Emeklilikte yaşa takılanlar heyecanla yeni düzenlemeyi beklerken, sigortalı çalışmaya 2000-2001 yıllarında başlayanlar da kapsama girmenin yolunu arıyor.
İşe giriş tarihini öne çekecek, prim gün sayısını artıracak formüller merak edilirken, 2000 öncesi çalışmalar altın değeri taşıyor.
İşte en çok merak edilen soruların yanıtları:
1) Emeklilikte aylığı artırmada 2000 öncesi primler neden altın değerinde?
SGK'ya bildirilen prime esas kazanç emekli aylığını artırmada büyük önem taşıyor.
Gösterge sisteminin esas alındığı 2000 öncesi primler emekli aylığını yükseltiyor.
Bu nedenle de 1996, 1997, 1998 ve 1999'da yatırılan primler aylığı artırmada önem taşıyor.
Emekli aylığını artırmak için 2000 öncesi yüksek tutardan borçlanmakta fayda bulunuyor.
2) Askerlik borçlanması sigortalılığın başlangıç tarihini ne kadar öne çeker?
İş Kanunu'na göre, işe başlamadan önce askerlik yapanlar hem sigorta tarihini geriye götürebilir hem de prim gün sayısını artırabilir.
Şubat 2000'de sigortalı işe başlayıp askerliğini 1999 yılında yapan borçlanarak (düzenlemenin Bakanlığın işaret ettiği 8 Eylül 1999 öncesini kapsaması durumunda) emekli olabiliyor.
Örneğin 1994 yılında 550 gün askerlik yapan bir kişinin borçlanması durumunda sigorta başlangıcı bu gün sayısı kadar geri çekilmiş oluyor.
3) Yasadan sonra borçlanma yolunun kapatılması söz konusu olur mu?
8 Eylül 1999'dan önce işe başlayanların EYT kapsamında olacağı ifade ediliyor.
Bu tarihin kesinleşmesi halinde öncesi için borçlanma imkanı bulunuyor.
Bu yolun kapatılacağı ihtimali zayıf. Askerlik borçlanması için yasada açık hüküm bulunmasında, yönetmelikle uygulamaya açıklık getirilmesinde yarar bulunuyor.
4) Staj sigortası EYT kapsamına alır mı?
Staj sigortasıyla uzun vadeli sigorta kollarına tabi çalışmaya başladıkları tarih arasında doğum yapan kadınlar başlangıç tarihini borçlanma yaptığı gün sayısı kadar geri çekebilecek.
Bunun dışında staj süresince yapılan sigorta emeklilikte dikkate alınmadığı için 1999 öncesi staj yapanlar EYT kapsamında yer almıyor.
5) Borçlanma için yasayı bekleyelim mi?
Yasa teklifi en geç Aralık'ta Meclis'e gelecek. Borçlanma primleri Ocak'ta artacak.
Teklifin içeriğini gördükten sonra, ihtiyaç duyulan prim gün sayısı kadar yeni yıldaki artışa takılmadan borçlanmaya gitmek yararlı olacak.
6) Kasım 1999'da işe başladım, yıpranma payı emekliliği öne çeker mi?
2000 yılı öncesi, örneğin Kasım 1999 tarihinde fiili hizmet zammıyla çalışıldıysa yıpranma süresi geri çekilerek EYT kapsamına girilebilir.