Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), haziran ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, haziranda takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,5 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinde de yıllık bazda yüzde 8,4 artış oldu.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, endeksin, haziranda geçen yılın aynı ayına göre madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 7,1 azaldığı, imalat sanayi sektöründe yüzde 10 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektöründe yüzde 0,6 arttığı görüldü.
SANAYİ ÜRETİMİNDE AYLIK VERİLER
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi haziranda, mayıs ayına kıyasla yüzde 1,3 artış gösterdi.
Söz konusu ayda bir önceki aya göre madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi yüzde 2,1 azalırken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 1,6 ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 0,1 yükseldi.
BEKLENTİLER NEYDİ?
Ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin haziranda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,9 artmasını bekliyordu. Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de yıllık bazda yüzde 7,7 artacağı öngörülmüştü.
TÜİK verilerine göre, sanayi üretim endekslerinin takvim etkisinden arındırılmış yıllık değişim oranları şöyle:
| Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıllık Ortalama | |
| 2019 | -7,6 | -5 | -1,8 | -4,1 | -1,9 | -2,9 | -1,3 | -3,9 | 3,4 | 3,9 | 4,8 | 9 | -0,5 |
| 2020 | 7,8 | 8,1 | -1,6 | -31,4 | -18,3 | -0,2 | 4,8 | 10,3 | 8 | 10,4 | 11,2 | 9 | 1,6 |
| 2021 | 11,4 | 8,9 | 16,6 | 66 | 41 | 23,9 | 9,8 | 14 | 8,9 | 8,6 | 11,3 | 14,4 | 17,47 |
| 2022 | 7,6 | 13,3 | 9,8 | 10,8 | 9 | 8,5 |
TÜİK verilerine göre, arındırılmamış sanayi üretim endekslerinin yıllık değişim oranları da şöyle:
| Ocak | Şubat | Mart | Nisan | Mayıs | Haziran | Temmuz | Ağustos | Eylül | Ekim | Kasım | Aralık | Yıllık Ortalama | |
| 2019 | -7,5 | -5 | -4,6 | -1,2 | -0,1 | -9,5 | -0,4 | -1,7 | 4,1 | 2,8 | 4,1 | 10 | -0,6 |
| 2020 | 7,6 | 11,3 | -0,9 | -31,1 | -30,5 | 17,7 | -0,6 | 16,2 | 11,3 | 9,6 | 8,7 | 12,3 | 2,2 |
| 2021 | 7,3 | 5,7 | 20,1 | 65,2 | 39,4 | 23,7 | -1,5 | 20 | 8,9 | 5,3 | 14,6 | 14,4 | 16,4 |
| 2022 | 8,2 | 13,3 | 9,7 | 10,5 | 13,3 | 8,4 |
BAKAN NEBATİ'DEN AÇIKLAMA
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, haziran ayında sanayi üretim endeksinin yıllık bazda yüzde 8,5, aylık yüzde 1,3 arttığına dikkati çekti.
ÜRETİCİLERİ HER ZAMAN DESTEKLEDİK
Sanayinin çarklarının döndüğünü, dünyadaki ekonomik gelişmelere rağmen Türkiye'de üretimin artmaya devam ettiğini belirten Nebati, yatırımı, üretimi ve ihracatı önceleyen cari açığı azaltarak kalıcı fiyat istikrarını sağlamayı hedefleyen Türkiye Ekonomi Modeli kapsamında yeni uygulamalarla üreticileri her zaman desteklediklerini belirtti.
İndirimli Kurumlar Vergisi uygulamasıyla, teşvik belgeli yatırımlarda Kurumlar Vergisi oranını yatırımın yapıldığı bölgeye ve yatırım türüne göre yüzde 2'ye, imalat yatırımlarında ise sıfıra kadar indirdiklerini belirten Nebati, "Bu kapsamda 2022 yılının ilk çeyreğinde yaklaşık 18,6 milyar lira Kurumlar Vergisi teşviki sağladık. Yıl sonunda yatırımların teşviki kapsamında almadığımız Kurumlar Vergisi'nin 79 milyar liraya ulaşacağını öngörüyoruz." dedi.
Nebati, yatırımlar üzerindeki işlem maliyetlerini, bürokrasiyi azaltarak yatırım iklimini iyileştirdiklerini ve yatırımcıların önünü açtıklarını ifade ederek, yatırım teşvik belgeli; mal alımı, gayri maddi hakların kiralanması ve alımı, sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşası ile danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine Damga Vergisi ve harç istisnası getirdiklerini hatırlattı.
Yatırım teşvik belgesi kapsamında, binalara 5 yıl süreyle, arazilere yatırım teşvik belgesi süresince Emlak Vergisi muafiyeti getirdiklerini belirterek, bu kapsamda inşa edilen binalardan da bina inşaat ve imar harcı almadıklarını vurguladı.
"13 BİN YATIRIMCIMIZ YAKLAŞIK 46 MİLYAR LİRALIK MAKİNE VE TEÇHİZAT ALDI"
Nebati, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere makine ve teçhizat teslimlerini KDV'den istisna ettiklerini, hayata geçirdikleri düzenlemelerle bu istisnaya yazılım ve gayri maddi hak teslimlerini de dahil ettiklerini anımsatarak, "Bu kapsamda 2022 yılının ilk yarısında bu teşvik kapsamında 13 bin yatırımcımız yaklaşık 46 milyar liralık makine ve teçhizat almıştır. Hayırlı, uğurlu olsun." ifadelerini kullandı.
Bakan Nebati, yatırım teşvik belgeli yeni yatırımlarda kullanılmak üzere 2023 sonuna kadar alınan makine ve teçhizatın amortisman sürelerini yarıya indirdiklerini de belirterek, yatırımcılara işlerini büyütme, yatırımlarını, üretim kapasitelerini artırma çağrısında bulundu.
İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan Katma Değer Vergisi'nin iadesine ilişkin düzenlemeyi istisna düzenlemesine dönüştürdüklerine dikkati çeken Nebati, bu düzenleme kapsamına teşvik belgeli turizm yatırımlarını dahil ettiklerini bildirdi. Nebati, bu teşvik kapsamında da 2022 yılı içerisinde yaklaşık 2,5 milyar lira KDV'den vazgeçerek yatırım maliyetlerini düşürdüklerini söyledi.
Nebati, 2023 sonuna kadar asgari 500 milyon lira sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen Katma Değer Vergisi'nin izleyen yıl iadesine imkan sağladıklarına işaret ederek, "Bu teşvik kapsamında 2022 yılının ilk 6 aylık döneminde 13,6 milyar lira mal teslimi yapılmıştır. Yatırım teşvik belgeli yatırımlar kapsamında yatırımcılarımıza 2022 yılı içerisinde toplamda yaklaşık 100 milyar lira vergi teşviki sağlayarak, Türkiye Ekonomi Modeli'ne, cari açığı azaltmaya katkı sağlayacak imalata, yatırıma, üretime güçlü desteğimizi sürdüreceğiz." diye konuştu.
SOSYAL MEDYADAN PAYLAŞTI
Daha sonra sosyal medyadan paylaşım yapan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, "Ülkemizin sanayi üretimi tüm bu ekonomilerden pozitif yönde ayrışmıştır." ifadelerini kullandı.
Nebati şunları söyledi;
Küresel ölçekte ekonomik koşulların zorlaştığı Haziran ayında dahi sanayi üretimimiz piyasa beklentisinin oldukça üzerinde bir gerçekleşmeyle, yıllık bazda yüzde 8,5 oranında artış kaydetmiştir. Böylece ikinci çeyrekte sanayi üretimi artışımız yüzde 9,4 olmuştur.
Aynı dönemde yıllık sanayi üretiminde Avro Bölgesi ve İngiltere yüzde 2,4, Çin yüzde 3,9, ABD 4,16 artış gösterirken Almanya yüzde 0,5 oranında düşüş kaydetmiştir. Ülkemizin sanayi üretimi tüm bu ekonomilerden pozitif yönde ayrışmıştır.
Mevsimsel düzeltilmiş sanayi üretimimiz 2020 yılı ikinci çeyreğindeki salgın kaynaklı daralmadan sonra, sekiz çeyrektir devam eden aralıksız büyüme eğilimini güçlü bir şekilde sürdürüyor.
Ayrıca, sermaye malı üretiminde de devam eden kuvvetli görünüm, makine teçhizat yatırımları başta olmak üzere üretim potansiyelimizdeki artışa işaret ediyor.
Ticaret ve hizmet sektörleri ciro endeksleri ve perakende satışlardaki olumlu görünüm, kuvvetli sanayi üretimi ile birlikte ikinci çeyreğe ilişkin güçlü büyüme beklentimizi daha da pekiştirdi.
Ülkemizin kalkınmasını ve vatandaşlarımızın refahını önceleyen; yatırım, üretim, ihracat ve istihdam odaklı Türkiye Ekonomi Modelimiz meyvelerini bugün verdiği gibi yarın da vermeye devam edecek.