Başta Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünyayı derinden etkileyen enerji krizi, Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte daha da alevlendi. Doğal gaz fiyatları geçtiğimiz 1 yıllık süre zarfında rekor seviyeleri gördü. Enerji krizinin merkez üssü Avrupa'da tüketicinin enerji faturası hızla kabardı. Türkiye'de ise uzun vadeli kontratlarla arzda herhangi bir sorun yaşanmazken, aynı zamanda küresel piyasalarda artan fiyatlardan hanehalkını korumak için enerji faturalarında yoğun devlet sübvansiyonu uygulanıyor.
Devlet tarafından geçtiğimiz yıl elektrik ve doğal gazda 100 milyar liralık sübvansiyon gerçekleştirildi. Tüketiciye yönelik destek bu yıl da aralıksız sürdürülüyor. Bu sayede Türkiye'de tüketiciler, Avrupa ülkelerine kıyasla çok daha makul seviyede gaz faturası ödüyor. Aynı zamanda, 4 milyon haneye devlet tarafından yıllık 450 ila bin 150 lira arasında doğal gaz tüketim desteği veriliyor.
EN KABARIK FATURA HOLLANDA'DA
Enerji krizinin gündelik hayatı bu kadar derinden etkilediği bir ortamda Avrupa ülkelerinin başkentleri ile Türkiye'nin başkenti Ankara'daki doğal gazın metreküp fiyatı Merkez Bankası'nın avro temmuz kur ortalaması olan 17,81 lira dikkate alındığında ortaya şöyle bir tablo çıktı. Household Energy Price Index (HEPI) verilerine göre, metreküp başına Avrupa başkentleri arasında en ucuz gazı Türkiye kullanıyor. Ankara'da doğal gazın konutlardaki metreküp fiyatı 4,68 lira (0,2647 avro) olurken en pahalı doğal gazı ise Hollanda 53,63 lira (3,01 avro) kullanıyor.
İngiltere yaşayan hane halkı doğal gazın metreküpüne 35 lira (1,96 avro) öderken Berlin 'de yaşayanlar 32,6 lira (1,83 avro), Zagreb'te yaşayanlar ise 9,89 lira (0,56 avro) ödüyor. Komşu ülkelerden Yunanistan'ın başkenti Atina'da metreküp başına 32,51 lira (1,82 avro), Bulgaristan'ın başkentinde ise Sofya 25,9 lira (1,45 avro) tahsil ediliyor. Rusya'dan doğal gaz sevkiyatının düşmesi ve ambargo kararlarının etkisiyle, Avrupa'daki doğal gaz krizinin kış sezonunda daha da derinleşmesi bekleniyor.
AVRUPA ACİL DURUM PLANINA GEÇTİ
AB, Rusya'nın gaz vanalarını tamamen kapatması ihtimaline karşı enerji tasarrufu için hazırladığı gaz acil durum planını 9 Ağustos'ta devreye aldı. Planla, AB ülkelerinin Mart 2023'ün sonuna kadar gaz tüketimini, son 5 yıldaki ortalama tüketime kıyasla gönüllü olarak yüzde 15 azaltmaları öngörülüyor. Bunun yeterli olmaması durumunda tasarruf önlemlerinin zorunlu hale getirilmesi planlanıyor. AB Komisyonu ise yıllık 45 milyar metreküp doğal gaz tasarrufu sağlamayı hedefliyor. Ayrıca, bölgede gaz depolarını doldurmaya yönelik çalışmalar da hızlandı.
KÜRESEL REZERVİN %24'Ü RUSYA'NIN
Dünya genelinde elektrik üretimi ve ısınmada kullanılan kaynakların başında doğal gaz geliyor. Dünyada en fazla doğal gaz rezervi de Rusya'da bulunuyor. Toplam rezervin yaklaşık yüzde 24'ü Rusya'nın elinde yer alıyor. Özellikle Rusya'ya karşı uygulanan ambargo fiyatların katlanmasına neden oldu. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu ülkelerden bazıları da sübvansiyon uygulayıp, tüketicisini fiyat artışına karşı korumaya çalıştı.