Tüm dünyada güçlü bir gelir kaynağı olan coğrafi işaretli (Cİ) ürünler, hem üreticiler hem de tüketiciler açısından büyük bir güvence. Eşdeğerlerine göre daha pahalıya satılan coğrafi işaretli ürünler, ülke ekonomisine olan katkısının yanı sıra bölgesel tanıtım açısından da önemli. Destek Patent tarafından yorumlanan TÜRKPATENT verilerine göre; coğrafi işaret başvuruları, 2022'nin ilk 6 ayında geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 120 artış gösterdi. Bu dönemde en çok başvuru Balıkesir, Hakkari ve Malatya'dan yapılırken, Bursa ikinci, Konya ve Sakarya üçüncü sırada yer aldı. Gaziantep, Diyarbakır ve Konya en çok coğrafi işaret tesciline sahip illerimiz arasında yer aldı. 2022'nin ilk yarısında tescil edilen ürün sayısı 163'e ulaştı.
FINDIK-SARIMSAK-KESTANE
2001 yılında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından coğrafi işaret olarak tescil edilen Giresun Tombul Fındığı, geçen yıl Avrupa Birliği (AB) nezdinde de kabul edilerek, AB ülkelerinin tamamında koruma altına alındı. Böylece AB'de tescilli coğrafi işaretlerimiz; Antep Baklavası, Aydın İnciri, Aydın Kestanesi, Bayramiç Beyazı, Malatya Kayısısı, Milas Zeytinyağı, Taşköprü Sarımsağı ve Giresun Tombul Fındığı olarak 8'e ulaştı.
İZMİR TULUMU PARMESAN YARIŞI
Silivri ile özdeşleşen Silivri Yoğurdu, Aydın'ın geleneksel lezzetlerinden Aydın Yuvarlaması, Kastamonu'nun Kestane Balı, Kahramanmaraş'ın Abbas İnciri yüzlerce coğrafi işaretli ürünlerimizden birkaçı. Çayeli'nin Koloti Peyniri, Hakkari Yüksekova'nın Çirek Peyniri ve İzmir Tulum Peyniri de Türk Patent ve Marka Kurumu'nca tescillenerek coğrafi işaret belgesi alan ürünler arasına girdi. Örneğin; bugün İtalya, parmesan peynirinden yaklaşık 1.5 milyar euro gelir sağlıyor.
200 MİLYAR DOLARLIK PAZAR
Verileri yorumlayan Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, "Dünyada 10 bini aşkın coğrafi işaret alınan ürün bulunuyor. Bu pazarın yaklaşık 200 milyar doların üzerinde büyüklüğe sahip olduğu tahmin ediliyor. AB'de sadece tarım ve gıda ürünlerine coğrafi işaret veriliyor. Buradaki coğrafi işaret ürün pazarının toplamı tahmini 55 milyar euronun üzerinde" dedi. Türkiye'nin şu an için bin 177 coğrafi işaret tescilli ürünü bulunduğunu belirten Yamankaradeniz, "Özellikle tarım kooperatiflerimize büyük iş düşüyor. Coğrafi işaretli ürünler diğerlerine göre katma değeri daha yüksek ürünler oldukları için ihracatı da son derece önemli" diye konuştu. Tüketicilerin coğrafi işaretli ürünler için yüzde 20-25 oranında daha fazla ödeme yapmayı kabul ettiğine değinen Yamankaradeniz, "Sahteciler kontrol altına alınmalı" ifadesini kullandı.