Columbia Üniversitesi Profesörü ve Nobel ödüllü iktisatçı Joseph Stiglitz, "Faizleri artırmak arz tarafındaki problemleri çözmüyor. Hatta daha da kötüleştirebilir çünkü arz sıkıntılarına yönelik daha fazla yatırım yapılması gerekir. Ancak faizlerin artırılması bu yatırımları zorlaştırıyor." ifadelerini kullandı.
Stiglitz, Bloomberg News'e yaptığı açıklamada, arz yönlü enflasyonu hafifletmek için faizleri çok agresif artıran merkez bankalarının fiyat artışlarını tetiklediğini savundu.
Faizleri artırmanın arz tarafındaki problemleri çözmediğini belirten Stiglitz, "Hatta daha da kötüleştirebilir çünkü arz sıkıntılarına yönelik daha fazla yatırım yapılması gerekir. Ancak faizlerin artırılması bu yatırımları zorlaştırıyor" değerlendirmesinde bulundu.
Stiglitz, şirketlerin iş hacmi kaybetmeden fiyatları artırabildiği "piyasa gücünün" ABD ve diğer ekonomilerde işaretlerinin görüldüğünü aktararak, standart faiz artışı öneren ekonomik modellerinin daha fazla enflasyona yol açabileceğini bildirdi.
ABD konut piyasasına atıfta bulunan Stiglitz, ev sahiplerinin yüksek faiz maliyetini kiracılara yansıtarak fiyat artışını beslediklerini belirtti.
Stiglitz, "Faiz artırmanın daha fazla gıda ve enerji üretimine ve arz sorunlarını çözmeye nasıl bir katkısı olabilir? Katkısı olacağını düşünmüyorum. Faiz artışı sorunların temeline inmiyor, durumu kötüleştirme riski barındırıyor." ifadelerini kullandı.
TÜRKİYE EKONOMİ MODELİ
Türkiye de uyguladığı ekonomi modeli ile faize karşı savaş açtı. Türkiye, uyguladığı ekonomi modeliyle enflasyon artışına ve yatırımın azalmasına neden olması nedeniyle faize adeta savaş açtı. Yüzde 24'lere ulaşan Merkez Bankası politika faiz oranı, Türkiye Ekonomi Modeli'nin hayata geçirilmesiyle beraber yüzde 13 seviyelerine kadar çekildi. Faizin düşüşüyle paralel şekilde yatırım ve istihdam oranları artarken, enflasyon da pik noktasına ulaşarak düşüş sinyali vermeye başladı.
Başkan Erdoğan ne demişti?
Başkan Erdoğan geçtiğimiz yıl kasım ayında katıldığı bir televizyon programında Türkiye Ekonomi Modeline ilişkin açıklamalarda bulunmuş ve Türkiye'nin asıl hedefinin düşük faizle yatırım, üretim ve istihdamı desteklemek olduğunu söylemişti.
İşte Başkan Erdoğan'ın o sözleri: Türkiye'deki sermayenin temsilcisi konumunda olan STK'nın burada kalkıp da bize cevap yetiştirmeye kalkması çok manidar. Ben onlara diyorum ki 'Kredi istiyorsanız kamu bankaları kredi vermeye hazır. Mevcut yatırımlarınızı daha da güçlendirin.' Bizim derdimiz kur-faiz sarmalı değil, tam aksine yatırımı yapacak güçlü yatırımcılar arıyoruz. Yeter ki güven veren yatırımcı olsun.
Yeni Ekonomi modeliyle yüksek faiz verecek sıcak para çekme politikasını elimizin tersiyle itiyoruz. Düşük faizle yatırımı ve ihracatı destekleyeceğiz.
Biz şu anda ihracatta çok çok iyi konumdayız. 215-220 milyar dolarlara çıktık. Bunlar Türkiye'nin ihracattaki rekoru. Biz şu anda ihracatta çok çok iyi konumdayız. 215-220 milyar dolarlara çıktık. Bunlar Türkiye'nin ihracattaki rekoru.
Benim de yakın çevremde birçok insan bunları geçmişte de savunmadılar. Biz 6 sıfırı atıyoruz dediğimizde, 'Taksim Meydanı'nda anırırım' diyenler vardı.
En yakınımda olanlardan bile, şu anda o da siyasette, 'kurmayacağım' dedi halde parti de kurdu. Şimdi 6 sıfır attık diye övünmeye başladı. Benzer birçok ekonomik kararın altında benim imzam var. Sen benim bakanımsın.
Artık cari açık verip bu açığı dış borçla finanse eden değil, döviz kazanıp cari fazla veren bir ekonomi olma hedefiyle hareket ediyoruz, bu hedefe çok yakınız. Şu anda yüksek faizle sıcak para çekerek döviz kurunu baskılayıp ithalatı ucuzlatmak enflasyonla mücadele değildir. Bize dayatılan yüksek faiz politikası yeni bir olay da değil. Yerli üretimi yok eden üretim maliyetlerini arttırarak yapısal enflasyonu kalıcı hale getiren bir modeldir.
Biz bu sarmala son veriyoruz. Bugün geldiğimiz noktada ihracatımızın, ithalatımızı karşılama oranı yüzde 90'lara ulaştı. Turizmde de hızla toparlanma sürecindeyiz. Şu mevsimde turizmde Rusya'dan ciddi bir turist akını var. Antalya şu anda hiçbir mevsimde görülmemiş Rus turist çekiyor. Bu konuda sayın Putin'le olan, Rusya'yla olan dayanışmamız bu tür turist akınını da sağlıyor. Yıllık cari açığımızı da aydan aya hızla azaltıyoruz.