktıktan sonra hangi kurumdan emekli olacak? Bu kişi memurluğa devam etmek istiyorsa EYT'li diye resen emekli mi edilecek? Bu tür soruların cevaplanarak bir sistem gelmesi gerekiyor.
■ MALİ BOYUT: Kapsam belirlendiğinde kaç kişinin emekli olabileceği ve ne kadar maaş alacağı hesaplanarak konunun mali boyutu da ortaya çıkarılacak.
■ YASA: Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması gerekiyor. Bunun için de bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi lazım. Yasa çıktıktan sonra uygulanması için de yönetmeliklerin çıkarılması gerekiyor.
SÖZLEŞMELİYE KADRO EKİM'DE MASADA
■ "Ekim'de Meclis açıldığında kamudaki sözleşmelilerin kadroya alınması konusunu ele alacağız" diyen AK Parti Grup Başkanvekili Muhammed Emin Akbaşoğlu, devamında EYT'lilerin durumunu masaya yatıracaklarını duyurdu.