Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 100 baz puan düşürerek yüzde 14'ten yüzde 13'e indirdi.
KARAR NE ANLAMA GELİYOR?
Merkez Bankası'nın faiz kararını Ekonomist Belgin Maviş ve A Para Yayın Koordinatörü Özlem Doğaner canlı yayında yorumladı.
Kararı değerlendiren Ekonomist Belgin Maviş, "Düşük faiz politikasına devam edeceğim mesajı veriyor" ifadelerini kullandı.
A Para Yayın Koordinatörü Özlem Doğaner ise, "Ben büyümeyi desteklemeye devam edeceğim mesajı veriyor. Büyümeyi destekleyici bir adım" dedi.
İŞTE MERKEZ BANKASI'NIN FAİZ KARARINA İLİŞKİN DETAYLAR
TCMB'den faiz oranlarına ilişkin yapılan duyuruda, Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu başkanlığında toplanan Para Politikası Kurulu'nun, politika faizinin yüzde 14'ten yüzde 13'e indirilmesine karar verdiği bildirildi.
Duyuruda, jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı etkisinin artarak sürdüğü belirtildi.
Gelecek döneme ilişkin küresel büyüme tahminlerinin aşağı yönlü güncellenmeye devam ettiği ve resesyonun kaçınılmaz bir risk faktörü olduğu değerlendirmelerinin yaygınlaştığı aktarılan duyuruda, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Türkiye'nin geliştirdiği stratejik nitelikte çözüm araçları sayesinde temel gıda başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının olumsuz etkileri azaltılmış olsa da uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artış eğilimi sürmektedir. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte, gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğu ile iş gücü piyasalarındaki katılıklara bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadırlar. Ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma devam etmektedir. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin sürdüğü gözlenmektedir."
Duyuruda, yılın başındaki güçlü büyümenin dış talebin de olumlu etkisiyle ikinci çeyrekte de sürdüğü hatırlatıldı. İstihdam kazanımlarının benzer ekonomilere göre daha olumlu seyrettiği ifade edilen duyuruda, özellikle istihdam artışına katkı veren sektörler dikkate alındığında büyüme dinamiklerinin yapısal kazanımlarla desteklenmekte olduğunun görüldüğü bildirildi.
Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, turizmin cari işlemler dengesine beklentileri aşan güçlü katkısının devam ettiği vurgulanan duyuruda, şunlar kaydedildi:
"Bunun yanında, enerji fiyatlarındaki yüksek seyir ve ana ihracat pazarlarının resesyona girme olasılığı cari denge üzerindeki riskleri canlı tutmaktadır. Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi, fiyat istikrarı için önem arz etmektedir. Kredilerin büyüme hızı ve erişilen finansman kaynaklarının amacına uygun şekilde iktisadi faaliyet ile buluşması yakından takip edilmektedir. Ayrıca, son dönemde belirgin şekilde açılan politika-kredi faizi makasının parasal aktarımın etkinliğini azalttığı değerlendirilmektedir. Bu çerçevede Kurul, makroihtiyati politika setini, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini destekleyecek araçlarla daha da güçlendirmeye karar vermiştir."
"KÜRESEL BARIŞ ORTAMININ YENİDEN TESİS EDİLMESİYLE DEZENFLASYONİST SÜRECİN BAŞLAYACAĞI ÖNGÖRÜLMEKTE"
Enflasyonda gözlenen yükselişte, jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışlarının gecikmeli ve dolaylı etkilerinin, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının etkilerinin, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şoklarının etkili olmaya devam ettiği belirtilen duyuruda, şu değerlendirmelere yer verildi:
"Kurul, sürdürülebilir fiyat istikrarı ve finansal istikrarın güçlendirilmesi için atılan ve kararlılıkla uygulanan adımlar ile birlikte, küresel barış ortamının yeniden tesis edilmesiyle dezenflasyonist sürecin başlayacağını öngörmektedir. Bununla birlikte, üçüncü çeyreğe ilişkin öncü göstergeler iktisadi faaliyette bir miktar ivme kaybına işaret etmektedir. Küresel büyümeye yönelik belirsizliklerin ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönemde sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi açısından finansal koşulların destekleyici olması önem arz etmektedir. Bu çerçevede Kurul, politika faizinin 100 baz puan düşürülmesine karar vermiş, mevcut görünüm altında güncellenen politika faiz düzeyinin yeterli olduğunu değerlendirmiştir. Fiyat istikrarının sürdürülebilir bir şekilde kurumsallaşması amacıyla TCMB'nin tüm politika araçlarında kalıcı ve güçlendirilmiş liralaşmayı teşvik eden geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci devam etmektedir. Değerlendirme süreçleri tamamlanan kredi, teminat ve likidite politika adımları para politikası aktarım mekanizmasının etkinliğinin güçlendirilmesi için kullanılmaya devam edilecektir."
TCMB'nin, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda enflasyonda kalıcı düşüşe işaret eden güçlü göstergeler oluşana ve orta vadeli yüzde 5 hedefine ulaşıncaya kadar elindeki tüm araçları liralaşma stratejisi çerçevesinde kararlılıkla kullanmaya devam edeceği vurgulanan duyuruda, "Fiyatlar genel düzeyinde sağlanacak istikrar, ülke risk primlerindeki düşüş, ters para ikamesinin ve döviz rezervlerindeki artış eğiliminin sürmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik istikrarı ve finansal istikrarı olumlu etkileyecektir. Böylelikle, yatırım, üretim ve istihdam artışının sağlıklı ve sürdürülebilir bir şekilde devamı için uygun zemin oluşacaktır." değerlendirmesine yer verildi.
Duyuruda, Kurul'un, kararlarını şeffaf, öngörülebilir ve veri odaklı bir çerçevede almaya devam edeceği aktarılarak, Para Politikası Kurulu toplantı özetinin 5 iş günü içinde yayımlanacağı bildirildi.
FAİZ KARARI SONRASI DOLAR, EURO, ALTIN VE BORSADA SON DURUM
İşte Merkez Bankası'nın faiz kararının ardından dolar, euro, altın ve borsada son durum...
DOLAR VE EURODA SON DURUM
Merkez Bankası'nın faiz kararı öncesi dolar güne 17,95 TL seviyelerinden başladı. Kararın hemen öncesinde 17,97 TL seviyelerinde seyreden dolar, karar sonrası 18,11 TL seviyesini gördü.
Faiz kararı öncesi euro ise güne 18,25 TL seviyelerinden merhaba dedi. Kararın hemen öncesinde hafif bir yükseliş gösteren euro 18,29 TL seviyelerine kadar tırmandı. Karar sonrası euro 18,40 TL seviyelerinden işlem görüyor.
FAİZ KARARI SONRASI ALTINDA SON DURUM
Sabah saatlerinde ons altında yaşanan düşüşün etkisiyle 1017 TL seviyelerinden güne başlayan altın, faiz kararının hemen öncesinde 1022 TL seviyesine kadar yükseldi. Faiz kararıyla birlikte altın 1030TL-1035 TL arasındaki seviyesini koruyor.
BORSA İSTANBUL'DA SON DURUM
Son günlerde üst üste rekorlar kıran BIST 100 endeksi, güne 2.980 puandan başladı. Faiz kararı öncesi yükselişini sürdüren BIST 100 endeksi 2.987 puana kadar yükseldi. Faiz kararıyla birlikte de endeks yükselişini korudu.
EKONOMİDE GÜNÜN GÜNDEMİ
Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) temmuzdaki toplantı tutanaklarında ekonomik görünümdeki hızlı değişim ve Fed üyelerinin karar almalarını zorlaştıran ekonomik çerçeveye yapılan vurgu sonrası negatif seyrederken, yurt içi piyasalar Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) faiz kararına odaklandı.
Dün açıklanan Fed'in temmuz toplantısına ilişkin tutanaklar, New York borsasında satıcılı seyri de beraberinde getirdi.
Tutanaklar, ülkede enflasyonun önemli ölçüde düşene kadar faiz artırımlarının devam edeceğini ve faiz artışlarının hızının gelen verilere bağlı olacağını ortaya koyarken, Fed yetkililerinin enflasyon baskılarının azaldığına dair bugüne kadar çok az kanıt olduğu konusunda hemfikir olduğuna işaret edildi.
Buna karşın, tutanaklarda gecikmeli etkisi olan para politikasıyla sürekli değişen ekonomik çerçevede gereğinden fazla sıkılaşmaya gidilmiş olabileceğine yönelik risklerin bulunduğuna yönelik ikilemlerin de yer alması, piyasalarda fiyatlamaları zorlaştırdı.
Para piyasalarında Fed'in eylülde 50 baz puan faiz artıracağına yönelik beklentiler sınırlı da olsa yükselerek yüzde 61 seviyesine çıkarken, 75 baz puanlık artış beklentisi ise yüzde 39 ihtimalle diri kalmaya devam etti.
Ülkede resesyon endişesi dün gelen makroekonomik verilerle güçlenirken, tahvil piyasalarındaki fiyatlamalar da söz konusu endişeye ayak uyduruyor.
ABD'de perakende satışlar, temmuzda artış beklentilerinin aksine değişim göstermezken, ülkenin büyük alışveriş mağazalarından Target'ın ikinci çeyrekteki karı, tüketicilerin yüksek enflasyon nedeniyle isteğe bağlı harcamalardan kaçınmasıyla yaklaşık yüzde 90 düşüş gösterdi.
Bugün ABD'de açıklanacak konut ve iş gücü piyasası verileriyle birlikte Fed yetkililerinin açıklamalarının piyasaların yönü üzerinde belirleyici olması bekleniyor.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 0,72, Dow Jones endeksi yüzde 0,50 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,25 değer kaybetti. ABD'de endeks vadeli işlem kontratları yeni güne de sınırlı düşüşle başladı.
Avrupa pay piyasalarında da dün satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, bölgede açıklanan makroekonomik veriler risk iştahının düşmesinde etkili oldu.
Avro Bölgesi yılın ikinci çeyreğinde çeyreklik yüzde 0,6 ve yıllık yüzde 3,9 büyüse de, beklentilerin altında kalırken, İngiltere'de Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 10,1 artışla son 40 yılın en hızlı yükselişine işaret etti.
Söz konusu veri sonrası İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) daha da şahinleşeceğine yönelik endişelerle risk iştahı azalırken, bugün bölgede gözler Avro Bölgesi'nde açıklanacak enflasyon verilerine çevrildi.
Dün, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,27, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 2,04, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,97 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,04 değer kaybetti. Bugün Avrupa'da, endeks vadeli işlem kontratları yeni güne ise sınırlı da olsa alış ağırlıklı bir seyirle başladı.
Asya borsalarında da bugün satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Çin'in en büyük şirketlerinden Tencent'in gelirlerindeki rekor düşüş söz konusu seyirde etkili oluyor.
Çin'de ekonominin yavaşladığına dair gittikçe artan işaretler resesyon endişesini besleyerek pay piyasalarında satış baskısını güçlendirirken, konut piyasasında süregelen kriz ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kaynaklı kapanmalar ülkede belirsizlikleri artırmaya devam ediyor.
Tayvan konusu üzerinden Çin ile ABD arasında yüksek seyreden tansiyon da gündemin odağındaki yerini koruyor. ABD yönetimi, Çin ile gerilimin yüksek olduğu bu dönemde Pekin yönetimiyle egemenlik ihtilafı içindeki Tayvan ile yeni ticaret girişimi kapsamında resmi görüşmelere başlanacağını duyurdu.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,9, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,4, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,2 geriledi.
Yurt içinde, dün yükseliş eğilimini sürdürerek küresel pay piyasalarından pozitif ayrışan BIST 100 endeksi yine rekor kırarken, bugün gözler TCMB'nin faiz kararına çevrildi.
AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler, TCMB'nin politika faizini yüzde 14'te sabit bırakacağını öngörüyor.
Dün, gördüğü en yüksek seviye rekorunu 2.983,22 puana taşıyan BIST 100 endeksi, günü de önceki kapanışın yüzde 2,29 üzerinde 2.980,00 puandan tamamlayarak kapanış rekorunu da geliştirdi.
Dolar/TL dün yüzde 0,1 artışla 17,9508'den kapanmasının ardından bugün bankalararası piyasanın açılışında 17,9550 seviyesinde işlem görüyor.
Analistler, bugün Avro Bölgesi'nde TÜFE ve ABD'de Fed yetkililerinin sözle yönlendirmelerinin yanı sıra işsizlik başvuruları ve ikinci el konut satışları verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.000 ve 3.020 seviyelerinin direnç, 2.950 puanın destek konumunda olduğunu söyledi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, haziran ayı uluslararası yatırım pozisyonu
12.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı TÜFE
14.00 Türkiye, TCMB'nin faiz kararı
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, haftalık işsizlik başvuruları
15.30 ABD, ağustos ayı Philadelphia Fed imalat endeksi
17.00 ABD, temmuz ayı ikinci el konut satışları